| ผู้เขียน | วิชัย เทียนถาวร |
|---|
ผู้เขียนได้มีโอกาสอ่านกฎการใช้ชีวิตของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ในวัยทองช่วงอายุ 74 ปี ซึ่งท่านประมาณว่าให้หมั่นศึกษาท่องจำนำมาปฏิบัติใช้ในชีวิตประจำอย่างมีความสุข เรียกว่า 30 “ชรากถา” มีแนวคิดแนวทาง 30 ข้อ ซึ่งผู้เขียนคิดว่าน่าจะมีประโยชน์อย่างมากน่าจะได้เผยแพร่ให้แฟนๆ มติชน ได้อ่านและจะดีกว่านั้น คือ นำไปลองปฏิบัติกัน
1.อาศัยอยู่ในบ้านของตัวเองอย่างเป็นส่วนตัวและเป็นอิสระ 2.ถือครองเงินฝากธนาคารและทรัพย์ไว้กับตัวเอง 3.อย่าไปคาดหวังว่าลูกเต้าจะดูแลตอนแก่ 4.หาเพื่อนเพิ่มคบทุกวัย 5.อย่าเปรียบตัวเองกับคนอื่น
6.อย่าไปยุ่งวุ่นวายกับชีวิตลูก 7.อย่าเอาความชรามาเป็นข้ออ้าง เพื่อเรียกร้องความเคารพนับถือและความสนใจ 8.ให้ฟังเสียงผู้อื่นแต่ให้วิเคราะห์และปฏิบัติตามที่คิดอย่างอิสระ 9.ให้สวดมนต์แต่อย่าร้องขอจากพระ 10.ข้อสุดท้ายนี้สำคัญมากอย่าเพิ่งตาย
บอกกับตัวเองเสมอให้ปฏิบัติตาม 30 ข้อนี้ดีแน่นอน : 1) อย่ากลัวความแก่ 2) อย่าเสียใจที่แก่ 3) รีบหาความสุขเมื่อยังมีความสามารถ 4) อย่ารอหาความสุขก่อนจะเสียดายภายหลัง 5) รีบไปเที่ยวตามสถานที่ๆ อยากไป 6) หาเวลาเจอเพื่อนเก่า 7) สังสรรค์กับเขาเพราะเวลาเหลือน้อย 8) เงินที่เก็บไว้ในธนาคาร ตายแล้วเอาไปไม่ได้ 9) ใช้เงินหาความสุขเมื่อยังมีชีวิต 10) อยากกินอะไรที่ชอบก็กิน 11) หลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ 12) กินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ 13) การเจ็บป่วยเป็นเรื่องธรรมดา 14) อย่าวิตกกลัวกับความเจ็บป่วย 15) ทุกคนต้องผ่านการเกิดแก่เจ็บตายเป็นธรรมดา
16) ถ้าวิตกเรื่องแก่เจ็บตายแล้วมีความสุขก็ให้วิตกไปเถิด 17) รีบจัดการปัญหาเสียก่อนตาย 18) ปล่อยให้หมอดูแลสุขภาพ พระเจ้าดูแลชีวิต และตนเองดูแลอารมณ์ 19) อย่ากังวลกับลูกหลาน พวกเขาช่วยตัวเองได้ 20) สนใจดูแลสุขภาพของตัวเองให้มากขึ้น 21) สนใจดูแลคู่ชีวิตที่ชราด้วยกันให้มากขึ้น 22) เก็บเงินเกษียณไว้กับตัวเอง 23) พบเพื่อนเก่าให้บ่อยมากขึ้น เพราะเวลาเหลือน้อยลง 24) ยิ้มให้ตนเองและคนอื่นทุกวัน 25) ทำชีวิตให้มีความสุข 26) ถ้าอยากร้องไห้ก็ร้องให้ดังๆ ไปเลย 27) ความหวังสิ้นสุด ถ้าหยุดความเชื่อ 28) ความรักจะสิ้นสุด ถ้าหยุดใส่ใจ 29) ชีวิตจะสิ้นสุข ถ้าหยุดยิ้ม 30) มิตรภาพจะสิ้นสุด ถ้าหยุดแบ่งปัน
⦁ อีกท่านหนึ่งที่มีเคล็ดลับดีของการ “แก่อย่างมีคุณภาพ ชราอย่างมีความสุข” จาก ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล เลขาฯมูลนิธิชัยพัฒนา ที่ยังมีชีวิตอยู่ ดำเนินชีวิตอยู่ว่าชีวิตนี้จะไม่มีคำว่า “เกษียณ” อุทิศตัวทำงาน 7 วัน แล้วท่าน ดร.สุเมธ ยังคงแอ๊กทีฟ กระฉับกระเฉง แถมเดินบุกป่าไหว จนหลายๆ คน อดถามไม่ได้ถึงเคล็ดลับการใช้ชีวิต ท่านได้เผยว่ามี 13 เคล็ดลับ มีดังนี้
1.อย่าลืมเอาจิตไปพักผ่อนบ้าง หลายคนเมื่อเกษียณแล้ว มักใช้เวลาหาแต่ความสุขทาง “กาย” พากายไปเที่ยว ไปพักผ่อน ไปสูดอากาศ ไปกินอาหารดีๆ แต่กลับละเลยไม่คิดที่จะเอาจิตไปพักผ่อน ทั้งที่กายกับจิตนั้นสัมพันธ์และมีอิทธิพลต่อกัน ดร.สุเมธบอกว่า โดยส่วนตัวทุกครั้งที่มีจังหวะได้พักผ่อนเว้นวรรคชีวิตนานๆ จึงมักถือโอกาสเอาจิตไปพักด้วยการบวช ครั้งล่าสุด บวชตอนอายุ 65 เป็นพระสายวัดป่าอยู่ที่สกลนคร
2.ใช้ชีวิต อย่างมี “สติ” ไม่ว่าจะเป็นการมีสติในการกิน แทนที่จะกินตามใจปาก สนองความอยากของตัวเอง แล้วต้องให้หมอจ่ายยาลดไขมัน ลดน้ำตาล ทำไมเราไม่ลองหันมาลดที่ “ปาก” ของตัวเอง ด้วยการใช้สติในการพิจารณาอย่างมีเหตุมีผลทุกครั้งในการกิน
3.น้อมนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำเนินชีวิต โดยมี “เหตุผล” เป็นเครื่องนำทาง เหตุผลเป็นผลผลิตของปัญญา ดังนั้น จึงต้องรักษาศีลเสียก่อน และมีสติ สมาธิ ผลสุดท้ายจะทำให้เกิดการพิจารณาโดยใช้ปัญญาเป็นที่ตั้ง เมื่อดำเนินทุกอย่างด้วยเหตุด้วยผล ก็จะเกิดความพอเพียง
4.ฝึกการให้โดยไม่หวังผลตอบแทน ด้วยหลัก “ทาน” ของทศพิธราชธรรม เกษียณแล้ว อย่าเอาแต่อยู่บ้านเฉยๆ แต่ให้พยายามหาเรื่องช่วยคนโน้นคนนี้ เท่าที่ร่างกายของเราจะทำได้ รักษาร่างกายให้แข็งแรง เพื่อทำประโยชน์ให้แก่ผู้อื่น
5.ฝึกระลึกถึง “มรณานุสติ” ใครๆ ก็ตายได้ ไม่ว่าใครก็ต้องเจอความตายเท่าเทียมกันหมดทุกคน เมื่อมองเห็นความตายเป็นเรื่องธรรมดา จะทำให้เรานิ่งกับความตาย
6.อยู่อย่างสง่า ตายอย่างสงบ ตอนมีชีวิตอยู่ต้องมีความสง่างามในตัวเอง ทุกอย่างต้องช่วยเหลือตัวเองได้ ใครเห็นก็ให้ความเคารพนับถือ และเมื่อถึงเวลาตายก็ตายอย่างสงบ อย่าไปกลัวความตาย จะยิ่งใหญ่แค่ไหน เมื่อตายแล้วเกียรติยศเงินทองสะสมไว้แค่ไหนก็ต้องส่งคืนหมด สิ่งเดียวที่เหลือไว้ คือ ความเป็นตัวตนของเรา ถ้าประกอบคุณงามความดีไว้คนก็ยังนึกถึง แต่ถ้าประกอบความชั่วไว้มาก คนก็ยังด่าทอไปจนถึงลูกหลาน
7.ร่าเริง รื่นเริง คึกคัก ครึกครื้น คาถาที่ว่านี้ ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงรับสั่งเสมอ เพราะจิตเป็นเรื่องสำคัญ ต้องมีอารมณ์ขันอยู่ตลอดเวลา มองเห็นทุกอย่างเป็นเรื่องสนุก จึงจะสามารถทำงานได้สำเร็จรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ เมื่อตัวเราร่าเริง ยิ้มแย้มแจ่มใส บรรยากาศรอบตัว คนรอบข้างที่อยู่กับเราก็รื่นเริงไปด้วย
8.อักโกธะ หรือความไม่โกรธ เป็นอีกหลักข้อหนึ่งในทศพิธราชธรรม เพราะเมื่อโกรธแล้ว มักจะเสียหายหากคุมอารมณ์ไม่อยู่ในเรื่องไร้สาระ เมื่อไหร่ก็ตามที่มีเรื่องมากระทบใจ แค่ลองพลิกอารมณ์มองให้เห็นเป็นเรื่องสนุกๆ เท่านี้ทุกอย่างก็จบ
9.อวิโรธนะ คือ การดำรงอยู่ในความถูกต้องเสมอ เป็นหลักทศพิธราชธรรมที่ต้องรักษาให้มั่น หากอย่างปฏิบัติตามในหลวงรัชกาลที่ 9 โดยยึดหลักธรรมะที่ต้องมีทั้งสองอย่าง คือ ทั้งความดีและความถูกต้อง เพราะบางอย่างดีแต่ไม่ถูกต้อง บางอย่างถูกต้องแต่ไม่ดี การกระทำของเราต้องตรวจสอบอยู่ตลอดเวลา เป็นธรรมหรือเปล่า นั่นคือ ดีและถูกต้องหรือเปล่า
10.รักษากายและจิต ผู้สูงอายุต้องรักษากายและจิตให้ดี เพราะเงินทองไม่มีประโยชน์ เอาแค่พอเพียงต่อชีวิตความเป็นอยู่ ที่เหลือเป็นส่วนเกินที่เราไม่ได้ใช้ เรื่องจิตก็สำคัญเช่นกัน ต้องโปร่งใส อย่าไปขุ่นมัวโดยที่ไร้ประโยชน์ คำนึงไว้ว่า เวลาอยู่ในโลกนี้สั้นแล้ว ดังนั้น อย่าเสียเวลาเป็นทุกข์ แต่ให้ Enjoy last minute
11.อย่าหยุดทำงาน เกษียณแล้ว อย่าเอาแต่นั่งๆ นอนๆ เพราะเมื่อไหร่ที่เราหยุดทำงาน ร่างกายของเราก็จะหยุดตามลงไปด้วย เหมือนรถที่จอดเฉยๆ สตาร์ตไม่ติด ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงมีรับสั่งว่า อย่าหยุดด้วยจิต และกายก็อย่าหยุดด้วย ทำให้ ดร.สุเมธ ยังคงทำงานทุกวัน ส่งผลให้แข็งแรงจนถึงวันนี้
12.ใช้ชีวิตโดยรักษาความเป็นธรรมดาเอาไว้ อย่ายึดติดยศถาบรรดาศักดิ์ แต่ให้ทำชีวิตอยู่อย่างธรรมดา เรียบๆ ง่ายๆ เพราะจะยิ่งใหญ่มาจากไหน เกษียณแล้ว ทุกอย่างสูงสุดคืนสู่สามัญ ไม่ต้องเป็นวีไอพีหรอก เพราะจะเป็นวีไอผีอยู่แล้ว
13.ยึดถือคำว่า “ประโยชน์สุข” เป็นเป้าหมายของชีวิต อะไรไม่มีประโยชน์อย่าทำ อย่าคิดทำ ให้ทำแต่สิ่งที่มีประโยชน์ ผลสุดท้ายสิ่งที่เราจะได้รับ คือ ความสุข
แง่คิดดีๆ จากท่าน ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ด้วยวัย 74 ปี กับท่าน ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล ด้วยวัย 78 ปี ทั้งหมดสะท้อนให้เห็น “คุณค่าและความสุข” ในชีวิต ไม่ได้ขึ้นอยู่กับตัวเลขอายุ (74 ปี, 78 ปี) แต่อยู่ที่ไลฟ์สไตล์และหัวใจที่ไม่มีคำว่า “เกษียณ” หรือ “สูงวัย” ที่โชคดีที่สุดในชีวิตอย่างท่านทั้งสอง คือ เป็นสิ่งที่ท่าน “เลือกเดินทางด้วยชีวิตบั้นปลายของท่านเอง และมีความสุขตามอัตภาพของท่าน” ที่พึงมี ไงเล่าครับ
