การปฏิรูปตำรวจ ไม่ใช่ว่าเพิ่งจะมาพูดและจะทำกันในตอนนี้ ที่ผ่านมาตำรวจก็ปฏิรูปตัวเองและถูกปฏิรูปมาตลอดเป็นระยะๆ
จากองค์กรที่มี พล.ต.อ.แค่คนเดียว ปัจจุบันมี พล.ต.อ.กว่าสิบนาย
หน่วยงานต่างๆ ในสังกัดก็เพิ่มขึ้นมากมาย มีการปรับปรุงและแบ่งส่วนราชการ รวมทั้งอำนาจหน้าที่เพื่อรองรับภารกิจที่เพิ่มขึ้นให้เหมาะสมกับภาระงานที่เปลี่ยนแปลงของสังคมมาโดยลำดับ
สมัยหนึ่งเคยมีแนวคิดปรับโครงสร้าง “กรมตำรวจ” ที่สังกัดกระทรวงมหาดไทย ให้เป็น “ทบวงตำรวจ” สังกัดกระทรวงยุติธรรม แต่ก็เลิกล้มไป
กระทั่งปี 2541 มีการปรับโครงสร้างกรมตำรวจ เป็น “สำนักงานตำรวจแห่งชาติ” และเปลี่่ยนสังกัดจากกระทรวงมหาดไทย มาขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี
เรื่องการตั้งคณะทำงานขึ้นมาศึกษาแนวทางการปฏิรูปก็มีมาโดยตลอดเช่นกัน
สมัย พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ องคมนตรี เป็นนายกรัฐมนตรี ได้มอบหมายให้ พล.ต.อ.วสิษฐ เดชกุญชร อดีตรองอธิบดีกรมตำรวจ เป็นประธานคณะกรรมการปฏิรูประบบงานตำรวจ แต่ปฏิรูปไม่สำเร็จเพราะสภาหมดวาระไปก่อน
สมัย “อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ” เป็นนายกฯ ก็แต่งตั้ง พล.ต.อ.วสิษฐ เดชกุญชร เป็นประธานคณะกรรมการปฏิรูประบบงานตำรวจอีกรอบ แต่ก็ไม่สำเร็จอีกเช่นกัน
เหตุที่มาพูดถึงการปฏิรูปตำรวจกันมากในช่วงนี้ เพราะก่อนรัฐประหาร 22 พฤษภาคม 2557 ตำรวจถูกกล่าวหาอย่างหนักจากกลุ่มผู้ชุมนุมขับไล่รัฐบาล ว่าเป็น “ตำรวจมะเขือเทศ” ที่ฝักใฝ่คนเสื้อแดงซึ่งอยู่ในซีกของรัฐบาล
กระแสการกล่าวหารุนแรง ทำให้ภาพลักษณ์ของตำรวจตกต่ำ รวมทั้งความเชื่อมั่นศรัทธาก็ลดลง
พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้า คสช. จึงมีแนวความคิดที่จะปฏิรูปตำรวจตามเสียงเรียกร้อง
เหตุผลหนึ่งคือ ต้องการให้ตำรวจเป็นองค์กรที่เข้มแข็งเหมือนทหาร ไม่ให้นักการเมืองเข้ามาแทรกแซง
ต่อมามีคำสั่งแต่งตั้ง พล.อ.บุญสร้าง เนียมประดิษฐ์ อดีตผู้บัญชาการทหารสูงสุด ที่ พล.อ.ประยุทธ์บอกว่าเป็นอาจารย์ของตนคนหนึ่ง ให้เป็นประธานคณะกรรมการปฏิรูปตำรวจ และได้มีการสรุปเสนอให้รัฐบาลไปแล้ว
ในส่วนของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พล.ต.อ.จักรทิพย์ ชัยจินดา ผบ.ตร. ได้มอบหมายให้ พล.ต.อ.พงศพัศ พงษ์เจริญ สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) สมัยยังเป็นรอง ผบ.ตร. ให้ศึกษาเกี่ยวกับการปฏิรูปตำรวจ โดยมีการดำเนินการก่อนที่นายกฯจะมีคำสั่งแต่งตั้ง พล.อ.บุญสร้าง
ล่าสุดรัฐบาลได้ตั้งคณะกรรมการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.ตำรวจ โดยให้ “มีชัย ฤชุพันธุ์” ประธานคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) เป็นประธานพิจารณายกร่างฯ
ขณะนี้ยังไม่มีคำตอบที่แน่ชัดว่า “มีชัย ฤชุพันธุ์” และคณะ จะผ่าตัดตำรวจให้มีรูปร่างหน้าตาและอำนาจหน้าที่ให้เปลี่ยนแปลงไปอย่างไร
แต่สิ่งหนึ่งที่ตำรวจน้ำดีและมีฝีมือในการทำงานอยากเห็นคือ หลักเกณฑ์การแต่งตั้งโยกย้ายที่เป็นธรรม ต้องอุดช่องเด็กนาย เด็กฝากได้ดี และการวิ่งเต้นซื้อขายตำแหน่งให้เหลือน้อยที่สุด
เพราะตำรวจเป็นต้นธารของกระบวนการยุติธรรม ตำรวจก็สมควรได้รับความยุติธรรมก่อน
อย่าให้เหมือนปัจจุบัน ที่เมื่อถึงฤดูกาลแต่งตั้งโยกย้าย จะเกิดอาการระส่ำทั้งองค์กร งานการในหน้าที่ไม่ทำ เพราะต้องวิ่งหาข่าวกันวุ่นว่า จะถูกย้าย ถูกเด้งไปอยู่ที่ไหน หรือจะได้รับตำแหน่งสูงขึ้นหรือไม่
อีกเรื่องคือ สวัสดิการและรายได้ ต้องเพียงพอที่เลี้ยงดูครอบครัวได้ รวมทั้งต้องเหมาะสมกับตำแหน่งและฐานะในสังคม
เพื่อให้ภาพลักษณ์ของตำรวจสง่างามขึ้น
ทรงพร ศรีสุวรรณ
