อธิการบดีมหาวิทยาลัยรังสิต ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์ แสดงวิสัยทัศน์ด้านการศึกษาไทย ยุทธศาสตร์ และความต้องการของประเทศ บัณฑิตต้องเพียบพร้อมด้วยวิชาการ วิชางาน วิชาคน เพราะการศึกษาสร้างคน คนสร้างชาติ ในงานสัมมนาครูแนะแนวทั่วประเทศไทย โครงการร้อยรวมเป็นหนึ่ง : แนะแนวยุค Gen Z”
ดร.อาทิตย์ กล่าวว่า นักการศึกษา ไม่ใช่แค่ครูสอนหนังสือ แต่นักการศึกษาเป็นผู้สร้างชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งครูแนะแนวไม่ได้เป็นเพียงผู้สร้างชาติ แต่เป็นผู้กำหนดโชคชะตา และพรหมลิขิตของชาติ เดิมเราวัดผลการเรียนหนังสือด้วยวิธีผิดๆ เอาช้าง ลิง เสื้อ จระเข้ และปลา มาวัดผลด้วยวิธีเดียวกัน คือ ให้มันทั้งหมดแข่งกันปีนต้นไม้ วิธีวัดผลแบบนี้ มันชี้วัดได้หรือ เพราะว่าลิงปีนต้นไม้เก่งที่สุด เราหลงผิดในกลไกอย่างนี้มานานเหลือเกิน เราถูกสอนมาแบบนี้ตลอดชีวิต ตนเองก็เช่นกัน เราวัดความสำเร็จด้วยความยิ่งใหญ่และร่ำรวย ไม่เคยรู้จักตัวเอง ไม่รู้จักประเทศไทยเราเอง ประเทศไทยคือ ความต่ำต้อย ล้าหลัง ติดกับดักรายได้ปานกลาง ตามก้นฝรั่ง ที่ผ่านมา ประเทศไทยขายอะไร เราขายถูกๆ หวังเศษเนื้อเฉพาะหน้า การสร้างคุณค่าของประเทศแบบที่ทำอยู่ มันสิ้นคิด คิดสั้น ไม่ยั่งยืน เราปล่อยสัมปทานป่า สัมปทานน้ำมัน เหมือนแร่ ทองคำ แต่สิ่งที่เราได้ตอบแทนมามันไม่คุ้มกับที่เราเสีย ในอนาคตประเทศไทยจะหมดค่า การลงทุนที่ชาวบ้านและรากหญ้าได้ประโยชน์ มันต้องเป็นสถานประกอบการขนาดกลางหรือขนาดเล็ก (SMEs) ไม่ใช่การมีบรรษัทใหญ่ๆ นายทุนใหญ่ๆ ที่ให้ชาวบ้านเป็นแค่แรงงาน เป็นแค่ทาส รัฐบาลมองแต่การลงทุนขนาดใหญ่ เขตเศรษฐกิจพิเศษ เทคโนโลยีก็ของเขา แรงงานก็เพื่อนบ้าน ฝรั่งและญี่ปุ่นเอากำไรกลับไป เราเหลืออะไร… เหลือกาก เหลือขยะ มลพิษ เหมือนให้เขามาใช้ที่ฟรีๆ ถึงจะคิดราคาค่างวดก็คิดราคาถูกๆ ได้ไม่คุ้มเสีย
ตอนนี้ เราต้องมาตกผลึกยุทธศาสตร์และอนาคตชาติกันใหม่ มองบ้านเราให้ขาด มองหาคุณค่าที่แท้จริงของเราว่าเรามีดีอย่างไร และจะทำอย่างไรกับทรัพยากรที่เรามีอยู่ให้มันมีคุณค่า ทำแบบไม่ผลาญชาติ การศึกษาต้องพัฒนาไปบนรากฐานแบบนี้ เพราะฉะนั้น จากยุทธศาสตร์ชาติ ไม่ใช่แค่วิสัยทัศน์ของมหาวิทยาลัยรังสิต แต่ต้องเป็นวิสัยทัศน์การทำการศึกษาของประเทศ เพราะเราต้องรู้ในคุณค่าของเรา อย่าเอาง่ายเข้าว่า ขายเอาเงินเฉพาะหน้า การศึกษามันเกี่ยวข้องกับการสร้างชาติ ไมใช่แค่สอนหนังสือ หลักสูตรต่างๆ ต้องสอดรับและสนับสนุนศักยภาพของเรา บางทีต้องอาศัยต่างประเทศบ้าง ถ้าจำเป็นก็ต้องทำ แต่ต้องทำด้วยความสำนึกว่าคุณค่าของเราคืออะไร เช่น หลักสูตรอาหาร เราเซ็น MOU กับ Escoffier ของฝรั่งเศส หากเรียนหลักสูตรเชฟจะได้ปริญญาของเรา และปริญญาจากฝรั่งเศสด้วย เราไม่ได้เห่อฝรั่ง แต่มันจำเป็นต้องทำ ถ้าเราสร้างชื่อเราได้แล้วก็ไม่ต้องอาศัยชื่อเสียงของเขาอีกต่อไป เรื่องที่เรายังไม่ดีเลิศต้องเรียนรู้จากเขา อาหารไทยดีที่สุด อร่อยที่สุดอยู่แล้ว ฉะนั้น ต้องประยุกต์เอาของดีของเราเข้ากับระบบเชฟที่ดีของเขามาสร้างมูลค่าเพิ่มให้ตัวเอง
คุณค่าของไทย ที่ไทยมองไม่เห็น
เราเชิดชูคุณค่าของเราเองบ้างหรือเปล่า หรือเรามัวแต่ตามก้นฝรั่ง เมืองนอกเขาเชิดชูเรา คุณค่าของไทยกลับเจิดจ้ามากในสายตาคนตะวันตก แล้วเราเคยมองเห็นคุณค่าในตัวเองบ้างไหม เรารักประเทศไทยเท่ากับพวกเขาหล่านั้นไหม ซึ่งเราสามารถดูตัวอย่างได้จากหลายๆ กิจกรรมตามสถานที่ท่องเที่ยว หรือที่เผยแพร่ทางสื่อต่างๆ ว่าชาวต่างชาติมาท่องเที่ยวมาเรียนรู้ศิลปวัฒนธรรมของแผ่นดินไทย เพราะเขาภาคภูมใจในวิถีชีวิตและขนบธรรมเนียบประเพณีของไทย ฯลฯ ดังนั้น สิ่งสำคัญคือ เราต้องมั่นใจและอย่าดูถูกตัวเอง
ประเทศไทย คนไทย มีจุดแข็งอะไร?
GDP (Gross Domestic Product) คือ ตัวเลขความเจริญจริงหรือ วัดได้จริงไหม บอกว่าเศรษฐกิจประเทศดีขึ้น เราในฐานะประชาชนได้จริงหรือเปล่า GDP เขาวัดจากการเอารายได้ของบรรษัทข้ามชาติ บริษัทเอกชนใหญ่ๆ เอามารวมกับรายได้เล็กๆ น้อยๆ ของชาวบ้านแล้วหารเฉลี่ย จากนั้นก็มาสรุปว่าเศรษฐกิจเราดี ถามว่า เราในฐานะประชาชนธรรมดาได้สักกี่บาท เพราะฉะนั้น การศึกษาต้องสร้างความเข้มแข็งให้ประชาชน เราต้องรู้จักตัวเองให้ดี เพื่อหาทางว่าจะเป็นเจ้าโลกด้วยสิ่งที่เรามีได้อย่างไร
เรามีดีอะไร
เรามีดีทั้งนั้น แต่ด้วยความเป็นไทยเราก็มองว่าไทยไม่มีอะไรดี ดีเอ็นเอของเราคือดูถูกตัวเองหรือเปล่า เราเลยต้องตามเขาก็อปปี้เขา เราต้องมี Body of knowledge ของตัวเอง ไม่ใช่ว่าปฏิเสธองค์ความรู้ตะวันตก เราต้องเรียนรู้จากเขาไม่ใช่ตามเขา มีเกิดมีดับเคยเจริญก็เสื่อมลงได้ ตนยังยืนยันอีกครั้งว่า 4 จุดแข็งของไทย ต้องผลักดันให้เป็นยุทธศาสตร์ชาติ และต้องเป็นวิสัยทัศน์ในการให้การศึกษา 1.การแพทย์และบริการทางสาธารณสุข 2.การท่องเที่ยวและบริการ 3.ครีเอทีฟอาร์ต (ภาพยนตร์ ละคร เพลง โฆษณา เกม การ์ตูน แอนิเมชั่น) และ 4.การเกษตร (เกษตรประณีต) และอาหาร
การท่องเที่ยว มันต้องเริ่มจากการเดินทางเข้ามา การบิน นักบิน พนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน การบริหารสายการบิน ถามว่าทำไมคนถึงอยากมาเที่ยวที่เรา เพราะเราไม่เหมือนใคร ถ้าเราเหมือนคนอื่น เขาก็ไม่อยากมา เราต้องภาคภูมิใจในความเป็นเรา ทำไมเราต้องมีซานโตรินี ทัสคานา เรามีดีของเรามีดีมากๆ แต่เรารักษามันไว้หรือไม่ พัฒนาให้มันดีหรือเปล่า ทะนุบำรุงไว้หรือเปล่า เราทำลายมันหมด ทะเล ปะการัง ขุดเจาะจนเละเทะไปหมดจุดเด่นของเราคือ ความเป็นท้องถิ่นทั้งหมด อย่างผ้าไทย หัตถกรรม อาหารไทย วัฒนธรรม เกษตรกรรม คำว่า “Agriculture” มาจาก Agri (เกษตร) + Culture (วัฒนธรรม) แปลว่าวัฒนธรรมเกษตร เขาพูดแบบยกย่อง ไม่ได้ดูถูก ไม่ได้พูดแบบต่ำต้อย แต่… เราขายที่ดินให้ต่างประเทศ หวังเงินเฉพาะหน้า แล้วก็ยากจนต่อไป สิงคโปร์ไม่มีที่ดิน ไม่มีทรัพยากร ต้องพยายามทุกวิถีทางเพื่อทำการเกษตร ทำ Vertical Farming บริหารจัดการให้ทุกตารางนิ้วมีคุณค่า เพราะเขาตระหนักว่า อาหารและการเกษตรคือความยั่งยืน
หลักสูตรในอนาคต
การศึกษาต้องศึกษาเพื่อสร้าง “มหาวิทยาลัยคือขุมพลังแห่งปัญญาของชาติ เพื่อปฏิรูปประเทศไทยไปสู่สังคมธรรมาธิปไตย” ต้องไม่ใช่ความรู้ทางวิชาการอย่างเดียว แต่ต้องวิชางาน และวิชาคนด้วย ไม่ใช่อยู่บนหอคอยงาช้าง อีโก้เยอะ แต่ไม่เกิดคุณค่าที่แท้จริงต่อบ้านเมือง ได้ปริญญา ได้เกียรตินิยม แต่ชาติไม่ได้อะไร แล้วเมื่อไรจะเจริญ
การศึกษาคือ แกนในการพัฒนาชาติ เมื่อไรที่การศึกษาคือเรื่องเดียวกับการพัฒนาชาติ เมื่อนั้นชาติจึงจะเจริญ เพราะฉะนั้น ต้องเรียนอะไร : การศึกษาที่เตรียมเป็นผู้ประกอบการ แทนที่จะศึกษาเพือเป็นลูกจ้างที่ให้ความรู้และประสบการณ์ ทั้งในด้านวิชาการ วิชางาน และวิชาคน Gen Ed 25% ผู้ประกอบการ 30% และสาขาอื่นๆ เฉพาะทางที่นักศึกษาสนใจ 45% ดังนั้น มหาวิทยาลัยรังสิตจึงมีหลักสูตรผู้ประกอบการแบบบูรณาการ คือ1.Logistics management 2.Property management และ 3.Healthcare management งานเหล่านี้ ต่างชาติเอาไปหมดเลย เขาเป็นผู้บริหารจัดการ ส่วนคนไทยเป็นลูกจ้าง เป็นแรงงาน ถ้าเราอยากจะอยู่ดีกินดี เราต้องสอนให้เด็กเป็นผู้ประกอบการเอง จะทำอะไรก็หัดคิดแบบเป็นผู้ประกอบการ
ขอยกตัวอย่าง บริษัทต่างชาติ ที่รับดูแลเรื่องอาหาร รับทำความสะอาด จัดการเรื่องช่างและซ่อมบำรุง ฯลฯ เรื่องอย่างนี้ มันน่าเจ็บใจไหม คนไทยไม่รู้เรื่องหรอ ต้องจ้างเขามาทำ หรือบริษัทรับขายคอนโด พื้นที่ก็ของเรา ตึกก็ของเรา คนซื้อก็พวกเรา แต่เขาได้ค่านายหน้าซื้อขายไป
