| ที่มา | นสพ.มติชน รายวัน |
|---|---|
| เผยแพร่ |
เมื่อวันที่ 22 มกราคม นายก่อเกียรติ ทองผุด นายช่างศิลปกรรม สำนักสถาปัตยกรรม กรมศิลปากร ผู้ออกแบบพระเมรุมาศ เปิดเผยถึงความคืบหน้างานประติมากรรมและงานสัตว์หิมพานต์ภายหลังประชุมร่วมระหว่างสำนักสถาปัตยกรรมและสำนักช่างสิบหมู่ ที่สำนักช่างสิบหมู่ สาย 5 อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม เมื่อเร็วๆ นี้ว่า ในส่วนของสัตว์หิมพานต์ ได้แก่ ช้าง 10 ตระกูลนั้น มอบหมายให้วิทยาลัยเพาะช่างเป็นผู้ปั้น ส่วนสิงห์ 4 ชนิด พระโค และม้า มอบหมายให้นายสมชาย บุญประเสริฐ ช่างเครื่องปูนปั้นเพชรบุรี ซึ่งมีประสบการณ์ในงานปูนปั้นสัตว์หิมพานต์ในพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี มาแล้ว เป็นผู้รับผิดชอบ หลังจากทั้ง 2 ฝ่ายปั้นเสร็จแล้ว สำนักช่างสิบหมู่ กลุ่มงานจิตรกรรม เขียนเส้นลงสีสัตว์หิมพานต์ ส่วนการปั้นประติมากรรมชิ้นใหญ่ซึ่งประกอบด้วยเทวดา มหาเทพและสัตว์มงคลนั้น อยู่ในการดูแลของสำนักช่างสิบหมู่ คือ กลุ่มงานประติมากรรม สำหรับคุณทองแดงซึ่งเป็นสุนัขทรงเลี้ยงนั้น จะอยู่ในความรับผิดชอบของนายชิน ประสงค์ ข้าราชการบำนาญ กรมศิลปากร ซึ่งเคยปั้นคุณทองแดงและคุณทองหลาง ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช มาก่อน และพระองค์ทรงโปรด
นายชิน ประสงค์ ข้าราชการบำนาญ กรมศิลปากร กล่าวว่า ได้รับมอบหมายจากสำนักช่างสิบหมู่ให้ปั้นคุณทองแดงซึ่งเป็นสุนัขทรงเลี้ยง ขณะนี้ยังไม่ได้เริ่มปั้นเนื่องจากเพิ่งได้แบบอิริยาบถท่าทางที่แน่ชัดจากนายประสพสุข รัตน์ใหม่ หัวหน้ากลุ่มประติมากรรม สำนักช่างสิบหมู่ ตั้งใจจะเริ่มขึ้นรูปปั้นต้นแบบดินเหนียวในต้นเดือนกุมภาพันธ์นี้ ทั้งนี้ ก่อนหน้านี้ได้สเกตช์แบบทั้งคุณทองหลางและคุณทองแดงให้ทางกรมศิลปากรนำกราบบังคมทูลสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทอดพระเนตร และทรงมีพระราชวินิจฉัยเลือกเฉพาะแบบสเกตช์คุณทองแดง ส่วนว่าจะเป็นอิริยาบถนั่งในลักษณะไหน ต้องถามนายประสพสุขซึ่งได้เฝ้าฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทั้งนี้ เนื่องจากในส่วนของคุณทองแดง ตนร่างแบบอิริยาบถในท่านั่งไป 2 แบบ นอกนั้นเป็นท่ายืนและท่านอน
@ เตรียมปั้นอิริยาบถนั่ง2เท้าหน้ายืน
นายประสพสุข รัตน์ใหม่ หัวหน้ากลุ่มประติมากรรม สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร กล่าวว่า ในส่วนของประติมากรรมคุณทองแดงซึ่งจะอยู่ข้างพระจิตกาธาน วางในชั้นชาลาที่ 4 ของพระเมรุมาศ ซึ่งมอบหมายให้นายชิน ประสงค์ ปั้นสัดส่วนเท่าจริง ในอิริยาบถนั่งโดย 2 เท้าหน้ายืน ปั้นแค่อิริยาบถเดียว ตอนนี้ได้ส่งไม้ให้นายชินแล้ว ซึ่งจะใช้ไม้เป็นฐานสำหรับให้โครงยึดกับไม้เพื่อทรงตัว ทั้งนี้นายชินได้ออกแบบไว้แล้ว
นายประสพสุขกล่าวด้วยว่า ประติมากรรมสัตว์มงคล ได้แก่ ช้าง 1 คู่ ม้า 1 คู่ โค 1 คู่ และสิงห์ 1 คู่ ประจำทิศทั้ง 4 ทิศซึ่งอยู่ชั้นล่างสุด หรือลานพื้นอุตราวรรตนั้น ในส่วนของม้าคาดว่าจะแล้วเสร็จเดือนมกราคมนี้ เช่นเดียวกับช้าง คาดว่าสิ้นเดือนนี้น่าจะจบเช่นกัน ส่วนเทวดาถือพุ่มโลหะและฉัตร ยังต้องปรับเรื่องโครงสร้าง เพราะมีการแก้ไขอยู่ ส่วนเทวดานั่งถือบังแทรก คาดว่าจะเสร็จภายในสิ้นเดือนมกราคมนี้ ส่วนมหาเทพ เช่น พระพรหม ให้กรรมการตรวจกายวิภาคก่อน เพื่อให้ได้สัดส่วนมาตรฐาน ความสง่างาม เมื่อเรียบร้อยแล้วถึงจะปั้นฉลองพระองค์ เช่น ผ้าหรือลวดลายประดับ ส่วนพระวิษณุหรือพระนารายณ์ ต้องตรวจกายวิภาคแล้วถึงจะปั้นเครื่องทรง
“งานปั้นประติมากรรม ประกอบด้วยมหาเทพ 4 องค์ ได้แก่ พระอินทร์ พระศิวะ พระวิษณุ/พระนารายณ์ พระพรหม สัตว์มงคลประจำทิศ ได้แก่ ช้าง ม้า โค สิงห์ อย่างละ 1 คู่ นอกจากนี้ มีท้าวจัตุโลกบาลทั้ง 4 ได้แก่ เวสสุวรรณ ธตรฐ วิรูปักษ์ วิรุฬหก ยังไม่ได้ขึ้นรูป เพราะยังต้องรอแท่นฐานสำหรับรองรับรูปปั้น สำหรับคชสีห์และราชสีห์ซึ่งอยู่ที่ชั้นชาลาที่ 1 นั้น คืบหน้าเกิน 70% แล้ว ส่วนครุฑที่อยู่ที่ชั้นชาลาที่ 2 นั้น ยังไม่ได้เริ่ม ยังอยู่ระหว่างการพูดคุยรูปแบบอยู่ ทั้งนี้ จะให้งานที่ทำอยู่ในตอนนี้เสร็จลุล่วงไปก่อนชุดหนึ่งแล้วถึงจะเริ่มชุดใหม่” นายประสพสุขกล่าว
@ เผยเน้นงานปั้นศิลปะในรัชกาลที่9
นายประสพสุขกล่าวต่อว่า ในส่วนนายสุดสาคร ชายเสม ผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปกรรม เป็นคนรับผิดชอบในส่วนของนาคที่บันไดนาค ชั้น 1-2-3, เทพชุมนุม, เทพนม, ครุฑยุดนาค ส่วนสัตว์หิมพานต์นั้น ได้ประชุมหารือร่วมกันระหว่างสำนักช่างสิบหมู่และสำนักสถาปัตยกรรมเมื่อวันที่ 18 มกราคมที่ผ่านมา ได้ข้อสรุปว่ามอบให้นายสมชาย บุญประเสริฐ ช่างเครื่องปูนปั้นเพชรบุรีไปดำเนินการในบางส่วนซึ่งเป็นงานปูนปั้น เมื่อสำเร็จแล้วถึงจะนำมาให้กลุ่มงานจิตรกรรม สำนักช่างสิบหมู่ลงสี ซึ่งสัตว์หิมพานต์จะมีสิงห์ ช้าง ม้า โค โดยเรียงลำดับความสูงต่ำเหมือนอยู่กันเป็นครอบครัว ซึ่งจะอยู่รอบสระอโนดาตและในสระอโนดาต
“ลักษณะการปั้นประติมากรรม จะปั้นให้ใกล้เคียงธรรมชาติมากขึ้น อย่างมหาเทพและเทวดาจะปั้นใกล้กับมนุษย์มากขึ้น มีกล้ามเนื้อพองาม ถือเป็นแบบศิลปะรัชกาลที่ 9 คือคล้ายคนมากขึ้น มีกล้ามเนื้อ ส่วนเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่นำมาใช้ในงานประติมากรรมครั้งนี้ จะมีเครื่องที่ช่วยวัดหาจุดกำหนดแสง เป็นเครื่องมือส่วนตัวของช่างที่นำมาใช้เพื่องานนี้ เป็นเครื่องมือที่ช่วยวัดหาจุดเส้นดิ่ง เส้นแกนกลางของรูปปั้นเพื่อให้รูปปั้นเกิดความสมดุล ร่างภาพและขยายแบบบนกระดานแล้ววางแกนเหล็กโครงสร้างภายใน ซึ่งเป็นวิธีที่รุ่นครูอาจารย์รักษาสืบทอดกันมา สำหรับขั้นตอนการทำพิมพ์ จะหล่อต้นแบบไว้แล้วมาปรับแต่งให้สวยงามอีกครั้ง อะไรที่ชำรุดก็มาตกแต่งรายละเอียด ก่อนที่จะทำแม่พิมพ์ยาง หล่อเป็นไฟเบอร์ แล้วถึงเขียนสี ทั้งนี้ เรื่องสียังไม่ได้ข้อสรุป เพราะต้องมีการทดลองก่อนว่าจะใช้สีแบบไหน น้ำหนักขนาดไหน” นายประสพสุขกล่าว
@ ช่างปั้นเมืองเพชรภูมิใจร่วมสร้าง
ด้านนายสมชาย บุญประเสริฐ ช่างเครื่องปูนปั้นเพชรบุรี กล่าวว่า ในส่วนของตนรับผิดชอบสัตว์หิมพานต์ปูนปั้นในส่วนของม้า โค และสิงห์ ส่วนช้างเป็นความรับผิดชอบของวิทยาลัยเพาะช่าง ในคราวพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ตนปั้นสัตว์หิมพานต์ประมาณ 100 ตัว โดยมีสัตว์หิมพานต์ตระกูลทวิบาท จัตุบาท และสัตว์น้ำ แต่ครั้งนี้ต้องปั้นสัตว์หิมพานต์ประมาณ 200 ตัว โดยต้องทำต้นแบบมานำเสนอสำนักช่างสิบหมู่ก่อน
“ผมรับงานในส่วนของม้า โค สิงห์ นอกจากนี้ มีกระต่ายและอาจมีสัตว์ทวิบาท จัตุบาทเหมือนเดิม แต่ต้องคุยอีกหลายรอบทั้งในเรื่องรูปแบบและจำนวน เนื่องจากเพิ่งได้เข้ามาหารือร่วมกับสำนักช่างสิบหมู่และสำนักสถาปัตยกรรมไปเพียงครั้งเดียว” นายสมชายกล่าว และว่า การได้มีส่วนร่วมในการถวายงานครั้งนี้มีความภาคภูมิใจ แต่ก็มีความกังวล เนื่องจากมีการแบ่งงานกันรับผิดชอบในส่วนของงานปั้นสัตว์หิมพานต์ เมื่อใช้คนมาก เรื่องฝีมือ ความเข้ากัน รวมกันเป็นเซตเดียวกันให้ได้จึงค่อนข้างลำบาก จึงหวังว่าฝ่ายที่เกี่ยวข้องจะแจ้งรายละเอียดของงานให้ทุกฝ่ายเข้าใจตรงกัน เพื่องานจะได้เป็นเซตเดียวกัน
