ใครจะเชื่อ เมื่อหลายปีก่อนเมื่อพูดคำว่า ‘Virtual Banking’ หรือเรียกให้เข้าใจง่ายว่า ‘ธนาคารเสมือน’ ถูกมองเป็นเทรนด์ใหม่ที่จะเข้ามาเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการทำธุรกรรมทางการเงินของมนุษย์ แต่ไม่กี่ปีหลังจากนั้น ‘Virtual Banking’ กลายมาเป็นวิถีชีวิตในยุค Digital Lifestyle ไปเสียแล้ว
จาก Virtual Banking สู่ Digital Banking
หากลองสืบค้นคำจำกัดความของ Virtual Banking ในยุคเริ่มแรกจะพบว่ามันถูกนิยามให้เป็นดั่ง “ธนาคารเสมือน” โดยมีอินเตอร์เน็ตเป็นตัวกลางระหว่างผู้ใช้บริการและธุรกรรมทางการเงิน ซึ่งผู้ใช้บริการสามารถทำธุรกรรมทางการเงินที่ไหนและเมื่อไรก็ได้ด้วยตนเอง อาทิ จ่ายบิล โอน ถอน ฝาก เช็กยอดเงิน ได้เองแบบเรียลไทม์ และยังสามารถ Video Call เพื่อติดต่อเจ้าหน้าที่ของธนาคารได้โดยตรงผ่านคอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ แท็บเล็ต โดยไม่ต้องไปธนาคาร ใครจะนึกว่าธนาคารเสมือนจะเกิดขึ้นได้จริง ทุกวันนี้มันก็คือภาพเดียวกันกับคำว่า Digital Banking ในปัจจุบัน แต่แยกออกเป็น 2 ช่องทาง คือ Internet Banking และ Mobile Banking
ปัจจุบัน อินเตอร์เน็ตกับสมาร์ทโฟนกลายเป็นของคู่กัน และเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตคนยุคใหม่ไปแล้ว หรือเรียกว่า Digital Lifestyle คนกลุ่มนี้จะมีพฤติกรรมที่ใช้เทคโนโลยีต่างๆ ที่อยู่รอบตัว อินเตอร์เน็ต สมาร์ทโฟน และแก็ดเจ็ทคือของที่ขาดไม่ได้ โลกออนไลน์คือทุกสิ่ง ไม่ว่าจะเป็นการค้นหาข้อมูล การสร้างสังคม การรับและเผยแพร่ข่าวสาร รวมถึงการตัดสินใจซื้อสินค้าและบริการ พร้อมทั้งอื่นๆ อีกมากมายที่เขาเหล่านั้นสามารถเข้าถึงได้อย่างรวดเร็ว ทุกอย่างจะถูกเชื่อมต่อด้วยเทคโนโลยีของโลกดิจิตอล
เวลาพูดถึง Digital Lifestyle จะนึกถึงความสะดวก รวดเร็ว เข้าถึงได้ทันที นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมถึงหมดยุคของการเข้าคิวเพื่อรอทำธุรกรรมทางการเงิน ในเมื่อคุณสามารถโอนเงิน เช็กยอดเงิน ชำระค่าบัตรเครดิตในระหว่างที่คุณกำลังเดินทางไปทำงาน หรือแม้กระทั่งเช็กดอกเบี้ยก่อนเข้านอน รวมทั้งการมีระบบสื่อสารไร้สายความเร็วสูงในยุค 4G อย่างเต็มตัว สัญญาณที่เร็วและแรงยิ่งส่งผลดีให้การใช้งานสมาร์ทโฟนสะดวกและรวดเร็วง่ายขึ้น ทำให้ไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่เปลี่ยนวิถีเป็นยุคดิจิตอลอย่างเต็มตัว เห็นได้จากข้อมูลของแบงก์ชาติพบว่า ปี 2015 เทียบกับปี 2014 Internet Banking มีการเติบโตขึ้น 20% ในขณะที่ Mobile Banking เติบโตมากขึ้นกว่า 50%
Digital Lifestyle ในรูปแบบ Digital Banking
เมื่อ Digital Banking ไม่ใช่เทรนด์ แต่คือรูปแบบการทำธุรกรรมทางการเงินในชีวิตปัจจุบันและจะพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ อีกในอนาคต ซึ่งในต่างประเทศมีการนำ Digital มาใช้กับการธนาคารก็มีให้เห็นกันมาก่อนหน้านี้แล้ว เช่น การเกิดขึ้นของ BitCoin จัดอยู่ในกลุ่มที่เรียกกันว่า เงินดิจิตอล (Digital money) หรือเงินเสมือนจริง (Virtual currency) ที่สามารถใช้เพื่อซื้อสินค้าและบริการจริงจากร้านค้าออนไลน์และร้านค้าทั่วไป รวมถึง ร้านอาหาร โรงแรม เป็นต้น โดยไม่ต้องผ่านธนาคารกลางในการทำธุรกรรมทางการเงิน และอยู่ภายใต้การดูแลของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ทั่วโลก ซึ่งประเทศเยอรมนีออกประกาศรับรองให้ BitCoin เป็นสินทรัพย์ส่วนบุคคลเช่นเดียวกับหุ้นและพันธบัตร และอีกหนึ่งตัวอย่างที่น่าสนใจ คือ เซเว่นแบงก์ ธนาคารดิจิตอลของญี่ปุ่น ด้วยคอนเซ็ปต์โอนเงินได้ตลอดเวลาที่คุณต้องการซึ่งไม่มีสาขา ทำให้ค่าธรรมเนียมการโอนถูกกว่าการโอนผ่านธนาคารพาณิชย์ทั่วไป โดยไม่มีสมุดเงินฝาก สามารถทำธุรกรรมการเงินได้เอง ผ่านอินเตอร์เน็ต แอพพ์ของธนาคารเซเว่น และตู้เอทีเอ็มเซเว่น ส่วนในประเทศไทยเราก็ได้เห็นหลายธนาคารต่างคิดค้นผลิตภัณฑ์และพัฒนาระบบเพื่อตอบโจทย์รูปแบบการใช้ชีวิตในยุคดิจิตอล
หนึ่งในรูปแบบที่เห็นได้ชัด คือ ME by TMB ที่เปิดตัวมากว่า 4 ปีแล้ว ภายใต้คอนเซ็ปต์ “Self-Service Banking” ให้ลูกค้าทำธุรกรรมด้วยตนเองเพื่อผลตอบแทนที่มากกว่า นับเป็นปรากฏการณ์แปลกใหม่สำหรับวงการธนาคารที่กล้าฉีกกฎธนาคารแบบเดิมๆ โดยลูกค้าไปยืนยันตัวตนที่สาขาเพียงครั้งเดียว หลังจากนั้นลูกค้าไม่จำเป็นต้องเดินทางไปสาขาอีกเลย เพราะ ME ถูกออกแบบมาให้รองรับการทำธุรกรรมทางการเงินได้ทุกที่ ทุกเวลา ไม่ว่าจะเป็นฝาก โอน เช็กยอดเงิน และเช็กดอกเบี้ยสะสม ผ่านช่องทางออนไลน์ แอพพลิเคชั่น และบริการ call center ที่ช่วยคุณทำธุรกรรมการเงินได้ตลอด 24 ชม. นับเป็นอีกหนึ่งทางเลือกให้ผู้บริโภคสามารถบริหารจัดการเงินของคุณได้เองเสมือนย่อโลกการเงินมาไว้ในมือคุณ
มีการคาดการณ์ว่าภายในระยะเวลา 10 ปีข้างหน้า ธนาคารพาณิชย์รูปแบบเดิมๆ จะมีวิวัฒนาการที่เปลี่ยนไป รูปแบบการทำธุรกรรมทางการเงินแบบ Digital Banking จะเข้ามาแทนที่ คุณอาจได้เห็นการทำธุรกรรมการเงินผ่านอุปกรณ์เทคโนโลยีใหม่ๆ เช่น เพียงใส่แว่นตา VR หรือได้เห็นตู้ ATM ที่ถูกออกแบบมาให้สามารถทำธุรกรรมได้ทุกอย่างเสมือนมีพนักงานบริการประจำที่สาขา พอถึงเวลานั้นคุณอาจลืมการไปสาขาแล้วก็เป็นได้
