บทนำ : บทบาทของ‘กสม.’
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชน หรือ กสม. เริ่มแสดงบทบาทในเรื่องสิทธิของประชาชน โดยนางประกายรัตน์ ต้นธีรวงศ์ กรรมการ กสม. ทำหน้าที่แทนประธาน เปิดเผยว่า ตามที่ผู้ชุมนุม “REDEM” เคลื่อนไปยังบ้านพักนายกรัฐมนตรีและเกิดการปะทะกับเจ้าหน้าที่ตำรวจที่ปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่การชุมนุม บริเวณใกล้กรมทหารราบที่ 1 รักษาพระองค์ เจ้าหน้าที่ใช้มาตรการกระชับพื้นที่และสลายการชุมนุม มีการฉีดน้ำ ใช้แก๊สน้ำตาและกระสุนยาง โดยมีผู้ได้รับบาดเจ็บจำนวนมาก จากเหตุการณ์ดังกล่าว รวมทั้งมีเจ้าหน้าที่ตำรวจเสียชีวิตจากอาการโรคหัวใจด้วยนั้น
กสม.ได้พิจารณาและมีมติหยิบยกขึ้นตรวจสอบ รวมกับกรณีอาสาสมัครทางการแพทย์ถูกจับกุมและได้รับบาดเจ็บโดยเจ้าหน้าที่เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ การตรวจสอบต้องรับฟังข้อเท็จจริงจากทุกฝ่ายอย่างรอบด้าน เพราะข้อมูลที่ปรากฏในสื่อมีแง่มุมที่แตกต่างกัน มีความละเอียดอ่อน กสม.จะเชิญผู้เชี่ยวชาญและผู้ทรงคุณวุฒิในเรื่องนี้มารับฟังความเห็นประกอบการพิจารณา กสม.จะเป็นกลาง ปฏิบัติตามหลักการสิทธิมนุษยชนสากลอย่างเที่ยงตรง เร่งดำเนินการตรวจสอบโดยเร็ว สำหรับเหตุการณ์ชุมนุมทางการเมืองที่เกิดขึ้นระหว่างเดือนกรกฎาคม-ธันวาคม 2563 กสม.ดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริงเสร็จเรียบร้อยแล้ว อยู่ในระหว่างการจัดทำรายงานผลการตรวจสอบและข้อเสนอแนะซึ่งจะเปิดเผยต่อสาธารณะ
กสม.เป็นองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ มีหน้าที่ตรวจสอบการกระทำหรือการละเลยการกระทำอันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน ซึ่งไม่เป็นไปตามพันธกรณี ระหว่างประเทศเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนที่ประเทศไทยเป็นภาคี เสนอมาตรการการแก้ไขที่เหมาะสมต่อบุคคลหรือหน่วยงานที่กระทำ หรือละเลยการกระทำดังกล่าวเพื่อดำเนินการ ในกรณีที่ปรากฏว่าไม่มีการดำเนินการตามที่เสนอ ให้รายงานต่อรัฐสภาเพื่อดำเนินการต่อไป ดังนั้น จึงเป็นเรื่องน่ายินดี และเป็นประโยชน์กับประชาชน หาก กสม.จะทำหน้าที่อย่างตรงไปตรงมา ในการดูแลหรือคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชน ป้องกันการละเมิดสิทธิมนุษยชน ซึ่งหลังการเลือกตั้งทั่วไปเมื่อปี 2562 ประชาชนได้ออกมาแสดงออกทางการเมืองอย่างต่อเนื่อง ขณะที่เจ้าหน้าที่ได้เข้าจับกุมปราบปราม ในลักษณะที่มีเสียงวิจารณ์มาตลอดว่าเป็นการละเมิดสิทธิของประชาชนหรือไม่
