ผู้เขียน | บรรณาลักษณ์ |
---|
เดือนปฏิวัติสยาม เดือนเกษียณสโมสร
24 มิถุนายน 2475 วันปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นระบอบประชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ… เอ่อ ที่ถูกทหารทำรัฐประหารฉีกแล้วฉีกอีก ฉบับต่อฉบับ เหลือแต่ฉบับบนพานอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยเท่านั้น ที่ยังฉีกไม่ไหว แต่มิใช่จะละความพยายามเลิกฉีก
และคงมีประเทศเดียวนี้กระมัง ที่พรรคการเมืองซึ่งผ่านการเลือกตั้งจากการลงคะแนนเสียงของประชาชนมาล้นหลาม จะถูกกีดกัน ขัดขวาง คิดหาหนทางปั่นกระแสนานาเพื่อเอาผิดผู้นำพรรคไม่ให้เข้ามาบริหารประเทศให้ได้
แล้วจะว่า “ประเทศกูไม่มี” ได้อย่างไร ในเมื่อ “ประเทศกูมี” อยู่เห็นๆ
ชิมะ – ใช่มั้ย – ใช่มั้ย
• และเตรียมตัวให้พร้อมปลายเดือนนี้ ระหว่าง 29 มิถุนายน – 2 กรกฎาคม ที่สามย่านมิตรทาวน์ ฮอลล์ ชั้น 5 เวลา 10.00-20.00 น. ทุกวัน พบกับมหกรรมสุขภาพใหญ่สุด อันดับ 1 ของประเทศคืองาน เฮลท์แคร์ 2023 เกษียณสโมสร ซึ่งต้อนรับไม่เพียงผู้คนวัยเกษียณ แต่ทุกเพศทุกวัยที่สนใจรักษาสุขภาพ
พบ 30 โรงพยาบาลของรัฐและเอกชน ตรวจสุขภาพฟรีๆๆ… 30 เวทีเสวนาซึ่งดีที่สุด พร้อมบรรดาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและคุรุแห่งสุขภาพ 8 งานฝึกฝนปฏิบัติการสุขภาพ การเงิน ดิจิทัล ฯลฯ กับอีก 100 ร้านค้า ซึ่งนำสินค้าก้าวหน้า ทันสมัย และเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพมาบริการ ให้เลือกหากันอย่างอิ่มใจ
โดยมีรายการพิเศษสุดๆ ที่นี่ที่เดียวซึ่งพลาดไม่ได้เด็ดขาดคือ ตรวจสุขภาพช่องปาก รักษาฟัน ฟรีๆๆ… ตรวจสุขภาพตา หากพบต้อกระจก ผ่าตัดฟรีๆๆ… 50 ดวงตา (เยี่ยมมม…) ตรวจคัดกรองมะเร็งปอด รู้ผลใน 3 นาที ฟรีๆๆ… พร้อมกิจกรรมอื่นๆ อีกล้นหลาม ชนิดจัดหนัก และจัดเต็ม เพื่อสุขภาพของทุกคน
• และที่พลาดไม่ได้วันนี้ เป็นวันสุดท้ายของงาน เทศกาลหนังสืออุดรธานี ครั้งที่ 9 ที่ชั้น 4 อุดรฮอลล์ ศูนย์การค้าเซ็นทรัล ซึ่งเริ่มตั้งแต่วันที่ 2 มิถุนายนที่ผ่านมา ซึ่งบรรดามิตรรักสำนักพิมพ์ทั้งหลายนำหนังสือดีๆ ทุกประเภทไปบริการ ตั้งแต่สิบโมงเช้าถึงสามทุ่ม ทั้งลดราคาปังๆ ตั้งแต่ 10-80% แบบจุกๆ กันไปเลย
• อ่านเอาเรื่องกันอยู่เป็นประจำ ขอย้ำหนังสือประจำเดือนนี้พอหอมปากหอมคอเพื่อหอมสติปัญญา ราษฎรธิปไตย ค้นคว้ามาเขียนโดยอาจารย์ ศรัณยู เทพสงเคราะห์ อาจารย์ประวัติศาสตร์ สังคมศาสตร์ เกษตรศาสตร์ ที่นำเรากลับไปพบการต่อสู้เพื่อสถาปนาความหมาย คุณค่า และความทรงจำต่อระบอบประชาธิปไตยในยุคคณะราษฎร ที่กระทั่งทุกวันนี้ยังรกเรื้อด้วยขวากหนาม
เพราะตั้งแต่หลังการปฏิวัติ 2475 (จนถึงปัจจุบัน) การเมืองไทยล้มคว่ำคะมำหงาย รบราฆ่าฟัน วิชามารเฟื่องฟูแม้มิได้ประสาทปริญญา ราวกับบทพากย์โขนในรัชกาลที่ 6 ธรรมาธรรมะสงคราม อันเป็นการต่อสู้ระหว่างธรรมเทพบุตรกับอธรรมเทพบุตร ซึ่งฝ่ายหลังย่อมแพ้พ่ายในที่สุด (…เสมอไป)
ทำให้คณะราษฎรและระบอบประชาธิปไตยถูกโจมตี บั่นทอน จากฝ่ายอนุรักษนิยม จนอำนาจที่เคยอยู่ในมือราษฎรหายไปพร้อมๆ กับความทรงจำของสังคมที่ถูกตัดต่อ บ่อนเบียน และทำลายโดยเปี่ยมเจตนา กระทั่ง 90 ปีผ่านไป ไม่มีใครจำได้แล้วว่า สังคมหลังปฏิวัติ 2475 ที่เป็นประชาธิปไตย หน้าตาเป็นอย่างไร
ด้วยการรัฐประหารยึดอำนาจครั้งแล้วครั้งเล่า และมอมเมาด้วยตำรา
อ่าน 6 บทความสำคัญ มองสำนึกพลเมืองยุคคณะราษฎรผ่านอนุสาวรีย์รัฐธรรมนูญในอีสาน, กลอนลำรัฐธรรมนูญมหาสารคาม พ.ศ.2477, โทษประหารชีวิตหลังการปฏิวัติ 2475 : แนวคิด การเมือง และข้อถกเถียง ในการลงทัณฑ์ด้วยความตายของรัฐไทย พ.ศ.2475-2499,
โรงเรียนฝึกอาชีพ : พื้นที่ควบคุมเด็กในสถาบันราชทัณฑ์ไทย พ.ศ.2479-2501, อนุสาวรีย์ปราบกบฏ : จากจุดเริ่มต้นสู่การอันตรธาน พ.ศ.2476-2561, การเมืองเรื่องอนุสาวรีย์พระปกเกล้าฯ กับการช่วงชิงความทรงจำ ว่าด้วยประชาธิปไตยไทยหลังการรัฐประหาร พ.ศ.2494
อ่านแล้วตาสว่างด้วยข้อมูล-ตาสว่างด้วยข้อเท็จจริง
• อีกเล่มของนักวิชาการผู้ค้นคว้าเขียนหนังสือ “ต้องอ่าน” มาแล้วหลายเล่ม รวมทั้งงาน “วิทยานิพนธ์ดีมาก” ของจุฬาฯ ที่กรรมการสอบ 5 คนลงมติดังกล่าวเป็นเอกฉันท์ แต่กลับถูกจุฬาฯเองตั้งกรรมการสอบสวนวิทยานิพนธ์หลังจบปริญญาเอกมาแล้วสิบกว่าปีให้หลัง-หึหึ คือ ราษฎรปฏิวัติ : ชีวิตและความฝันใฝ่ของคนรุ่นใหม่สมัยคณะราษฎร ของ ณัฐพล ใจจริง ที่ย้อนมิติประมวลมาให้อ่าน
กลับไปพบคนรุ่นใหม่ทางความคิดในยุคแรกสร้างประชาธิปไตย ที่พวกเขาและเธอเหล่านั้นมีบทบาทส่งเสริมและปกป้องระบอบอย่างแข็งขัน ผ่านการพิทักษ์รัฐธรรมนูญ อ่าน เขียน เที่ยวงานฉลองรัฐธรรมนูญอันแฝงด้วยนัยสำคัญทางการเมือง เป็นบทบันทึกยุคคณะราษฎรในอีกรูปแบบซึ่งจะทำให้นึกถึงวันนี้
เพราะ “ประเทศเรานี้เป็นของราษฎร” ในฐานะเจ้าของอำนาจอธิปไตย อันเป็นสิ่งซึ่งระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ไม่มีให้ได้
• หนังสือที่เห็นรายละเอียดคร่าวๆ แล้วน่าสนใจอีกเล่มบนแผงคือ สงครามสถานภาพ : เยอรมนี ญี่ปุ่น และไทย กับการเถลิงอำนาจในการเมืองระหว่างประเทศ เขียนโดยอาจารย์รัฐศาสตร์ สาขาวิชาการระหว่างประเทศ ธรรมศาสตร์ พีระ เจริญวัฒนนุกูล ที่วางประเด็นเรื่องไว้ชวนให้หยิบอ่าน
เหตุใด เยอรมนี ชาติที่ยุทธศาสตร์ทางทะเลไม่สำคัญเท่ายุทธศาสตร์ทางบก กลับต้องการสร้างกองเรือรบแข่งขันกับมหาอำนาจทางทะเลที่พระอาทิตย์ไม่ตกดินอย่างอังกฤษ เหตุใด ญี่ปุ่น ชาติตะวันออกที่ถูกปรามาสจากตะวันตกว่าไร้ความศรีวิไล ถึงกล้าทำสงครามกับจักรวรรดิรัสเซียที่มีกองทัพอันเกรียงไกรของพระเจ้าซาร์
และเหตุใด ประเทศเล็กๆ เช่น ไทย ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จึงกล้าเป็นปฏิปักษ์กับมหาอำนาจ และเปิดฉากโจมตีจักรวรรดิฝรั่งเศสในอินโดจีน
อ่านความสำคัญของ “ความกังวลด้านสถานภาพ” ของรัฐในการเมืองระหว่างประเทศซึ่งหลายครั้งนำไปสู่สงคราม โดยปัจจัยด้านความมั่นคง เศรษฐกิจ และอำนาจ ไม่อาจใช้เป็นกรอบในการวิเคราะห์ และค้นหาสาเหตุแห่งความขัดแย้งได้ครบถ้วนกระบวนความ
อ่าน “ครั้งนี้ ข้าพเจ้าจะไม่หดหัวอีกต่อไป” สถานภาพและนโยบายแข็งกร้าวของเยอรมนี ค.ศ.1890-1914, “สงครามระหว่างชาติศิวิไลซ์ควรค่าแก่การต่อสู้ยิ่งนัก” แผนโค่นรัสเซียของญี่ปุ่น ค.ศ.1904-1905, “เตรียมตัวเถิดพี่น้องชาวไทยทั้งหลาย” ไทยรบฝรั่งเศส พ.ศ.2483
ประวัติศาสตร์ยุคใกล้เหล่านี้ ช่วยให้ทบทวนปัจจุบันได้หลายแง่มุม
• หนังสือน่าอ่านของอาจารย์ ตีรณ พงศ์มฆพัฒน์ วิถีชีวิตภายใต้โลกาภิวัตน์กำลังเผชิญปัญหาหนัก ความรุนแรง สงคราม ปรากฏทั่วไป มหาอำนาจแย่งชิงความเป็นใหญ่ บริวารอ่อนแอจนตกเป็นสมรภูมิให้รบราฆ่าฟัน วิถีแห่งโพธิกาล : ชาติ ชนชั้น เศรษฐกิจ และการปกครอง จะกล่าวให้เห็นโดยวิถีพุทธ
แม้จะมีอรรถธิบายเรื่องข้างต้นไว้มากมาย แต่คำสอนในพระพุทธศาสนาซึ่งมองโลกไว้เมื่อ 2,500 กว่าปีมาแล้ว กลับมีความลึกซึ้งเป็นคุณต่อโลกมากกว่า ความเป็นไปของชาติ ชนชั้น เศรษฐกิจ และการปกครอง ล้วนเคยเป็นประเด็นแล้วในสมัยพุทธกาล ผู้เขียนอาศัยบทความจำนวนหนึ่งที่เขียนใน “มติชนรายวัน” มาปรับปรุง พร้อมภาพจิตรกรรมฝาผนังที่ใช้ประกอบอีก 43 ภาพ จากพุทธสถาน 38 แห่ง ภาพเหล่านี้ล้วนมีคุณค่าทั้งแก่การอนุรักษ์และการเผยแพร่
อ่านความเป็นมาของชาวพุทธ, ความเป็นชนชั้นของชาวโลก, ความโบราณและความทันสมัย, ระบอบการปกครองสมัยพุทธกาล, หลักการปกครองของชาวพุทธ, เศรษฐกิจสมัยพุทธกาล, การบริหารเศรษฐกิจสมัยพุทธกาล, ประชานิยม การให้และการขอ, พระพุทธเจ้าสอนปุโรหิต, จงสรรเสริญสันติภาพ ฯลฯ
อ่านเพลิน ความรู้ทำให้อิ่มเอิบ
• หนังสือซึ่งน่าอ่านอย่างยิ่งเล่มหนึ่ง โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่มีวัยร่วมเหตุการณ์สงครามเวียดนาม จะได้เปิดสายตาอีกด้าน จากการที่เคยรู้จักบรรดาผู้นำเวียดนามใต้ก่อนจะพ่ายแพ้แก่กองทัพเวียดนามเหนือซึ่งนำโดยบิดาแห่งรัฐ โฮจิมินห์ ซึ่งมียอดแม่ทัพ โวเหงียนเกี๊ยป ที่ขนปืนใหญ่ขึ้นภูเขา ถล่มขับไล่กองทัพฝรั่งเศสที่เดียนเบียนฟูจนหนีพ้นประเทศ ก่อนกองทัพอเมริกันจะยกเข้ามาต่อกรแทนในเวลาต่อมา ซึ่งผลในท้ายที่สุดก็เป็นเช่นเดียวกับที่ฝรั่งเศสประสบ
เนื่องจากนามของอดีตประธานาธิบดี เหงียนวันเทียว ผู้มีน้องชายเป็นนักบินผู้บัญชาการกองทัพอากาศ เหงียนเกากี ในวันซึ่งอเมริกันหนุนหลัง เป็นผู้ที่ชาวโลกรับรู้ขณะนั้น ว่าเป็นผู้นำที่สู้ไปฉ้อราษฎร์บังหลวงไปด้วย
หลังจากหนีออกนอกประเทศไปแล้ว เหงียนเกากีผู้น้องก็เขียนหนังสือขึ้นมาเล่มหนึ่ง ซึ่งนักหนังสือพิมพ์นักแปลผู้ล่วงลับ พงษ์ พินิจ ได้แปลเอาไว้ในชื่อ สิ้นชาติ เมื่อไม่กี่ทศวรรษก่อน ช่วยให้ชาวโลกได้เปิดหูเปิดตาอีกด้านอีกแง่มุมขึ้นมา ได้รู้เกี่ยวกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นขณะนั้น โดยเฉพาะกับสิ่งที่บรรดาผู้นำเวียดนามได้พบและเรียนรู้หลายอย่างจากรัฐบาลอเมริกัน ซึ่งทำให้ชาวโลกได้เรียนรู้พร้อมกันไปด้วย
เหงียนเกากีมิได้เขียนหนังสืออย่างโกรธแค้นชิงชังเวียดนามเหนือเลย ตรงกันข้าม ผู้อ่านจะเห็นได้ว่า เหงียนเกากีมิได้รู้สึกหรือประณามเวียดนามเหนือว่าเป็นศัตรูเสียด้วยซ้ำ และขณะเดียวกัน ชาวโลกได้รู้จักธาตุแท้ของรัฐบาลอเมริกันเพิ่มขึ้นอีกมาก จากประสบการณ์ของอดีตนักการเมืองเวียดนามระดับสูงผู้นี้
เมื่อหนังสือเล่มนี้ได้พิมพ์ขึ้นอีกครั้ง ก็น่าจะพูดได้ว่า เป็นหนังสือเล่มที่ไม่น่าจะพลาดสำหรับคนร่วมยุคสมัยนั้น ตลอดจนคนรุ่นหลังที่เติบโตขึ้นมากับการเรียนรู้ประวัติศาสตร์โลกร่วมสมัยที่ยังไม่นานจนอาจเลือนไปจากความทรงจำ
ยิ่งหากได้อ่านเรื่อง “ฉลองวันเกิด 100 ปีของรัฐบุรุษหรือผู้รับผิดชอบในการสังหารผู้คนนับล้านทั่วโลก” ของอาจารย์ โกวิท วงศ์สุรวัฒน์ ในมติชน ออนไลน์ วันที่ 7 มิถุนายนที่ผ่านมา อันเป็นเรื่องของอดีตรัฐมนตรีต่างประเทศอเมริกันผู้โด่งดัง เฮนรี่ คิสซิงเงอร์ จะยิ่งได้รสชาติเพิ่มขึ้นอย่างเข้มข้น
• หนังสือประวัติบุคคล โดยเฉพาะที่เจ้าของประวัติเป็นผู้เขียนเอง เป็นหนังสือประเภทที่ยังมีน้อยในบ้านเรา ขณะที่ด้านตะวันตกจะมีหนังสือประเภทนี้มากมาย เนื่องจากเป็นหนังสือซึ่งมีผู้สนใจอยากรู้มากมาย ดังนั้น ในบ้านเขา หากใครทำอะไรเป็นที่รู้จักมีชื่อเสียงขึ้นมาได้ ก็มักเขียนหนังสือเรื่องตัวเองขึ้นมาสักเล่มทำรายได้มากน้อยลดหลั่นไปตามชื่อเสียงที่มี บางเล่ม สำนักพิมพ์ถึงกับต้องประมูลกันก็มี เช่นชีวิตของประธานาธิบดีสหรัฐ เป็นต้น
อย่างล่าสุด หนังสือ สแปร์ ของเจ้าชายเฮนรี่แห่งสหราชอาณาจักร ผู้มีภริยาซึ่งชาวบ้านไม่ชอบกันทั่วโลกคือ เมแกน มาร์เคิล เป็นตัวอย่าง
เมื่อบนแผงปรากฏ ความฝันสายดำ อันเป็นอัตชีวประวัติของ เชยองซอก ขึ้นมา จึงเป็นหนังสืออีกเล่มที่น่าเรียนรู้น่าสนใจ เนื่องจากเป็นชีวิตของอดีตนักกีฬาเทควันโดชาวเกาหลี ผู้เดินทางมาเป็นโค้ชเทควันโดแก่นักกีฬาไทย จนคว้าเหรียญทองโอลิมปิคกับเหรียญทองกีฬาอื่นๆ อีกมากในหลายมหกรรมกีฬา ทำคุณแก่วงการกีฬาไทยจนท้ายที่สุดก็เปลี่ยนสัญชาติเป็นคนไทยผู้นี้ ย่อมเป็นผู้หนึ่งซึ่งมีชีวิตที่น่ารู้จักเรียนรู้
โดยเฉพาะเมื่อเป็นผู้ที่มี “แฟนคลับ” ชาวไทยรักและติดตามมากมาย
• เช่นเดียวกับนักกีฬาไทยอีกคน ซึ่งเป็นที่กล่าวขวัญกันทั่วภูมิภาคอุษาคเนย์ โดยเฉพาะมีคลิปติดตามในยูทูบเป็นระยะมิได้ขาด เนื่องจากเป็นนักฟุตบอลไทยที่ไปค้าแข้งในญี่ปุ่นจนโด่งดัง มี “แฟนคลับ” ชาวญี่ปุ่นไม่น้อย นั่นคือ ชนาธิป สรงกระสินธ์ ผู้ก้าวข้ามข้อสงสัยที่ว่า คนไทยตัวเล็ก จะสามารถเล่นฟุตบอลซึ่งเป็นกีฬาที่ต้องใช้ทักษะและพละกำลังอันหนักหน่วงให้ดีได้อย่างไรไปแล้ว ด้วยความคล่องแคล่วเจนจัดในสนามจนเป็นที่ยอมรับ
สตั๊ดติดฝัน เล่มนี้ จึงเป็นหนังสือที่ประดาแฟนๆ ของ “เมสซี่เจ” นักฟุตบอลทีมชาติไทยเรืองนามผู้นี้ต้องชอบอกชอบใจแน่นอน
• นิตยสารการเมืองฉบับครอบครัว มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับว่าด้วย IN ไม่ได้ เขา (ส์ส์) ไม่ OUT ต้องอ่าน “ครั้งนี้ กูไม่ยอม” กกต. ส.ว. และรัฐธรรมนูญ 60 คือชนวนระเบิด (ที่ชาวบ้านรู้และตระหนักกันทั่วไปแล้ว) จากนั้น อ่านพิธาโอนหุ้นไอทีวี แก้เกมฟื้นคืนชีพ นักวิชาการห่วง แค่หวังกำจัด “ก้าวไกล” แต่หลัก กม. ไม่มีเหลือให้สอนกันในสถาบันการศึกษาอีกต่อไปแล้ว
ติดตามทักษิณจะกลับไทย เพิ่มความเร้าใจเดือน ก.ค. ก่อนจับกระแสยื้อโผทหาร วัดพลังประยุทธ์ ชิง ยึด จัด 4 เหล่าทัพ “บิ๊กต่อ” ยึด ทบ.1 “ทรงวิทย์-สุวิน-ณะ” เต็ง กับอนาคต “บิ๊กบี้”
ธงทอง จันทรางศุ รำพึงหลังลับแล “ปัญหาโควิดตกค้าง ณ ถิ่นไกล สิ่งที่รอรัฐบาลใหม่แก้ไข” ต่อด้วยวิกฤตการศึกษา สำรวจตัวเลข เด็ก ดร็อปเอาต์ หลุดจากโรงเรียน งานหินที่รอการแก้ไข
คอลัมน์คูล เทค จิตต์สุภา ฉิน พาแกะกล่อง “แอปเปิล วิชั่น โปร” แว่นใหม่สร้างโลกใหม่ ส่วน “ออน ฮีสตรี้” ของศิริพจน์ เหล่ามานะเจริญ ค้นประวัติศาสตร์ของการ “ลด ละ เลิก” เครื่องดื่มแอลกอออล์
อ่านโลกดนตรี “ทราวิส บาร์กเกอร์” ศิลปินที่ใช้ความคิดขับเคลื่อนจังหวะกลอง ก่อนจะย้อนนาทีบุกไดมอนด์ ผับ ตะลึงปาร์ตี้ยากลางกรุง ชูวิทย์แฉซ้ำจีนเทาภาค 2 ของรัฐบาลใหม่ปราบส่วย
อ่านดาวพลูโตมองดูโลก ส่วย – เครื่องถ่วงความเจริญทางเศรษฐกิจ และโลกยังระอุ ระเบิดเขื่อนในยูเครน ไร้มนุษยธรรม อำมหิต และอ่านเทศมองไทย อุตสาหกรรมกัญชาไทย พังพาบหรือก้าวต่อไป (ทำไมบ้านอื่นเขาถึงใช้ประโยชน์ หารายได้เป็นกอบเป็นกำนะ ไม่เข้าใจ-จริงๆ)
ขอให้อ่านไปกับฝนอย่างเพลิดเพลินด้วยข้อมูลความรู้
บรรณาลักษณ์