โลกนี้ไม่ได้มีคำตอบเดียว อ้าว,งั้นไม่ประชาธิปไตยก็ได้สิ
ฮาฮา-ตั้งหัวข้อชวนเขม่นบาทาไว้มิใช่อะไรอื่น หาเรื่องแหย่ หนุ่มเมืองจันท์ เล่นไปงั้นเอง
แต่จะว่าไป การเมืองโลกก็มิได้มีคำตอบเดียวจริงๆ มีทั้งคำตอบที่เป็นทุนนิยมประชาธิปไตย และคำตอบที่เป็นสังคมนิยมประชาธิปไตย ที่วันนี้ ประธานยูเอ็นยังเกรงว่ากำลังจะเกิดสงครามเย็นยุคใหม่
ครั้นหันมาพูดถึงสถานการณ์บ้านไทย แม้ไม่ใช่ประธานยูเอ็นก็เกรงว่า ตอนนี้ไม่มีคำตอบเดียวไม่ได้
ต้องเสรีประชาธิปไตยก่อน สังคมที่กำปั้นเล็กกำปั้นน้อยมากำรวมกัน ช่วยกันกำถ่อกำพาย เคลื่อนเรือเคลื่อนแพ ไม่ใช่กำปั้นโตกำปั้นเดียวจากกำลังอาวุธ ทุบเรือทุบแพไม่ให้ลอย จะดำอย่างเดียว
เริ่มต้นก็ชักแม่น้ำไหลไปเสียไกล เดี๋ยวจะกลับมา ‘โลกนี้ไม่ได้มีคำตอบเดียว’ ไม่ได้
นี่เป็นชื่อหนังสือในชุด ฟาสท์ฟู้ดธุรกิจ เล่มที่ 32 ของผู้เขียน ซึ่งตั้งเป้าหมายเล่นๆ (แต่เอาจริง) ไว้ว่าจะเขียนให้ยาวเท่า ‘เพชรพระอุมา’ ของ พนมเทียน ซึ่งยังขาดอีก 16 เล่มครบ 48 ก็ตีเสมอ
หากจะเอาชนะเหมือน ราฟาเอล นาดาล กำลังไล่สถิติแกรนด์ สแลม โรเจอร์ เฟดเดอเรอร์ ให้ได้ ก็ต้องเขียนอีกเล่มเป็น 17 เล่ม ซึ่งเป็นการตั้งใจโยนภาระควักกระเป๋าซื้อหนังสือมาให้เราผู้อ่านเห็นๆ
ว่าไปทำไมมี อ่านมาถึง 32 เล่มเล่มนี้แล้ว จะอ่านต่อไปอีกสัก 17 เล่มไม่ได้ก็เหมือนไม่รักกันจริง อิอิ
คราวนี้ หนุ่มเมืองจันท์มาพร้อมเรื่องราวเบื้องหลังคำตอบอันหลากหลาย ของบรรดาคนที่สามารถพลิกวิกฤติเป็นโอกาส สามารถพลิกโลกทั้งใบด้วยคำตอบใหม่ๆที่ไม่มีใครคาดคิดถึง
เนื่องจากในวันที่โลกโกลาหล อาวุธที่จะช่วยให้เรารับมือ หรือต่อสู้กับความไม่แน่นอนได้ คือความยืดหยุ่นและความพร้อมต่อการเปลี่ยนแปลง ความพร้อมที่จะพลิกแพลงคำตอบเดิมหรือคำตอบเก่า เป็นความพร้อมที่จะสร้างคำตอบใหม่ๆให้ตัวเองและโลกใบนี้
ผู้เขียนจีงค้นหามาได้ 30 เรื่องราว จาก 30 ผู้คน เป็นสารพัด 30 คำตอบที่หวังให้ผู้อ่านคิดหาสืบต่อ
คำตอบหนึ่งจากตัวอย่างหนึ่ง มาจาก โรงเรียนรุ่งอรุณ
โรงเรียนที่หลายคนเคยได้ยินชื่อ โดยเฉพาะบรรดาพ่อแม่ที่เพิ่งมีลูกน้อยและกำลังเตรียมอนาคตให้ ชื่อโรงเรียนรุ่งอรุณจะผุดขึ้นมาเป็นชื่อหนึ่งให้เลือกเสมอในปัจจุบัน ทำไมจึงกลายเป็นโรงเรียนที่แตกต่าง
ย่อมต้องเริ่มจากผู้สร้างโรงเรียน เจ้าของโรงเรียน ที่แน่นอนประการหนึ่งว่า ต้องเป็นนักตั้งคำถาม
แล้วทำไมต้องเป็นโรงเรียนทางเลือก คำถามนี้ธรรมดาไปแล้วในปัจจุบัน ที่ทั้งผู้ปกครองและคนทั่วไปรู้ว่าระบบการศึกษาบ้านเราตลอดเวลามา ไม่ได้ตอบสนองต่อชีวิตความเป็นอยู่ มิได้ผลิตเยาวชนให้เติบโตมาอย่างรู้จักคิด นอกจากผลิตนกแก้วนกขุนทองที่ท่องคำตอบได้เหมือนกันหมด
โรงเรียนทางเลือกจึงเกิดขึ้นมา และกลายเป็นคำตอบของพ่อแม่ผู้ปกครองหลายพันครอบครัว
ด้วยประสบการณ์จากลูกๆตัวเอง ประภาภัทร นิยม รองศาสตราจารย์ วัย 70 ปีปัจจุบัน หลังจากเสาะแสวงความคิดอ่านจากผู้รู้และครูอาจารย์นานา ก็ได้ก่อตั้งโรงเรียนรุ่งอรุณขึ้นเมื่อ 1 พฤษภาคม 2540 บนผืนดิน 50 ไร่ย่านบางขุนเทียน แวดล้อมด้วยรั้วต้นไม้และพื้นที่กลางแจ้ง หลุดจากภาพโรงเรียนแบบเดิม แต่แน่นอนอีกนั่นแหละ อุปสรรคแรกก็คือด่านความเชื่อมั่นจากผู้ปกครอง
แต่ในที่สุด ในฐานะนักการศึกษาแนวใหม่ที่เดี๋ยวนี้มีครูอาจารย์ไม่น้อยมาศึกษาเรียนรู้ถึงโรงเรียน เธอเพิ่งได้รับรางวัล “การส่งเสริมการศึกษาเพื่อสันติภาพ ประจำปี 2561” ซึ่งประยุกต์พุทธธรรมกับการศึกษา เพื่อพัฒนาสังคมสู่สันติสุขและสันติภาพยั่งยืน จากมูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพ พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต) ที่เธอภาคภูมิใจ
ด้วยการเรียนที่เป็นองค์รวม (Holistic Education) กับการเรียนด้วย Head Hand Heart เช่น เวรผลัดเปลี่ยนกันทำอาหารกลางวัน ซึ่งบรรดาพ่อครัวน้อยทั้งหลายก็ผลัดกันต้องลองผิดลองถูก และบรรดาผู้ส้องเสพก็ต้องถูกฝึกให้อยู่ง่ายกินง่ายฝีมือเพื่อนๆเช่นเดียวกัน เป็นตัวอย่างธรรมดาเล็กๆตัวอย่างหนึ่ง
เพราะเมื่อโลกเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว ระบบการศึกษาจึงต้องเรียนรู้ที่จะปรับแปลงให้สังคมอนาคตอยู่ได้
การตอบสนองต่อความต้องการที่เหมาะสมของคนในสังคม จึงต้องการความคิดที่แหวกกรอบของแต่ละกาลเวลาออกไป จึงสามารถดำรงเชื้อพันธุ์อันสามารถของมนุษย์ต่อไปได้ มิใช่งมงายอยู่กับคำตอบเมื่อร้อยสองร้อยปีก่อน โดยยังขืนนำมาใช้กระทั่งปัจจุบัน
นี่เองจึงเป็นที่มาของ “ทางเลือก” และเป็นที่มาของ “โรงเรียนรุ่งอรุณ”
ครั้นเมื่อหนุ่มเมืองจันท์พบเฟซบุ๊คของ มารุต ชุ่มขุนทด ก็ได้พบคำตอบซึ่งตายตัวไม่ได้อีกคำตอบ
มารุตเป็นคนโคราช เคยทำงานเทคโนโลยีระดับบริหารของ Hutch และ Nokia แต่ปัจจุบันคือเจ้าของธุรกิจร้านกาแฟอันโด่งดัง “คลาส คาเฟ” (Class cafe) ที่เปิดเมื่อ 1 พฤษภาคม (พ้องเดือนกันขนาดนี้อีกแล้ว) 2557 และทำมาค้าขึ้นจนได้เปิดสาขาต่อมาเกือบ 20 สาขา จนได้รับขนานนามว่าเป็น “อีสานสตาร์บัคส์” ใช้กลยุทธ์ป่าล้อมเมือง ตีตะล่อมจังหวัดข้างเคียงก่อนเข้ากรุง
ความพิศดารของกาแฟเจ้านี้เริ่มตั้งแต่ คู่แข่งธุรกิจมีอะไร ร้านเขาจะไม่มี ฟังดูฮา แต่ได้ผลจริง
ไม่ใช่ได้ผลตรงกันข้ามแบบร้านอาหาร ที่คู่แข่งทำอร่อย แต่เราเลือกจะทำไม่ให้อร่อยอย่างนั้นนะ ฮาาา
อยากรู้ว่า ที่คนอื่นเขามีแต่เราไม่มี สร้างความแตกต่างให้ได้ผลอย่างไร ต้องเสาะหาคำเฉลยมาอ่าน
แต่จุดเปลี่ยนความคิดหรือที่นักบรรยายเทนนิสชอบเรียก “โมเมนตัม” แรงเหวี่ยงที่กลับไปอีกข้าง คือการมาเยือนเพื่อทำร้ายพลโลกของโควิด 19 ทำให้ต้องคิดใหม่ “เงินสด” สำคัญที่สุด ขายอะไรได้ รีบขาย
มารุตขายของในคลังเก็บราคาถูก เอาเงินสดมาไว้ในมือก่อน ปิดสาขาในกรุงเหลือแต่โคราชกับบ้านใกล้
คิดผลิตภัณฑ์ใหม่ให้ลูกค้าซื้อกลับ ไม่ว่ากาแฟขวดหรือน้ำผลไม้ที่กลายเป็นสินค้าขายดี
จากที่เคยเริ่มต้นขาดทุนมาเป็นระยะ ปีโควิดนี้กลายเป็นปีแรกที่ได้กำไร เป็นอย่างนั้นไป ทั้งนี้ด้วยการกลับไปคิดเรื่องต้นทุนกำไรใหม่อย่างละเอียดในช่วงวิกฤติ และใช้ความคิด “สตาร์ทอัพ” กับเรื่องอะไร ใช้ความคิด “เอสเอ็มอี” กับเรื่องอะไร เป็นสิ่งที่ผู้อ่านต้องตามไปเรียนรู้ด้วยอีกเรื่อง
เพราะคำตอบมิได้มีเพียงคำตอบเดียวอย่างที่ว่าไว้แล้ว เรียนรู้ไป จิบกาแฟไป – ซึ้ง
อีกตัวอย่างน่าสนใจในหนังสือเล่มนี้คือเรื่องของ โมริโอกะ สึโยชิ ประธานฝ่ายบริหารการตลาดของ “ยูนิเวอร์แซล สตูดิโอ เจแปน” (USJ) ซึ่งเป็นเจ้าของเรื่องจากหนังสือขายดีแปลไทยแล้วชื่อ ทำไมรถไฟเหาะของ USJ ถึงวิ่งถอยหลัง กลายเป็นเจ้าของความคิดพิศดารของวงการเครื่องเล่นในสวนสนุกไป
ความคิดพิศดารซึ่งได้จากความฝันแท้ๆ ที่เมื่อคืนหนึ่งเขานิมิตเห็นเครื่องเล่น “ฮอลลีวู้ด ดรีม” รถไฟเหาะกลับวิ่งไปทิศทางตรงข้าม สร้างความตื่นเต้นและเสียงกรีดร้องในฝันจนติดหูติดตา
นั่นเอง จึงกลายมาเป็น Hollywood Dream – The Ride Backdrop รถไฟเหาะวิ่งถอยหลังอันลือลั่น ซึ่งเปิดตัวในญี่ปุ่นปี 2556 กลายเป็นเครื่องเล่น ที่มีผู้รอเผชิญประสบการณ์ระทึกนานถึง 9 ชั่วโมง 40 นาทีทีเดียว
สำหรับสึโยชิแล้ว “ยูเอสเจ” มิได้เป็นเพียงพื้นที่สนุกสนาน ยังเป็นศูนย์รวมเรื่องราวหลายประการในสังคม เป็นที่ระบายความเครียดแก่สตรีญี่ปุ่น ทั้งนี้ เพราะหญิงญี่ปุ่นนิยมไปเที่ยวสวนสนุกมากกว่าหญิงอเมริกันถึง 2 เท่า และกลุ่มที่เที่ยวสวนสนุกมากที่สุด ทั่วไปในโลกคือผู้หญิง วิเคราะห์กันว่า เนื่องมาจากการกดดันสั่งสมที่เกิดจากสังคมนั่นเอง – ใครกดดัน?
สึโยชิยังเห็นว่า สวนสนุกไม่เพียงเป็นแหล่งสร้างรายได้ทางเศรษฐกิจแก่ประเทศอีกทาง แต่สวนสนุกคือสถานที่สร้างความสุข รอยยิ้ม เสียงหัวเราะ ให้กับทุกคน ไม่ว่าจะมาจากที่ใด เป็นคนเชื้อชาติพันธุ์ไหน
นี่เป็นเบื้องหลังความสำเร็จอันมโหฬารที่เนื่องจากความฝัน ให้เห็นว่า แม้แต่สวนสนุกก็ยังหาคำตอบที่แตกต่างได้ จึงย่อมมีความสนุกสนานตื่นเต้นซึ่งอาจค้นหาให้พบได้ รออยู่อีกมากมาย
เพราะปัญหาในชีวิตไม่สามารถตอบเป๊ะๆตรงเผงได้เหมือนคณิตศาสตร์ ด้วยการกากบาทแบบปรนัย ก ข้อเดียว หรือ ข ค ง เพียงข้อเดียว แต่อาจจะเป็น ก นิด ข หน่อย ค ผสมและ ง ปิดท้ายด้วยก็ได้
หนังสือเล่มนี้ยังมีอีก 27 เรื่อง 27 คนให้รู้จัก กับอีกหลากหลายความคิดที่มาพร้อมบุคคลเหล่านั้น
สำนักพิมพ์มติชนเปิดให้จองหนังสือเล่มนี้ได้ตั้งแต่บัดนี้ พร้อมลายเซ็นผู้เขียนงามงด เพียงจำนวน 1,500 เล่มเท่านั้น เพราะความสามารถในการเซ็นให้สวยของผู้เขียนจำกัดไว้เฉพาะ เพื่อเตรียมกำลังเผื่อไว้เซ็นต่อในงาน มหกรรมหนังสือแห่งชาติ ที่ชาเลนเจอร์ 2 อิมแพค เมืองทองธานี ระหว่างวันที่ 30 กันยายนถึง 11 ตุลาคมที่จะถึงนี้
พบกับเจ้าของหนังสือได้ตัวเป็นๆวันนั้น.
—
พยาธิ เยิรสมุด
