เมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์ ที่มิวเซียมสยาม ท่าเตียน กรุงเทพฯ ผู้สื่อข่าวรายงานบรรยากาศเทศกาล Knowledge Book Fair ‘อ่านเต็มอิ่ม’ ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่าง สำนักพิมพ์มติชน, สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) หรือ OKMD, มิวเซียมสยาม พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ พร้อมด้วยพันธมิตรจำนวนมาก โดยเมื่อเวลาประมาณ 09.30 น. มีกิจกรรม Walking tour: ประวัติศาสตร์ชุมชนท่าเตียน โดย รศ.ดร.รุ่งโรจน์ ภิรมย์ อนุกูล อาจารย์คณะมนุษยศาสตร์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง
รศ.ดร.รุ่งโรจน์ กล่าวว่า เรื่องชื่อท่าเตียน มี 2 ประเด็นที่ถกเถียงกัน กล่าวคือ 1. มาจากไฟไหม้จนเหี้ยนเตียน อย่างไรก็ตาม ตำแหน่งไฟไหม้คือตำแหน่งวังคลังสินค้า ซึ่งอยู่บริเวณทางท้ายวัง ไม่ใช่บริเวณนี้ 2. คำว่า ฮาเตียน ในภาษาเวียดนามซึ่งเป็นชื่อเมือง
“คำถามคือถ้าถูกเผาจนเหี้ยนเตียนแล้วทำไมวัดโพธิ์ (วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม) นั้นยังเหลือ ในขณะเดียวกัน พระยาราชาเศรษฐี หมัก เทียน ตื้อ เจ้าเมืองพุทไธมาศ เข้ามาสวามิภักดิ์ และพระเจ้ากรุงธนฯ โปรดให้อยู่บริเวณนี้ เพราะฉะนั้นเมืองพุทไธมาศคือเมืองฮาเตียน” รศ.ดร.รุ่งโรจน์ กล่าว
ต่อมา รศ.ดร.รุ่งโรจน์ได้กล่าวถึงความสำคัญของชุมชนท่าเตียนว่า ในอดีตมีถนน เป็นที่ตั้งวังเจ้านาย คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ ซึ่งกำกับราชการหลายกรม
“บริเวณท่าเตียน ประตูนกยูง เคยมีป้อมเมืองกรุงเทพฯ ตำแหน่งที่ถัดจากประตูนกยูง ยังเป็นที่อยู่ของเลกวัดโพธิ์ รวมถึงโรงเรือของวัดโพธิ์ ท่าเตียนในอดีต ถ้าเปรียบตอนนี้เหมือน บขส. เหมือนสายใต้เก่าของกรุงเทพฯ จะไปไหนก็ต้องมาขึ้นเรือที่ท่าเตียนหมด” รศ.ดร.รุ่งโรจน์กล่าว
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า มีผู้เข้าร่วมกิจกรรมเป็นจำนวนมากกว่า โดยรศ.ดร.รุ่งโรจน์ได้เล่าปูพื้นเกี่ยวกับท่าเตียน ก่อนเริ่มเดินทัวร์ไปยังวัดโพธิ์ ถนนสนามไชย พร้อมให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องเล่าในอดีตและวิเคราะห์จากงานจิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรมมต่างๆภายในวัดรวมไปถึงประวัติศาสตร์ที่มา โดยมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ในอดีตมากมาย ไม่ว่าจะเป็นในวรรณคดี หรือวัสดุอุปกรณ์ที่นำมาใช้นำมาจากไหน รูปแบบการสร้างมาจากไหน และข้อสันนิษฐานต่างๆว่าอย่างไรบ้าง โดยผู้เข้าร่วมกิจกรรมต่างฟังอย่างตั้งใจพร้อมถามข้อสงสัยตลอดการเดินทาง
