| ผู้เขียน | บัญชา ธนบุญสมบัติ |
|---|
เมฆพื้นฐานในบรรยากาศชั้นโทรโพสเฟียร์อาจจัดแบ่งอย่างเป็นทางการได้เป็น 10 สกุล (genus) ตามระบบของ International Cloud Atlas ขององค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (มีข้อสังเกตว่า หนังสือและแหล่งอ้างอิงทั่วๆ ไปอาจใช้คำว่า type ซึ่งเป็นการใช้แบบไม่เป็นทางการ)
เมฆแต่ละสกุลยังมีรายละเอียดปลีกย่อยลงไป กล่าวคือ มีลักษณะที่เรียกว่าชนิด (species) และพันธุ์ (variety) ตลอดจนอาจมีเมฆตัวประกอบ (accessory cloud) และลักษณะเสริม (supplementary feature) ได้ด้วย รายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องเหล่านี้เคยเล่าไปแล้วบ้าง ส่วนที่ยังไม่ได้เล่าไว้จะหาโอกาสนำเสนอต่อไปนะครับ
ซีร์รัส (Cirrus)
ภาพ : บัญชา ธนบุญสมบัติ
ระดับความสูง : สูง
ลักษณะปรากฏ : เป็นเส้นใย หรือเป็นปุย อาจทำให้เกิดการทรงกลดได้ (แต่เส้นการทรงกลดอาจไม่สมบูรณ์)
องค์ประกอบ : ผลึกน้ำแข็ง
มีอะไรอยู่ในชื่อ : คำว่า cirrus เป็นภาษาละติน หมายถึง เส้นผมปลายม้วนโค้ง
ชนิด : fibratus, uncinus, spissatus, castellanus, floccus
พันธุ์ : intortus, radiatus, vertebratus, duplicatus
เมฆตัวประกอบ : ไม่มี
ลักษณะเสริม : mamma, fluctus
ซีร์โรคิวมูลัส (Cirrocumulus)
ภาพ : วันเพ็ญ ตันจันทร์กูล
ระดับความสูง : สูง
ลักษณะปรากฏ : เป็นก้อน หรือลอนคลื่นเล็กละเอียด
องค์ประกอบ : ส่วนใหญ่เป็นผลึกน้ำแข็ง แต่อาจมีหยดน้ำเย็นยิ่งยวดปะปน (แต่หยดน้ำเหล่านี้จะกลายเป็นน้ำแข็งในเวลาอันรวดเร็ว)
มีอะไรอยู่ในชื่อ : คำว่า cumulus ในชื่อ cirrocumulus บ่งว่าเมฆสกุลนี้เป็นเมฆก้อน
ชนิด : stratiformis, lenticularis, castellanus, floccus
พันธุ์ : undulatus, lacunosus
เมฆตัวประกอบ : ไม่มี
ลักษณะเสริม : virga, mamma, cavum
ซีร์โรสเตรตัส (Cirrostratus)
ภาพ : บัญชา ธนบุญสมบัติ
ระดับความสูง : สูง
ลักษณะปรากฏ : แผ่นบางๆ ปกคลุมท้องฟ้าในพื้นที่กว้าง สามารถทำให้เกิดการทรงกลด (halo)
องค์ประกอบ : ผลึกน้ำแข็ง
มีอะไรอยู่ในชื่อ : คำว่า stratus ในชื่อ cirrostratus บ่งว่าเมฆสกุลนี้เป็นเมฆแผ่น
ชนิด : fibratus, nebulosus
พันธุ์ : duplicatus, undulatus
เมฆตัวประกอบ : ไม่มี
ลักษณะเสริม : ไม่มี
แอลโตคิวมูลัส (Altocumulus)
ภาพ : บัญชา ธนบุญสมบัติ
ระดับความสูง : ปานกลาง
ลักษณะปรากฏ : เป็นก้อน หรือเป็นลอน
องค์ประกอบ : หยดน้ำเย็นยิ่งยวด แต่อาจมีผลึกน้ำแข็งปะปนอยู่ด้วย
มีอะไรอยู่ในชื่อ : คำว่า alto เป็นภาษาละติน แปลว่า สูง แต่เมื่อใช้กับเมฆ หมายถึงเมฆสูงระดับกลาง
ชนิด : stratiformis, lenticularis, castellanus, floccus, volutus
พันธุ์ : translucidus, perlucidus, opacus, duplicatus, undulatus, radiatus, lacunosus
เมฆตัวประกอบ : ไม่มี
ลักษณะเสริม : virga, mamma, cavum, fluctus, asperitas
แอลโตสเตรตัส (Altostatus)
ภาพ : บัญชา ธนบุญสมบัติ
ระดับความสูง : ปานกลาง
ลักษณะปรากฏ : ปรากฏเป็นฝ้าปกคลุมฟ้า อาจหนาจนบังดวงอาทิตย์ หรือบางทำให้แสงอาทิตย์ลอดผ่านได้
องค์ประกอบ : หยดน้ำธรรมดา หยดน้ำเย็นยิ่งยวด เม็ดน้ำฝน ผลึกน้ำแข็ง ผลึกหิมะ เกล็ดหิมะ
มีอะไรอยู่ในชื่อ : คำว่า alto เป็นภาษาละติน แปลว่า สูง แต่เมื่อใช้กับเมฆ หมายถึงเมฆสูงระดับกลาง
ชนิด : ไม่มี
พันธุ์ : translucidus, opacus, duplicatus, undulatus, radiatus
เมฆตัวประกอบ : pannus
ลักษณะเสริม : virga, praecipitatio, mamma
ขุมทรัพย์ทางปัญญา
ขอแนะนำ Cloud Classification Summary ที่ https://cloudatlas.wmo.int/cloud-classification-summary.html
บัญชา ธนบุญสมบัติ
www.facebook.com/buncha2509
[email protected]
