มะกันกับไทย : วีรพงษ์ รามางกูร

คนไทยลึกๆ ในใจมักจะนึกว่าสหรัฐอเมริกาเป็นมหามิตรของไทยด้วยเหตุผลหลายอย่าง เป็นต้นว่า ไทยกับอเมริกาไม่เคยมีความรู้สึกขมขื่นต่อกัน ไม่เหมือนอังกฤษ ฝรั่งเศส ที่เคยมาข่มเหงไทย เคยมาแย่งชิงดินแดนไปจากไทย เมื่อไทยถูกญี่ปุ่นบังคับให้เข้าเป็นพันธมิตรเพื่อประกาศสงคราม พอญี่ปุ่นแพ้สงครามก็ถูกอังกฤษบังคับให้ไทยจ่ายค่าปฏิกรรมสงครามเป็นข้าวจำนวน 1 ล้านตัน ส่งมอบให้กับอินเดีย ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของการเก็บภาษีขาออกและค่าธรรมเนียม หรือพรีเมียมส่งออกข้าว

เป็นเหตุให้ราคาข้าวภายในประเทศมีราคาถูกกว่าราคาตลาดโลกถึงครึ่งหนึ่ง ชาวนาจึงยากจนมาตลอด จนมีการยกเลิกภาษีขาออกสินค้าเกษตรทุกชนิด เมื่อปี พ.ศ.2525 สมัย พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ เป็นนายกรัฐมนตรี ท่ามกลางการคัดค้านจากรัฐมนตรีพาณิชย์ที่มาจากพรรคประชาธิปัตย์และพรรคกิจสังคม

เมื่อสหรัฐอเมริกาประกาศจะยกเลิกสิทธิพิเศษยกเว้นภาษีขาเข้าประมาณ 4.5 เปอร์เซ็นต์ กับสินค้าประมาณ 573 ชนิด โดยอ้างเหตุผลว่าคำร้องขอของสมาพันธ์สหภาพแรงงานสหรัฐอเมริกาที่เรียกสั้นๆ ว่า AFL-CI0 ให้ทางการไทยให้เสรีภาพกับแรงงานไทย ให้มีเสรีภาพในการรวมตัวกันจัดตั้งสหภาพแรงงาน

ความจริงแรงงานไทยเคยจัดตั้งสหภาพแรงงานมานานแล้ว แต่เมื่อมีปฏิวัติรัฐประหาร คณะรัฐประหารก็มักจะมีประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติให้ยกเลิกสหภาพแรงงาน อีกทั้งออกกฎหมายห้ามพนักงานรัฐวิสาหกิจรวมตัวจัดตั้งสหภาพแรงงาน ไม่ให้มีการต่อรองกับรัฐบาล ซึ่งก็น่าจะถูกต้อง

Advertisement

หลักการของการตั้งสหภาพแรงงานคือการรวมตัวกันของแรงงานเพื่อต่อรองกับนายทุน ไม่ใช่ต่อรองกับรัฐบาล รัฐบาลควรจะเป็นกลางในคณะกรรมการ 3 ฝ่าย ซึ่งเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่หรือทั้งหมดของรัฐวิสาหกิจซึ่งมีหลายแบบ

ขบวนการสหภาพแรงงานของโลกสลายลงพร้อมๆ กับสงครามเย็นระหว่างสหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป สหภาพสังคมนิยมโซเวียตและสาธารณรัฐประชาชนจีน ประเทศในโลกตะวันตกสมัยนั้นสนับสนุนให้มีสหภาพแรงงาน เพื่อลดเงื่อนไขของการปลดปล่อยชนชั้นแรงงาน กรรมาชีพ ให้กลายเป็นสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ ขบวนการสหภาพแรงงานเข้มแข็งที่สุดก่อนการล่มสลายของค่ายคอมมิวนิสต์

สหภาพแรงงานที่เข้มแข็งที่สุดคือสหภาพแรงงานเหมืองถ่านหินในอังกฤษ และเป็นตัวถ่วงความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี เป็นตัวถ่วงความเจริญก้าวหน้าทั้งทางเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมและอื่นๆ ของอังกฤษ จนกระทั่งอดีตนายกรัฐมนตรี มาร์กาเรต แทตเชอร์ สามารถเอาชนะสมาพันธ์สหภาพแรงงานอังกฤษได้สำเร็จ โดยยอมนำเข้าถ่านหินและพลังงานอื่นๆ จากต่างประเทศได้ ประจวบกับการค้นพบน้ำมันในทะเลดำ ถ่านหินจึงกลายเป็นพลังงานที่ราคาแพงและสกปรก เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม

Advertisement

การให้เสรีภาพกับแรงงานในการจัดตั้งสหภาพแรงงานเหมือนกับประเทศต่างๆ ตามมาตรฐานสากล จึงไม่น่าจะเป็นอันตรายต่อการลงทุนและการขยายตัวทางเศรษฐกิจ นายทุนไทยสามารถรับภาระได้ เพราะทุกวันนี้มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานก็ดี สวัสดิการต่างๆ ก็ดี ค่าจ้าง ค่าตอบแทนของแรงงานก็สูง เพราะตลาดแรงงานไทยค่อนข้างตึง งานหนักงานเสี่ยงแรงงานไทยก็ปฏิเสธไม่ทำอยู่แล้ว ต้องลงทุนใช้หุ่นยนต์หรือเครื่องมืออัตโนมัติอยู่แล้ว กระแสลมฝ่ายซ้ายคือฝ่ายสังคมนิยมและฝ่ายคอมมิวนิสต์อ่อนกำลังลงจนสงบไปแล้ว สหภาพแรงงานจึงไม่น่าจะถูกใช้เป็นเครื่องมือทางการเมืองของฝ่ายซ้ายได้

ทุกวันนี้ฝ่ายซ้ายจริงๆ ไม่มีแล้ว ฝ่ายที่ถูกเรียกว่าเป็นฝ่ายซ้ายคือฝ่ายต่อต้านเผด็จการทหารและฝ่ายที่เรียกร้องระบอบการปกครองประชาธิปไตยที่แท้จริง ไม่ใช่ประชาธิปไตยที่เป็นแต่พิธีกรรมสืบทอดอำนาจเผด็จการ โดยการให้สมาชิกวุฒิสภาที่ตนเองเป็นคนตั้ง 250 คน มาร่วมยกมือเลือกตนเองเป็นนายกรัฐมนตรี ฝ่ายซ้ายจริงๆ ที่จะมาใช้สหภาพแรงงานเพื่อประโยชน์ในทางการเมืองนั้นไม่มีอีกแล้ว

มีแต่ฝ่ายขวาเท่านั้นที่จะใช้สหภาพแรงงานเป็นเครื่องมือในการสืบทอดอำนาจ แม้ว่าจะแก้กฎหมายให้เสรีภาพผู้ใช้แรงงานสามารถจัดตั้งสหภาพแรงงานได้ แต่ก็ไม่แน่นักว่าขบวนการแรงงานในประเทศไทยขณะนี้จะเข้มแข็งพอที่จะสามารถจัดตั้งสหภาพแรงงานของตนได้ ไม่น่าจะเป็นขบวนการที่น่ากลัวอีกต่อไป

อย่างไรก็ดี การตัดสิทธิพิเศษยกเว้นภาษีให้กับไทยหรือที่เรียกว่า Generalized Special Preferences ให้กับไทย ในฐานะประเทศด้อยพัฒนา น่าจะมีผลน้อยมาก แม้ว่าผู้ส่งออกสินค้า 573 ชนิด ซึ่งส่วนมากก็เป็นสินค้าที่ไทยหมดความได้เปรียบประเทศกำลังพัฒนาอื่นๆ อยู่แล้ว อย่างไรเสียก็ต้องโยกย้ายอุตสาหกรรมเหล่านี้ เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้า จักรยานยนต์ เครื่องกีฬา ส่วนอุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มซึ่งได้ย้ายเครื่องจักรไปประเทศเพื่อนบ้านนานแล้ว แม้แต่อุตสาหกรรมหนักอย่างเช่นอุตสาหกรรมเหล็ก

ชิ้นส่วนอุตสาหกรรมรถยนต์บางอย่างก็ย้ายไปผลิตที่ประเทศอื่นทั่วโลก แล้วค่อยนำกลับเข้ามาประกอบสำเร็จรูปในประเทศไทย หรือประเทศอื่นในประชาคมอาเซียน ใน 573 รายการสินค้าที่ถูกยกเลิกการยกเว้นภาษี 5 เปอร์เซ็นต์ กว่าครึ่งหนึ่งเราก็เลิกผลิตและย้ายฐานการผลิตไปประเทศเพื่อนบ้านหมดแล้ว

บังเอิญการประกาศยกเลิกสิทธิพิเศษ หรือ GSP กับสินค้า 573 รายการ เกิดขึ้นพร้อมๆ กับคณะกรรมการควบคุมวัตถุอันตรายของกระทรวงอุตสาหกรรม ประกาศห้ามนำเข้ามีไว้ในครอบครองและใช้วัตถุมีพิษ 3 ชนิดคือ พาราควอต ไกลโฟเซต และคลอร์ไพริฟอส ทางสถานทูตอเมริกาได้นำส่งหนังสือของรัฐมนตรีช่วยว่าการของสหรัฐ ซึ่งเคยเป็นเจ้าของบริษัทค้าวัตถุมีพิษดังกล่าวให้ฝ่ายไทยทบทวนการนำไกลโฟเซตออกจากบัญชีต้องห้ามเพราะอเมริกาไม่ห้าม พร้อมๆ กับให้อนุญาตเนื้อหมูและเครื่องในหมูที่เกษตรกรอเมริกันใช้ยาเร่งเนื้อแดงที่ก่อให้เกิดสารก่อมะเร็งเช่นเดียวกับสาร 3 ชนิดดังกล่าว เพราะไทยห้ามเกษตรกรไทยใช้สารมีพิษและสารที่ก่อมะเร็งดังกล่าว

ที่แปลกก็คืออเมริกาเป็นประเทศที่เจริญก้าวหน้า ประชาชนมีรายได้สูง แต่เหตุใดมาตรฐานคุณภาพอาหารที่ผ่าน อย.อเมริกาจึงต่ำกว่ามาตรฐานที่ผ่าน อย.ของไทย ทรัมป์คงใช้เหตุผลทางการเมืองมากกว่าเหตุผลทางวิชาการ และที่แปลกก็คือทางสถานทูตอเมริกันกล่าวว่า ไม่มีเหตุผลทางวิชาการใดๆ ที่ยืนยันว่าไกลโฟเซตเป็นสารก่อมะเร็ง เพราะเกษตรกรอเมริกันยังคงใช้กับพืชที่ตนส่งออกหลายชนิด เช่น ถั่วเหลือง ข้าวโพด ข้าวสาสี อ้อย และอื่นๆ ซึ่งไม่เป็นความจริง บริษัทที่ผลิตสารพิษเหล่านี้แพ้คดีมากมายหลายคดี ชดเชยค่าเสียหายจำนวนมหาศาล

ที่ว่าเป็นเรื่องการเมืองระหว่างพรรครีพับลิกันกับพรรคเดโมแครต ก็เพราะชาวไร่ชาวนาอเมริกัน โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในรัฐตอนกลางและทางใต้ของประเทศนั้นค่อนข้างจะโง่เขลา ไม่สู้จะมีความรู้ในเรื่องต่างประเทศ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเมือง การค้าและการเงินระหว่างประเทศ ส่วนมากจะเชื่อการโฆษณาชวนเชื่อของรัฐบาล รู้จักประเทศไทยจากภาพยนตร์เรื่อง The King and I รู้จักเอเชียเพราะสงครามเวียดนามที่โทรทัศน์ในอเมริกาให้ข่าว

การจะให้สิทธิพิเศษทางภาษีขาเข้าแก่ประเทศกำลังพัฒนา เป็นพันธะที่สหรัฐอเมริกามีกับองค์การค้าโลก ซึ่งสหรัฐอเมริกาเป็นตัวตั้งตัวตีในการจัดตั้งขึ้นเอง เพราะตนเคยได้เปรียบหากประเทศต่างๆ เปิดตลาดสินค้าอุตสาหกรรมและสินค้าเกษตรกรรม มาตอนหลังนี้ที่ตนเสียเปรียบ

เมื่อเวลาผ่านไป อเมริกาเจริญก้าวหน้า รายได้ต่อหัวคนอเมริกันสูงที่สุดในโลก ฐานะความเป็นอยู่และคุณภาพชีวิตของคนอเมริกันสูงกว่าประเทศอื่นๆ ด้วยค่าแรง ด้วยสวัสดิการและอื่นๆ ทำให้ต้นทุนสินค้าทั้งอุตสาหกรรมและเกษตรกรรมสูงขึ้นจนแข่งขันกับต่างประเทศไม่ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งจีนและประเทศเอเชีย เคราะห์ดีที่อเมริกาสามารถพิมพ์กระดาษให้กลายเป็นเงินดอลลาร์ไว้ใช้จ่ายค่าสินค้าและบริการของประเทศอื่นๆ ได้

เพราะประเทศต่างๆ ในโลกไม่มีทางเลือกที่จะใช้เงินตราสกุลอื่นหรือทองคำที่จะเก็บไว้เป็นทุนสำรองระหว่างประเทศได้ สหรัฐอเมริกาจึงยังคงอยู่ได้ มิฉะนั้นก็คงจะล้มละลายไปนานแล้ว แต่แม้กระนั้นคนอเมริกันก็ต้องทำงานจ่ายภาษีอากรให้รัฐบาลของตน เพื่อนำไปจ่ายดอกเบี้ยและเงินต้นให้กับเจ้าหนี้ต่างประเทศ ซึ่งเจ้าหนี้อเมริกันที่ใหญ่ที่สุดคือจีน เพราะจีนถือพันธบัตรรัฐบาลอเมริกันไว้สูงถึง 3 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ ทุกครั้งที่รัฐบาลสหรัฐจะหาเสียงเพื่อการเลือกตั้งที่จะมาถึง ประธานาธิบดีสหรัฐก็จะฟาดหัวฟาดหาง หาแพะบูชายันต์ และก็ไม่มีประเทศไหนจะเหมาะเป็นแพะเท่ากับประเทศจีน เพราะจีนเกินดุลการค้ากับอเมริกา จีนเป็นคู่แข่งในด้านแสนยานุภาพทางทหารแทนสหภาพสังคมนิยมโซเวียต ซึ่งล่มสลายกลายเป็นประเทศเล็กประเทศน้อยไปแล้ว

เนื่องจากคนอเมริกันส่วนใหญ่ของประเทศโง่เขลาเบาปัญญาในเรื่องต่างประเทศและของโลก การใช้จีนซึ่งเป็นประเทศนำเข้าสินค้าเกษตรของสหรัฐมากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นถั่วเหลือง ข้าวสาลี ข้าวโพด น้ำตาลทราย การต่อต้านจีนจึงมีผลทางด้านลบกับเกษตรกรอเมริกันโดยตรง การขึ้นภาษีขาเข้าสินค้าอุตสาหกรรมกับจีนก็ทำให้จีนใช้เป็นข้ออ้างในการขึ้นภาษีขาเข้าสินค้าเกษตรของสหรัฐ ภาระจะตกหนักอยู่กับเกษตรกรอเมริกัน

การยกเลิก GSP หรือสิทธิพิเศษในการยกเว้นภาษี 573 รายการ ซึ่งมีภาษีอัตรา 4.5-5.0 เปอร์เซ็นต์กับไทย ก็แสดงว่าประเทศไทยได้ผ่านพ้นการเป็นประเทศด้อยพัฒนาแล้ว หรือจากกำลังพัฒนากลายเป็นประเทศกึ่งพัฒนาหรือพัฒนาแล้ว รัฐบาลทรัมป์จึงกลัว ควรขอบใจโดนัลด์ ทรัมป์ ต่อไปนี้ฐานะเราเท่ากัน

เป็นเรื่องน่าดีใจมากกว่าจะตกใจ

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image