หากมิได้สนใจและติดตามประวัติศาสตร์ไทยระดับ “คอร์” หรือ “ฮาร์ด คอร์” อาจแปลกใจหรือถึงกับตกใจก็ได้ ว่าสุโขทัยกับอยุธยามิใช่รัฐซึ่งสืบทอดต่อกันมา เช่นที่นักประวัติศาสตร์ชาตินิยมสมัยหลังตั้งใจให้คนเชื่อ แท้จริงแล้ว แคว้นสุโขทัยกับอาณาจักรอยุธยาเป็นคู่สงครามกันเสียด้วยซ้ำ
คงยากจะเชื่อ หากท่องตำราที่เรียนตามกันมา แต่ถ้าศึกษาหลักฐานที่ให้ข้อสันนิษฐานต่างแง่มุมที่มองลึกลง ก็จะเห็นภาพชัดเจนที่บอกความเป็นไปได้เป็นเหตุและผลกว่ากัน
งานค้นคว้าและวิเคราะห์เอกสาร หลักฐาน ทางประวัติศาสตร์ชั้นดี ที่พิมพ์ถึงครั้งที่ 3 แล้ว ของผู้ชำนาญการ กรมศิลปากร พิเศษ เจียจันทร์พงษ์ ที่ยอมรับกันกว้างขวางเรื่องนี้ ควรเผยแพร่กันให้ผู้คนได้เข้าใจตัวเองมากขึ้น
ศาสนาและการเมืองในประวัติศาสตร์สุโขทัย-อยุธยา บอกให้รู้ว่า การช่วงชิงอำนาจระหว่างแคว้นสุโขทัย กับอาณาจักรอยุธยา ดำเนินผ่านนโยบายทางการเมืองและการศาสนา ทั้งสองรัฐต่างขับเคี่ยวต่อสู้กันอย่างเข้มข้น และสลับซับซ้อน ทิ้งปมปริศนามากมายให้นักประวัติศาสตร์รุ่นหลังศึกษาหาคำตอบ
ตั้งแต่การหายไปของตระกูลพ่อขุนผาเมืองเจ้าเมืองสุโขทัยเก่า เมืองราดของพ่อขุนผาเมืองเองเล่า อยู่ที่ไหน ระบบสืบราชบัลลังก์ของแคว้นสุโขทัยเป็นอย่างไร ความสัมพันธ์ระหว่างพระมหาธรรมราชาลิไท กับขุนหลวงพ่องั่ว แห่งสุพรรณภูมิ เป็นฉันใด รวมถึงเมืองที่หายไปในประวัติศาสตร์อีกหลายเมือง มีเมืองอะไร ที่ใดบ้าง
ล้วนเป็นเรื่องน่ารู้ น่าค้นคว้า ชวนคิด ชวนให้ส่องกล้อง ออกไปมองหาเป็น “อินเดียน่า โจนส์” ด้วยกันทั้งสิ้น
การกลับมาครั้งนี้ในรูปโฉมของสถานะ ฉบับปรับปรุง จากการพิมพ์ครั้งที่ 3 ด้วย 9 บทความชั้นเยี่ยม จึงเป็นการอธิบายหน้าประวัติศาสตร์ที่ขาดหายไป ที่เคยเข้าใจผิด และที่ไม่เคยรู้ ให้กระจ่างขึ้นมา
เพียงอ่านเรื่อง เมืองราดและรอยเชื่อมในประวัติศาสตร์ไทย, แนวคิดการสืบราชสมบัติของสุุโขทัย, บทบาทของขุนหลวงพ่องั่วต่อราชวงศ์สุโขทัย, พระร่วงไปเมืองจีน, เจ้าแม่ศรีจุฬาลักษณ์มิใช่ชาวสุโขทัย, บทบาทพระมหาธรรมราชาลิไท ศาสนาหรือการเมือง, จากสองแควเป็นพิษณุโลก, กำแพงเพชรสมัยสุโขทัย, กำแพงเพชรไม่ใช่ชากังราว แล้วเมืองชากังราวอยู่ที่ไหน
เพียงเท่านี้ ก็จะเห็นภาพยุคต้นของรัฐต่างๆ ในดินแดนสุวรรณภูมิได้อย่างเข้าใจ พ้นมายาที่เคยครอบงำ
…เรียนความคิดเกี่ยวกับสุโขทัยและอยุธยาแล้ว น่าจะได้ชมสภาพของสุโขทัยที่หลงเหลือปรากฏในปัจจุบัน ซึ่งอยู่ในสถานะเมืองมรดกโลก ว่าเป็นเมืองโบราณอันวิจิตรพิสดารเพียงใด จากวิทยาการด้านภาพที่จำลองขึ้นให้ชม
สมัยสุโขทัย เจดีย์ อิน คัลเลอร์ ของอาจารย์ สันติ เล็กสุขุม ให้ภาพซึ่งแตกต่างไปจากที่เคยเห็น
โดยเฉพาะเมื่อศิลปสุโขทัยมีเอกลักษณะเฉพาะ งดงามชนิดนึกไม่ออกว่า อยู่ๆ ก่อนหน้านั้นมีที่มาอย่างไร ที่เป็นศิลปะต้นแบบจนคลี่คลายเป็นพุทธศิลปอันวิเศษ เช่น ลวดลายปูนปั้นวัดนางพญา หรือพระพุทธชินราช เป็นต้น
ส่วนเจดีย์รูปแบบต่างๆ ซึ่งเป็นหลักฐานที่เห็นได้ด้วยตา ก็ผสมผสานจากหลายรูปลักษณ์ เกิดจากหลายที่มา
มีพัฒนาการเฉพาะตัว ทั้งในเมืองราชธานีและเมืองเครือข่าย คลี่คลายมาพร้อมกับเจดีย์ล้านนาและอยุธยา ซึ่งล้วนสืบทอดต่อมาถึงกรุงรัตนโกสินทร์ในปัจจุบัน เป็นบันทึกอดีตที่อดีตอาจมิได้ตั้งใจบันทึก ให้คนรุ่นหลังเรียนรู้
ที่สนุกของหนังสือเล่มนี้ก็คือ ผู้เขียนใช้โปรแกรมสมัยใหม่ กับความรู้จากประสบการณ์ค้นคว้าและจินตนาการ สร้างภาพเต็มอันงดงามของเจดีย์แต่ละแบบแต่ละองค์ขึ้น จากซากปรักหักพัง ให้ปรากฏภาพอดีตที่น่าจะเป็นขึ้นมา
…ญี่ปุ่นมาอีกแล้ว กับชายที่ถูกเรียกขานว่าเป็น “พระเจ้าแห่งการขาย” เจ้าของหนังสือชื่อ ขาย 100 ซื้อ 990 กับหนังสือเล่มใหม่ โลกนี้ไม่มีอะไรที่คุณขายไม่ได้ นั่นสิ เพราะแม้แต่ตัวยังขายได้ แล้วจะมีอะไรที่ขายไม่ได้อีกล่ะ
อะกิระ คะกะตะ เผยเทคนิคภาคปฏิบัติอันเข้มข้น ช่วยให้เป็นสุดยอดนักขายที่มอบความสุขอันจริงใจ แก่ลูกค้า จนไม่ว่าจะบอกขายอะไร ลูกค้าก็จะยินดีฟังและซื้อสินค้าอย่างเต็มอกเต็มใจ
ด้วยการขายคุณประโยชน์ก่อนพูดถึงสินค้า, โดย 5 กฎหลักของมรรยาทซึ่งห้ามลืมเด็ดขาด, 12 วิธีพูดที่ต้อง ปฏิบัติ ซึ่งไม่ทำให้ลูกค้าหนีหาย, รู้และเข้าใจ 11 สาเหตุซึ่งขายสินค้าไม่สำเร็จสักที
หมั่นฝึกฝนเคล็ดเหล่านี้ รับรองยอดขายพุ่งพรวดพราดแน่นอน ว่างั้นนะ อนิษา เกมเผ่าพันธุ์ แปล
…หนังสือ The Tactic กลยุทธ์อาวุธของผู้นำ ดูความคิดของผู้เขียน บูรชัย ศิริมหาสาคร ว่าเลือกจับเอาเรื่องใดของนักยุทธศาสตร์คนไหน หรือกลศึกใดในตำราพิชัยสงครามของผู้ใด มาใช้เป็นตัวอย่าง
จะได้เรียนรู้ความคิดผู้เขียน ว่าทำไมเลือกเรื่องนั้นเหตุการณ์นี้ ด้วยเหตุผลประการใด สนุกๆ พอๆ กับตัวอย่าง
เนื่องจากพูดถึงทั้งตำราซุนวู พิชัยสงครามรามเกียรติ์ กับอีกร้อยแผนแสนกลยุทธ์ ที่ค้นมาจากนิทานพื้นบ้าน วรรณคดีทั้งที่เป็นภูมิปัญญาตะวันออกและตะวันตก และยังกล่าวถึงกลยุทธ์ธุรกิจอื่นๆ ที่เราไม่คิดว่าจะนำมาขายได้
ดังนั้นจึงน่าจะลองหาอ่านดู เผื่อจะมีเรื่องใดกรณีไหน ที่อาจใช้เป็นประโยชน์ในการบริหารจัดการงานเราได้
…นามของนักค้นคว้าและผู้ปกป้องอดีต เอนก นาวิกมูล เป็นที่รู้จัก นอกจากจะดูแล บ้านพิพิธภัณฑ์ แล้ว ยังคอยรวบรวมเรื่องเก่าเล่าใหม่ให้คนรุ่นหลังฟัง อย่างไม่ยอมเบื่อหน่ายทดท้อ
เที่ยวนี้มากับ นักเดินทางชาวสยาม โดยรวบรวมการเดินทางนอกประเทศไปยังที่ต่างๆ ในอดีตถึง 11 รายการ
ซึ่งอาจไม่เคยรู้กันมาก่อนจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติ หนังสือเก่า และบันทึกของทูต ทหาร ข้าหลวง กวี
เช่น ฝ่าพายุหนีหินโสโครกไปปลูกศาสนาที่ลังกาทวีป 2298, หญิงไทยไปเมืองเขมร 2376, ขุนนางไทยไปซื้อเพชรที่กัลกัตตา 2402, ชีวิตเผชิญโชคของนายทองคำ มนุษย์ประหลาดชาติไทย และส่วนที่หายไป 2440, คนสมัยรัชกาลที่ 5 ฝ่าแดนกันดารที่ญวนเหนือ 2430_31, นิราศตังเกี๋ย การเดินทางอันทรหดของข้าหลวง ครั้งรัชกาลที่ 5 2430_31, คนไทยขี่พายุไปญวน กับตามละครม้าไปเบลเยียม 2436_2443,
นายกุหลาบไปเมืองแขก ญวน จีน 2423, คำให้การนายกรุดนักเดินทาง 8 ภาษา เกิด 2395 ให้การ 2452
ทั้ง 11 รายการ ยากที่จะหาผู้ไม่อยากรู้รายละเอียด ว่าเกิดอะไรขึ้นบ้าง แต่ไม่ยากที่จะหาอ่านได้
…อะไรสร้างออกซิเจนให้กับโลกมากที่สุด, โรคกระเพาะมีสาเหตุจากอะไร, เผ่ากินคนนำเหยื่อลงต้มในหม้อ จริงหรือ, ลัทธิใดสาปแช่งคนโดยใช้เข็มทิ่มตุ๊กตา, หยดน้ำฝนมีรูปร่างแบบไหน, ขนาดรองเท้าผู้ชายบอกอะไรได้, นิ้วมือมีกล้ามเนื้อกี่มัด, ไส้ติ่งมีไว้ทำไม, อะไรที่กินแล้วฟันผุมากที่สุด, จะบินผ่านแถบดาวเคราะห์น้อยได้ไง,
หรือปลาโลมากินน้ำทางไหน, น้ำมีสีอะไร, จริงๆ วันหนึ่งมีกี่ชั่วโมง ฯลฯ เรื่องใดที่คิดว่ารู้แล้วบ้าง
อ่าน ลบเหลี่ยมไอน์สไตน์2 ของ จอห์น ลอยด์ กับ จอห์น มิทชินสัน เจ้าของงานเล่มแรกที่ผู้อ่านอึ้ง ทึ่ง อ้าปากหวอกันมาแล้ว พูนลาภ อุทัยเลิศอรุณ แปลให้อ้าปากกว้าง ตาโตด้วยความทึ่งขึ้นอีก
สุดท้ายอย่าลืม มติชนสุดสัปดาห์ ให้เห็นคนในสภาว่าใครรักชาติจนน้ำลายไหลบ้าง
———————————————————–
บรรณาลักษณ์
