งานเทศกาลหนังสือที่อุดรธานี ครั้งที่ 8 “บุ๊ค คาราวาน” ที่สำนักพิมพ์นับสิบๆ ร่วมกันยกแผงนับสิบๆๆ นำขบวนสัญจรไปบริการหนังสือถึงที่ สร้างความปรีดาแก่นักอ่านยิ่งยวด เห็นได้จากความอุ่นหนาฝาคั่งของผู้คน ที่สนุกสนานกับการเลือกซื้อหนังสือ สนุกกับกิจกรรมนานา ประกวดชุดคอสเพลย์เฮฮา เสวนาประเทืองปัญญา นอกเหนือหนังสือเด็กและผู้ใหญ่ที่ได้รับความสนใจอย่างน่าปลื้มใจแล้ว อาทิตย์ที่ 12 มิถุนายนนี้ ก็มาถึงวันสุดท้ายของการหอบหนังสือไปอ่าน
• นาย ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ซึ่งตอนเด็กๆ อ่าน พล นิกร กิมหงวน เป็นร้อยเล่ม กล่าวไว้ในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ เดือนเมษายนที่ผ่านมา ตั้งแต่ตอนยังมิได้เป็นผู้ว่าฯ ว่า ไม่เชื่อว่าคนไทยไม่อ่านหนังสือ คนไทยอ่านหนังสือแต่ไม่รู้ว่าจะสร้างการเปลี่ยนแปลงได้อย่างไร คนไทยมีพลังเยอะแยะที่จะค้นคว้าหาความรู้ สุดท้ายต้องมีที่ให้เขาปลดปล่อยพลัง และสร้างการเปลี่ยนแปลงได้
ไม่กี่วันก่อน การเข้าพบทูตอังกฤษเพื่อคุยกันเรื่องอนาคตกรุงเทพฯ 1 ใน 19 เมืองในโครงการ “โกลบอล ฟิวเจอร์ ซิตี้” เมืองอนาคตโลก ที่รัฐบาลสหราชอาณาจักรเป็นผู้สนับสนุน จะสร้างมิติใหม่ให้เกิดขึ้นกับเมืองหลวง และภาพนักการเมืองยุคดิจิทัลให้ชาวบ้านได้เห็นแน่นอน นักการเมืองยุคอุปถัมภ์แม้ยังเหลือฤทธิ์อยู่บ้างหยดสองหยดสุดท้าย แต่ก็ตกยุคไปแล้วเรียบร้อย
เช่นเดียวกับคนมีคุณภาพในสภา กม.สุราก้าวหน้าผ่านไปแล้วหนึ่งด่าน เพื่อชาวบ้านคนมีรายได้น้อยสามารถต้มเหล้ากินเองขายเองได้บ้าง ไม่ทำให้ภูมิปัญญาพื้นถิ่นส่วนนี้หายไป หลังจากปล่อยให้ไม่กี่คนสวาปามอยู่ได้เกินอิ่ม ไม่ยอมรับรู้ว่ากว่าสกอตแลนด์ หรือฝรั่งเศสผลิตวิสกี้หรือไวน์ให้โลกจิบกัน รัฐบาลเขาสนับสนุนชาวบ้านแต่ละรายแต่ละท้องถิ่นมานานเท่าไหร่ ก่อนโลกจะได้รู้จัก
แค่นี้ก็รู้ว่า รัฐบาลหรือข้าราชการยักษ์ๆ เดินฝ่ายไหน ใครอยู่ข้างชาวบ้าน
• ภาษาไม่ว่าภาษาไหน ไม่ใช่เรื่องล้อเล่น เพราะการใช้ภาษาก่อให้เกิดความรัก พึงพอใจ จนแม้แต่การทะเลาะวิวาท กระทั่งสงครามได้ การไม่รู้เรื่องภาษาของอีกฝ่ายแม้จะรักชอบที่จะใช้ แต่บางครั้งอาจทำให้เจ้าของภาษาขบขัน แต่สร้างความกระอักกระอ่วนให้เกิดขึ้นได้ เพราะจุดประสงค์กลับตาลปัตรไป
เมื่อ จิมมี่ วีโนต์ นักมวยไทยชาวฝรั่งเศส แชมป์โลกมวยไทยรุ่นมิดเดิลเวท “ซูเปอร์คอมแบท” และแชมป์มวยไทยลุมพินีสดๆ ร้อนๆ รักมวยไทยถึงขนาดให้ช่างสัก สักสันแขนขวาคำว่า “มวยไทย” ก่อนจะปล่อยลงอินสตาแกรมของตัว ที่ทำให้ผู้พบเห็นตาค้าง เพราะช่างสักชาวไทยที่ไม่น่าจะพลาด นอกจากเป็นชาวเทศที่ไม่สันทัดภาษาไทย หรือไม่ว่าด้วยเหตุผลกลใดก็ตาม แทนที่ ม ม้า ของคำว่า “มวย” จะสักลงถูกต้อง ม ม้า กลับเป็น ฆ ระฆังไปอย่างพิสดาร ใครก็คาดไม่ถึง
ทีนี้จะออกเสียงอย่างไรดีล่ะ เลยเกิดกระแสเข้าไปชมชนิดระเบิดระบาด
จะว่าเป็นอารมณ์ขันเฉียบแหลมในการใช้ภาษาของช่างสัก ก็เสี่ยงกับหมัด เท้า เข่า ศอก ของวีโนต์ไม่น้อย หากเจ้าของคำสักเข้าใจความหมายภายหลัง และไม่ขันไปด้วย หรือไม่อีกทีก็อาจกลายเป็นเครื่องหมายการค้าเสียยิ่งกว่าเข็มขัดแชมป์ เมื่อคนอาจลืมชื่อวีโนต์ได้ แต่คงยากที่จะลืมคำซึ่งถูกสักไว้คำนี้ไป
• ในวาระ 90 ปี 2475 เดือนนี้ มีรายการสำคัญที่ “สำนักพิมพ์มติชน” กับนิตยสาร “มติชนสุดสัปดาห์” และนิตยสาร “ศิลปวัฒนธรรม” กับ “ศูนย์ข้อมูลมติชน” ร่วมกับ “คณะศิลปศาสตร์ ธรรมศาสตร์” จัดทบทวนการเดินทางของประวัติศาสตร์ราษฎรไทย ที่ยังส่งผลมาถึงการเมืองปัจจุบันด้วยงาน 90 ปี 2475 อภิวัฒน์สยาม ในวันที่ 23 มิถุนายนที่จะถึง ทั้งการปาฐกถา งานบรรยาย เปิดตัวหนังสือใหม่ ฯลฯ ลงทะเบียนฟังล่วงหน้าได้ที่ (02) 589-0020 ต่อ 1235-1205-1206
มีเดินทัวร์สนามหลวง หน้าวัง กลาโหม วังสราญรมย์ อาคารสมาคมคณะราษฎร โดยอาจารย์ ชาตรี ประกิตนนทการ กับ ณัฐพล ใจจริง ด้วยสิ
ไม่น่าพลาดที่จะพบกันในวันดังกล่าว-อภิวัฒน์ผ่านมาถึง 90 ปีแล้วหรือ
• และหนังสือเล่มที่ต้องรอในงานดังกล่าวคือ ราษฎรปฏิวัติ : ชีวิตและความฝันใฝ่ของคนรุ่นใหม่สมัยคณะราษฎร งานชิ้นล่าสุดของ ณัฐพล ใจจริง ในวาระ 90 ปี 2475 อภิวัฒน์สยามที่จะเผยความทรงจำของ “เยาวชน” เมื่อ 90 ปีก่อน อันเป็นประวัติศาสตร์การเมืองไทยว่าด้วยบทบาท ความคิด ความรู้สึก การต่อสู้ และความปรารถนาทางการเมืองของคนหนุ่มสาวยุค 2475
ดูว่าใครสามารถลบความจริงให้คนลืมปฏิวัติประชาธิปไตยไทยไปได้
• และรออีกไม่นาน นักอ่าน นักเรียนนักศึกษา และผู้สนใจเรื่องราวตัวเองจากหน้าประวัติศาสตร์จะได้พบกับ ทหารเรือ
กบฏ แมนฮัตตัน ผลงานของ นิยม สุขรองแพ่ง โดยการปรับปรุงใหม่ล่าสุดของ นริศ จรัสจรรยาวงศ์ เรื่องราวการพลิกผันของกองทัพเรือไทย แผนการของคณะกู้ชาติ ปฏิบัติการจี้จอมพล ป. และยุทธภูมิแม่น้ำเจ้าพระยา ที่คนส่วนมากยังไม่เห็นภาพและเข้าใจถ่องแท้
แต่ก่อนหน้านั้น มีหนังสือหลายเล่มที่น่าอ่านเตรียมความพร้อม ฮ่าฮ่า เช่น ทหารเรือปฏิวัติ เล่มดังของ นายหนหวย สื่อมวลชน นักเขียน นักวิทยุกระจายเสียง ที่คนกว่าครึ่งศตวรรษก่อน ไม่มีใครไม่รู้จัก เป็นผู้บันทึกเรื่องราวหลายมุมให้คนรุ่นหลังได้เห็นภาพเรื่องราวได้ชัดเจนขึ้น หรือ กองทัพคณะราษฎร ว่าด้วยการล้อมรั้วประชาธิปไตยในยุคปฏิวัติสยาม จากวิทยานิพนธ์ ธรรมศาสตร์ของ ปรัชญากรณ์ ลครพล จึงแม่นยำด้วยข้อเท็จจริง ให้เห็นทหารของประชาชนในยุคเปลี่ยนแปลงการปกครองที่มาถอยหลังเอาบั้นปลาย หรือ กบฏบวรเดช จุดพลิกผันสำคัญในช่วงต้นระบอบประชาธิปไตย กับการสะท้อนการรบของกองทัพไทยสมัยใหม่ ที่ใช้รถจักรไอน้ำเป็นเครื่องมือสำคัญ
หรือสุดท้ายคือ 2475 ราษฎรพลิกแผ่นดิน โดยผู้นำขุมทรัพย์มหาศาลจากบรรดาหนังสืออนุสรณ์งานศพ มาแจกจ่ายแก่บรรดานักอ่าน นริศ จรัส
จรรยาวงศ์ ย้อนประวัติศาสตร์ซึ่งมิอาจลบเลือนแม้ไม่ใส่ไว้ในตำราเรียนให้คนรุ่นหลังได้กระจ่าง แต่นักเรียนนักศึกษานอกห้องเรียนก็สามารถหาเรียนได้
• หนังสืออีกเล่มของราชบัณฑิตที่เพิ่งล่วงลับ เสฐียรพงษ์ วรรณปก เป็นเรื่องของสงฆ์ผู้ควรแก่การกราบไหว้รำลึกคุณ สองอาจารย์ผู้ยิ่งใหญ่ หลวงพ่อพุทธทาสบอกหลวงพ่อปัญญาว่า อย่าลืมเทศน์สอนเน้นย้ำเรื่องการไม่เห็นแก่ตัวให้มากและให้บ่อยที่สุด เพราะความเห็นแก่ตัวนี่แหละร้ายกาจ ทำให้ชาติวิบัติฉิบหาย ต้องช่วยกันพยุงชาติ ศาสนาให้คงอยู่ ด้วยการชี้โทษของความเห็นแก่ตัว
ลักษณะอย่างหนึ่งซึ่งเหมือนกันระหว่างหลวงพ่อพุทธทาสกับหลวงพ่อปัญญา คือสอนในสิ่งที่ควรสอน สิ่งที่ไม่ควรสอนไม่ควรสนใจ แม้จะมีคุณค่าทางวิชาการแต่ไม่เป็นประโยชน์กับการดำเนินชีวิต ทั้งสองรูปมักจะเลี่ยง
กราบไหว้บุคคลที่ควรกราบไหว้ เรียนรู้จากบุคคลที่ควรกราบไหว้
• โรคหลงลืมสมัยก่อน เดี๋ยวนี้รู้จักกันในชื่อ “อัลไซเมอร์” หลายปีมานี้ส่วนมากรับรู้ว่า เป็นโรคซึ่งยังหาทางรักษาไม่ได้ พ่อแม่หลายคนนอนติดเตียงไม่รู้ตัว หลายคนเดินออกจากบ้านไม่รู้ไปไหน จนต้องเกิดโครงการสายรัดข้อมือให้ข้อมูลผู้พลัดหลง แต่ขณะนี้จะว่าอย่างไร หากมีผู้บอกว่าโรคนี้สามารถบำบัดได้ อวสานอัลไซเมอร์
จากต้นฉบับ “ดิ เอนด์ ออฟ อัลไซเมอร์” ของหมอ เดล อี. เบรเดเซน ซึ่งขายไปแล้วมากกว่าสามแสนเล่มในสหรัฐ แปลโดย นที สาครยุทธเดช บอกว่าอัลไซเมอร์ไม่ใช่จุดจบของสมอง มีวิธีป้องกันและรักษาอัลไซเมอร์แนวใหม่ อันเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์การแพทย์ที่ยืนยันว่า โรคนี้ทั้งสามารถป้องกันและรักษาได้
กินคีโตช่วยดูแลสมองได้, วิธีออกกำลังกายเพิ่มขนาดของสมอง, ฝึกทำสมาธิเพื่อช่วยการพักผ่อน, จัดการความเครียด ศัตรูร้ายของสมอง, เล่มเกมฝึกสมองได้, กำจัดเชื้อราในบ้านก็ส่งผลดีกับสมองแล้ว, ปรับสมดุลฮอร์โมนให้เหมาะสมเพื่อร่างกายและสมองที่ดี ฯลฯ เหล่านี้เป็นความรู้เสี้ยวเดียวจาก
หนังสือ
ลองหาอ่านเพื่อช่วยตัวเอง และดูแลคนใกล้ชิดอย่างมีความรู้สนับสนุน
• เด็กบ้านอื่นไม่รู้ แต่เด็กไทยหรือผู้ใหญ่ส่วนมาก หากถามแล้ว มักไม่ค่อยถูกโรคกับวิชาเรียนคณิตศาสตร์ มักชอบมาทางศิลปินกันเสียมาก แม้ปัจจุบันจะมีนักเรียนที่ไปได้รางวัลเหรียญทองโอลิมปิก เหรียญเงิน เหรียญทองแดง คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ ฯลฯ กลับมาไม่น้อย แต่โรคกลัวคณิตศาสตร์ก็ยังระบาดขนาดน้องๆ โควิดอยู่ แถมฉีดวัคซีนก็ไม่เข้า ถ้าจะหาหนังสือช่วยแต่เล็กๆ จะดีไหม
ตอนนี้หนังสือชุดเรียนคณิตศาสตร์แบบสนุกๆ สำหรับเด็กออกมาชุดหนึ่ง เป็นงานจากเกาหลีใต้ เช่น ที่เห็นบ่อยๆ ชุดนี้ของ ปักแชฮัก มีตั้งแต่ให้เด็ก 2 ขวบเรียนจน 3 ขวบ 4 ขวบถึงเล่ม สนุกเล่น สนุกเรียน คณิตศาสตร์ +5 แล้ว
ผู้เขียนใช้ชีวิตประจำวันเด็กสร้างกิจกรรมสนุกสนานให้เด็กเรียนรู้การคำนวณไปได้อย่างเพลิดเพลิน การวาดเข็มนาฬิกา ระบายสีตามคำสั่ง ออกจากเส้นทางวกวน ฝึกบวกลบเลข นับเงิน วิเคราะห์รูปทรง สี ลวดลาย ขนาด ฯลฯ
พ่อแม่ผู้ปกครองเห็นแล้วก็สอนหรือสนุกสนานกับลูกหลานได้ไม่ยาก
• ให้นิยายน่าอ่านสักเรื่อง โดยเฉพาะประกอบงานค้นคว้า เครื่องแบบ ทรงผม หน้าเสาธง ไม้เรียว อันลือลั่นของ ภิญญพันธุ์ พจนะลาวัณย์ ได้ดีที่สุดก็คืองานคลาสสิกของนักเขียนคลาสสิกชาวเยอรมัน เฮอร์มาน เฮสเส เรื่อง บทเรียน แปลโดย สดใส เจ้าเก่าเจ้าเดียวไม่มีสาขา ประกันวัตถุดิบดีเลิศ
เรื่องนี้วางแผงครั้งแรกตั้งแต่ปี 2449 ชี้ให้ตระหนักถึงผลร้ายของการศึกษาแบบเก่าในเยอรมนี ด้วยเรื่องของนักเรียนหนุ่มผู้ปราดเปรื่องที่จิตวิญาณถูกทำลายไปทีละน้อยจากบุคคลแวดล้อม นับแต่บิดาผู้เคร่งครัด บรรดาครูผู้สอน พระประจำหมู่บ้าน ที่วิตกในความสำเร็จของเด็กชายมากเสียจนลืมองค์ประกอบอื่นของชีวิต รายละเอียดค่อยๆ ก่อรูปและเคลื่อนไป กระทั่งถึงจุดที่เกิดโศกนาฏกรรมในครอบครัว กับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งหมด
การให้ภาพแสดงออกด้วยสำนวนภาษา กับการพรรณนาที่ชวนติดตาม โดยเฉพาะการสื่อความคิดของตัวเอกในเรื่อง ซึ่งเทียบเคียงไปกับธรรมชาติที่เปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล ทำให้ผู้อ่านได้รับรสสุนทรียภาพอย่างชัดเจนอิ่มเอม
เป็นที่รู้กันว่า งานเขียนของเฮสเสส่วนใหญ่เกิดจากพื้นฐานชีวิตของเขาเอง เป็นประสบการณ์ตรงที่ใกล้ตัวผู้อ่านเช่นเดียวกัน ไม่ว่าเรื่องในวัยเด็กจนถึงวัยชรา ดังนั้น จึงเป็นงานที่ไม่ล้าสมัย แม้บางเรื่องจะผ่านมานานนับศตวรรษก็ตาม
• เศรษฐกิจ ธุรกิจ การทำมาค้าขาย สร้างความยากลำบากจากอุปสรรคนานา ต้องปิดกิจการ ตั้งหลักใหม่ หรือไม่มีหลักให้ตั้ง คนไม่เดือดร้อนที่มีคนหาเงินหาทองให้จะรู้ความยากลำบากของชาวบ้านเหล่านี้ไหม นอกจากกุมอำนาจไปวันๆ โกรธคนโน้น หงุดหงิดคนนี้ไปวันๆ ให้ข้าราชการตัวเล็กๆ รักษาบ้านเมือง
ทิพย์อาสน์เคยอ่อนแต่ก่อนมา กระด้างดังศิลาประหลาดใจ – พระสยามเทวาธิราชเจ้าขอรับ
