| ผู้เขียน | โกวิท วงศ์สุรวัฒน์ |
|---|
เนื่องในเทศกาลตรุษจีนที่เพิ่งจะสิ้นสุดลงได้เห็นพิธีกรรมเฉลิมฉลองตรุษจีนตามศาลเจ้าต่างๆ ทั่วประเทศ โดยเฉพาะที่ศาลเจ้ากวนอูที่เกาะสมุยที่มีรูปหล่อสัมฤทธิ์ของกวนอูที่มีความสูงถึง 12 เมตร และเมื่อรวมความสูงฐานจะสูงถึง 16 เมตร ซึ่งจะเป็นรูปหล่อสัมฤทธิ์ของกวนอูที่สูงและใหญ่ที่สุดในประเทศไทยแล้วก็นึกถึงการปกครองของจีนโบราณที่มีการปกครองแบบรวมศูนย์อำนาจอยู่ที่เมืองหลวง และฮ่องเต้ก็ส่งขุนนางออกไปปกครองในส่วนภูมิภาค ซึ่งบรรดาขุนนางต้องส่งใบบอกเข้ามารายงานในเมืองหลวงทุกระยะ การปกครองของจีนโบราณนี้มีหลักสำคัญอยู่กับศาลเจ้านี่แหละครับ
ครับ ! ศาลเจ้าของจีนก็คือที่อยู่ของผีหรือเทพที่เคยเป็นคนแต่ล่วงลับไปแล้วถูกยกย่องขึ้นเป็นเจ้าประจำอยู่ตามพื้นที่ต่างๆ คงทำนองเดียวกันกับหลักเมืองหรือศาลพระภูมิของบ้านเรานี่แหละ ซึ่งก็ต้องมีพิธีบวงสรวงเซ่นไหว้เป็นประจำอย่างน้อยก็ปีละครั้ง ซึ่งความเป็นเจ้านี่ก็มีระดับสูงต่ำแตกต่างกัน อย่างระดับประเทศนี่ต้องฮ่องเต้ไปเซ่นไหว้เองนะครับคือที่เทียนถานในกรุงปักกิ่ง ส่วนศาลเจ้าตามภูมิภาคก็บรรดาเจ้าเมืองหรือนายอำเภอที่ทางเมืองหลวงส่งไปปกครองก็ทำหน้าที่เซ่นไหว้ไป ส่วนประชาชนจะเซ่นไหว้ก็ไปกันตามศรัทธา ส่วนใหญ่ก็จะไปเซ่นไหว้กันตอนตรุษจีนนี่แหละ
พวกเจ้าตามศาลเจ้าไม่ใช่ว่าได้กินของเซ่นไหว้ฟรีๆ นะครับ ต้องทำงานด้วยคือต้องช่วยดูแลความสงบเรียบร้อยไม่ให้ผีอันธพาลมารุกราน เช่น โรคระบาดหรือภัยธรรมชาติ ฝนแล้ง น้ำท่วม ฯลฯ ซึ่งหากเกิดมีเหตุการณ์ไม่ดีดังกล่าวเกิดขึ้นในท้องที่ใด ส่วนใหญ่นายอำเภอหรือเจ้าเมืองต้องไปเซ่นไหว้เจ้าเป็นพิเศษให้เจ้าทำงานอย่างขยันขันแข็งขึ้นถ้าไปเซ่นไหว้แล้วยังไม่มีอะไรดีขึ้นก็อาจเอารูปปั้นของเจ้าหรือป้ายชื่อเจ้าจากศาลเจ้ามาเฆี่ยนตีต่อหน้าประชาชน ว่าเจ้าไม่ทำหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายจากทางการก็ต้องถูกลงโทษโดยไม่มีการละเว้น
กุศโลบายเอาเจ้ามาใช้งานในการปกครองนี่เหล่าคนจีนเขาทำมานับพันปีแล้ว จนมาถึงสมัยราชวงศ์ซ้องจีนถูกรุกรานโดยชนเผ่านอกกำแพงเมืองจีนคือพวกแมนจูเข้ามารุกรานจีน แต่จีนมีนายทหารที่เก่งกาจคนหนึ่งชื่อ งักฮุย เป็นนักรบกู้ชาติคนสำคัญซึ่งมีชื่อเสียงมากผู้หนึ่งในประวัติศาสตร์จีน เป็นแม่ทัพผู้ต่อต้านการรุกรานของกองทัพแมนจูอย่างแข็งขันแต่ถูกใส่ความโดยศัตรูทางการเมืองจนต้องโทษประหารชีวิต หลังจากนั้นจึงได้รับยกย่องขึ้นเป็นเจ้าเป็นแบบอย่างแห่งความรักชาติจีนตั้งแต่ พ.ศ.1677 (ก่อนสมัยอาณาจักรสุโขทัย 123 ปี) ต่อมาอีกร่วมห้าร้อยปีพวกแมนจูฟื้นตัวขึ้นมาและทำการรุกรานจีนอีกจนสามารถยึดครองจีนได้ใน พ.ศ.2187 (สมัยพระเจ้าปราสาททองแห่งกรุงศรีอยุธยา)
ความจริงพวกแมนจูฉลาดมากนะครับ ทั้งๆ ที่กำลังพลของเขาน้อยกว่าคนจีนอย่างมากมายมหาศาล เพราะเขาได้เล็งเห็นความสำคัญของศาลเจ้าในวัฒนธรรมทางการเมืองของจีน และเห็นว่าคนจีนยังนับถือเจ้างักฮุยอยู่อย่างกว้างขวาง และงักฮุยก็เป็นสัญลักษณ์ของความรักชาติจีนต่อสู้กับแมนจูเสียด้วย ดังนั้น ด้วยกุศโลบายอันชาญฉลาดจึงมีการโปรโมตกวนอูซึ่งก็เป็นเจ้าอยู่ก่อนหน้างักฮุยก่อนแล้ว เนื่องจากกวนอูเป็นยอดขุนพลคนหนึ่งในสมัย สามก๊ก (พ.ศ.763-823) งักฮุยอยู่ในสมัยราชวงศ์ซ้อง (พ.ศ.1503-1822) แต่คนจีนนับถืองักฮุยมากกว่าเพราะเรื่องรักชาติอันเป็นเรื่องของส่วนรวมจีนนั่นแหละ ส่วนกวนอูนั้นทางแมนจูจับจุดได้ว่ากวนอูซื่อสัตย์ต่อพี่ร่วมสาบานหรือเจ้านายเพียงคนเดียวไม่แปรเปลี่ยน ซึ่งเป็นเรื่องตัวบุคคลไม่เกี่ยวกับชาติพันธุ์แต่อย่างใด ดังนั้น จักรพรรดิชุนจื้อ ผู้เป็นจักรพรรดิองค์ที่ 3 ของราชวงศ์แมนจู แต่เป็นจักรพรรดิแมนจูพระองค์แรกที่ได้ประทับในพระราชวังต้องห้ามที่กรุงปักกิ่ง และราชวงศ์หมิงของชาวจีนถึงกาลสิ้นสุดอย่างแท้จริง จึงสั่งให้สร้างศาลเจ้ากวนอูขึ้นนับพันแห่งทั่วประเทศจีนและโปรโมตเรื่องความซื่อสัตย์ต่อเจ้านายที่เป็นจักรพรรดิโดยไม่คำนึงว่าเป็นคนต่างชาติหรือเปล่า
ครับ ! คงไม่ต้องบอกนะครับว่าเรื่องนี้แมนจูชนะอย่างแท้จริง
