อินเดียเอาจริงเล็ง ‘สร้าง’ แม่น้ำยาวที่สุดในโลก

(ภาพ-Reuters)

รัฐบาลอินเดียภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรี นเรนทรา โมดี้ เดินหน้าผลักดันโครงการยักษ์ขุดคลองเชื่อมต่อแม่น้ำหลายสายเข้าด้วยกัน ซึ่งเมื่อแล้วเสร็จจะกลายเป็นโครงข่ายของแม่น้ำที่ใหญ่ที่สุดและมีความยาวมากที่สุดในโลก โดยมีความยาวรวมกันถึงประมาณ 7,800 ไมล์ หรือ 12,553 กิโลเมตร ยาวเกือบเป็น 2 เท่าของความยาวแม่น้ำไนล์ ซึ่งถือกันว่าเป็นแม่น้ำที่ยาวที่สุดในโลกในเวลานี้ (แม่น้ำไนล์ยาวทั้งสิ้น 6,853 กิโลเมตร ไหลผ่าน 11 ประเทศในทวีปแอฟริกา)

โครงการก่อสร้างขนาดมหึมาของทางการอินเดียมีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า “อินเตอร์ ลิงกิ้ง ออฟ ริเวอร์ส โปรเจ็กต์” หรือ “ไอแอลอาร์” หากแล้วเสร็จสมบูรณ์จะเชื่อมต่อแม่น้ำในธรรมชาติ 30 สายเข้าด้วยกัน ในจำนวนนี้ 14 สายจะเป็นแม่น้ำในพื้นที่เทือกเขาหิมาลัย กับอีก 16 สายในพื้นที่คาบสมุทรอินเดีย ส่วนที่จะทำหน้าที่เชื่อมต่อนั้นประกอบด้วยลำคลองสาขารวม 30 คลอง อ่างเก็บน้ำทั้งขนาดเล็กและใหญ่อีก 3,000 อ่าง ทำหน้าที่เก็บน้ำส่วนเกินเอาไว้สำหรับระบายออกไปยังคลองและแม่น้ำสาขาในหน้าแล้ง ในเวลาเดียวกันก็ทำหน้าที่ระบายน้ำส่วนเกินออกจากพื้นที่ซึ่งมีปัญหาน้ำท่วมไปยังพื้นที่ส่วนที่มีปัญหาความแห้งแล้ง ซึ่งนอกจากจะส่งผลแก้ปัญหาน้ำท่วมและแก้ปัญหาแล้งได้แล้ว ยังจะสร้างพื้นที่ซึ่งเหมาะสมกับการเพาะปลูกขึ้นมาใหม่อีกไม่น้อยกว่า 86,000 เอเคอร์

แนวความคิดเรื่องขุดคลองเชื่อมแม่น้ำในอินเดียเริ่มมีมาตั้งแต่ยุคอังกฤษปกครองอินเดีย แต่ครั้งนั้นวัตถุประสงค์เพื่อใช้ในการลำเลียงสินค้าของบริษัทอีสต์อินเดียไปยังท่าเรือต่างๆ ความคิดเรื่องการเชื่อมลำน้ำต่างๆ เพื่อการชลประทานและระบายน้ำในหน้ามรสุมเริ่มตั้งแต่ปี 1972 จากนั้นก็ผลุบโผล่เป็นระยะๆ จนกระทั่งนายกรัฐมนตรีนเรนทรา โมดี้ ประกาศทำ “ความฝัน” เรื่องนี้ให้เป็นจริงขึ้นมาหลังจากได้รับเลือกตั้งเมื่อปี 2014

มีรายงานเมื่อเร็วๆ นี้ระบุว่าโครงการนำร่องซึ่งจะเป็นการขุดคลองเชื่อมระหว่างแม่น้ำเคนทางเหนือกับแม่น้ำเภตวาทางตอนกลางของประเทศจะเริ่มต้นในอีกไม่นาน นอกจากนั้น สำนักงานพัฒนาน้ำแห่งชาติ หน่วยงานในสังกัดกระทรวงทรัพยากรน้ำของอินเดียซึ่งเป็นผู้ริเริ่มโครงการ ได้จัดทำแผนโดยละเอียดที่จะเชื่อมแม่น้ำทะมานคงคากับแม่น้ำปินจาลทางตะวันตกของอินเดีย และแม่น้ำปาร์ทางตะวันตกกับแม่น้ำทัปตีทางตอนกลางของประเทศเข้าด้วยกัน ในขณะที่รายงานสำรวจความเป็นไปได้ในการเชื่อม 3 แม่น้ำในแถบหิมาลัยคือ แม่น้ำมนัส แม่น้ำตีสตะ และแม่น้ำคงคาเข้าด้วยกันยังอยู่ในขั้นตอนสุดท้ายแล้วอีกด้วย

Advertisement

อย่างไรก็ตาม โครงการไอแอลอาร์ของอินเดียก็ยังมีปัญหาถูกคัดค้านอีกหลายอย่าง ไม่เพียงแต่งบประมาณในการดำเนินโครงการที่ทางการประเมินไว้สูงถึง 168,000 ล้านดอลลาร์ ยังมีการประเมินกันว่า จำเป็นต้องโยกย้ายประชาชนประมาณ 1.5 ล้านคนออกจากที่อยู่อาศัยแต่เดิมอีกด้วย

นอกจากนั้นแล้ว นักวิชาการและผู้เชี่ยวชาญหลายคนยังกังขาถึงประโยชน์ที่ได้จริงๆ ของโครงการนี้ว่า เป็นไปตามที่ตั้งสมมุติฐานกันเอาไว้แน่หรือ ตัวอย่างเช่น ลธา อนันธา ผู้เชี่ยวชาญจากศูนย์วิจัยแม่น้ำในอินเดีย ยืนยันว่าแม่น้ำมีธรรมชาติเป็นของตัวเองและไหลอยู่เช่นนี้มานานปี ไม่มีใครสามารถบอกได้ว่าแม่น้ำไหนมีน้ำมากเกินไป หรือแม่น้ำไหนมีน้ำน้อยเกินไป การเปลี่ยนพลวัตของแม่น้ำขนานใหญ่เช่นนี้จะส่งผลกระทบอย่างสำคัญต่อสภาวะแวดล้อมทั้งหมด ตั้งแต่ตัวแม่น้ำ สัตว์น้ำ เรื่อยไปจนถึงการนำพาตะกอน และการเปลี่ยนแปลงการกัดกร่อนตลิ่งกับพื้นที่สามเหลี่ยมปากแม่น้ำอีกด้วย

คณะกรรมการว่าด้วยการปฏิรูปแม่น้ำซึ่งกระทรวงทรัพยากรน้ำตั้งขึ้นเองก็แสดงความเห็นค้าน ด้วยการชี้ให้เห็นว่า น้ำในแม่น้ำทุกสายในอินเดียจะมีน้ำ “เกิน” ก็ต่อเมื่อถึงหน้ามรสุม และเป็นเหมือนกันทุกสาย แล้วจะระบายน้ำไปไหน? และถ้าเกิดผลกระทบจากภาวะโลกร้อน หน้ามรสุมไม่ได้มีฝนมากเหมือนที่ผ่านมา จะนำน้ำจากไหนมาระบาย? ภาวะโลกร้อนอาจทำให้พื้นที่ซึ่งเคยแห้งแล้งกลับชุ่มชื้นมากขึ้น และพื้นที่ที่เคยมีน้ำท่วมกลับไม่มีน้ำท่วมอีกต่อไป

หากเป็นเช่นนั้นจริงๆ โครงการแสนล้านนี้ก็เท่ากับสูญเปล่า ไม่บรรลุวัตถุประสงค์นั่นเอง

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image