| ที่มา | มติชนออนไลน์ |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
คณะทำงานภาคเอกชนตามยุทธศาสตร์ประชารัฐของรัฐบาล ต้องการผลักดันยกระดับอยุธยาเป็น 1 ใน 10 เมืองท่องเที่ยวดีที่สุดของโลก ต้องใช้วิธีคิดวิธีทำสร้างสรรค์มากกว่าที่เป็นอยู่ทุกวันนี้
ผมเคยเขียนเล่านานแล้วว่ายืนที่หน้าป้อมเพชร อยุธยา เห็นแม่น้ำสามแยกตรงน้ำวนบางกะจะ ข้างหน้าทอดยาวลงไปเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา ไหลผ่านกรุงเทพฯ ออกอ่าวไทย
ซ้ายมือ (ตรงข้ามป้อมเพชรบนเกาะเมือง) มีวัดพนัญเชิงอยู่หัวมุม เป็นวัดเก่าแก่มีก่อนกรุงศรีอยุธยา อยู่บริเวณชุมชนคนจีนค้าสำเภา
มีนิทานเจ้าแม่สร้อยดอกหมาก (ธิดากรุงจีน) กับเจ้าชายสายน้ำผึ้ง (เจ้าชายกรุง อโยธยา)
ริมแม่น้ำฝั่งวัดพนัญเชิง ในเอกสารจากหอหลวงบอกว่าครั้งกรุงศรีอยุธยามีแพเรี่ยรายค้าขายลงไปทางใต้ถึงเกาะเรียน (ปัจจุบันมีสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา อยู่ท้ายเกาะเรียน เมื่ออยู่บนสะพานมองเห็นเกาะเรียนกับแม่น้ำกว้างไกลสุดตา)
ขวามือฝั่งตรงข้ามวัดพนัญเชิง (ปัจจุบันมีวัดบางกะจะ) ครั้งกรุงศรีอยุธยามีแพจอดเรียงรายลงทางใต้ถึงท้ายคูคลองตะเคียน ต่อเนื่องถึงตะเกี่ยมุสลิม
ถ้าเลียบแม่น้ำเจ้าพระยาขึ้นตะวันตกเฉียงเหนือ มีแพจอดรายเรียงถึงวัดพุทไธศวรรย์ ต่อเนื่องวัดไชยวัฒนาราม
กลางแม่น้ำตั้งแต่วัดพนัญเชิงลงไปทางใต้ ในเอกสารจากหอหลวงว่าเป็นที่จอดทอดสมอของสำเภาจีน สลุบแขก กำปั่นฝรั่ง
สำเภาจีนมีมากกว่าอย่างอื่น แล้วเคยมีเหตุคลื่นลมจัดหนักให้ล่มจมน้ำบ่อยๆ เลยได้ชื่อติดมาถึงปัจจุบันว่า ย่านสำเภาล่ม
เรื่องราวทั้งหมดมีลายลักษณ์อักษรเป็นเอกสารประเภทตำนาน, พงศาวดาร, และจดหมายเหตุ ฯลฯ ที่ควรแบ่งปันเผยแพร่สู่สาธารณะ เป็นพลังสร้างสรรค์สรรพสิ่งสู่สังคม เช่น ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์วัฒนธรรม สร้างรายได้เพิ่มให้ท้องถิ่น ฯลฯ โดยทำโมเดลหุ่นจำลองง่ายๆ พร้อมแผนที่มีรูปประกอบ มีคำอธิบายย่อๆ เป็นแผ่นป้ายวัสดุคงทนปักไว้ตรงที่มองเห็นกว้างๆ ไกลๆ ฯลฯ หรือเครื่องมือสื่อสารอื่นๆ ทันสมัย (ที่ไม่เสียง่ายๆ พังง่ายๆ แล้วซ่อมไม่ได้เหมือนทางการชอบทำตามอุทยานประวัติศาสตร์ฯ และพิพิธภัณฑ์ฯ)
ย่านการค้านานาชาติ
ย่านการค้านานาชาติ ตลาดบก ตลาดน้ำ บริเวณป้อมเพชร อยุธยา น่าสนุก แต่ไม่สนุก เพราะวิธีคิดวิธีทำแบบข้าราชการ แต่งเครื่องแบบสีกากีของอาณานิคม
ป้อมเพชร มีชื่อในเอกสารจากหอหลวง ว่าเป็นป้อมใหญ่ของพระนครศรีอยุธยา ที่ก่อด้วยศิลาแลงมั่นคงแข็งแรง สูงราว 7 เมตร (3 วา 2 ศอก) สูงกว่ากำแพงเมือง 1 เมตร (2 ศอก)
มีชานชาลารอบป้อม มีกำแพงแก้วล้อมรอบชานป้อม มีประตูซ้าย-ขวาเปิดให้เดินเข้าออกตามชานชาลาได้รอบป้อม มีปืนแทรกตามช่อง 8 กระบอก ชั้นล่างมีปืนใหญ่รางเกวียนบรรจุทุกช่อง 16 กระบอก
ป้อมเพชรอยู่ตรงแม่น้ำสามแยกมีน้ำวนเชี่ยว เพราะเป็นบริเวณแม่น้ำป่าสักชนกับแม่น้ำเจ้าพระยา แล้วไหลลงทางใต้ออกอ่าวไทย
สามแยกแม่น้ำหน้าป้อมเพชรเป็นตลาดน้ำ เรียกตลาดน้ำวนบางกะจะ เอกสารจากหอหลวงพรรณนาไว้โดยสรุปย่อๆ ดังนี้
มีเรือปากกว้างมากกว่า 7 เมตร พวกพ่อค้าจีนและแขกจามทอดสมอขายน้ำตาลทราย น้ำตาลกรวด สาคูเม็ดใหญ่เม็ดเล็ก กำมะถัน จันทน์แดง หวายตะค้า กระแชง เคย และสินค้าต่างๆ จากชายฝั่งทะเล
มีแพลอยของพวกลูกค้าไทย จีน แขกเทศ แขกจาม นั่งร้านแพ ขายสรรพสิ่งของต่างๆ กันทั้งสองฟากฝั่งแม่น้ำ ตั้งแต่ท้ายปากคลองวัดสุวรรณดาราราม ตลอดแม่น้ำไปจนหน้าพระราชวังหลัง
นอกจากนั้นทางฝั่งตรงข้ามป้อมเพชร มีแพจอดตั้งแต่ท้ายวัดพนัญเชิงตลอดไปจนท้ายวัดพุทไธศวรรย์ และเลยไปจอดเป็นระยะจนหน้าวัดไชยวัฒนาราม
ตรงฝั่งตะวันออก ตั้งแต่ท้ายเกาะเรียน มีแพจอดเรี่ยรายขึ้นมาจนถึงท่าเสือข้าม มีแพชุกชุมมากขึ้นมาจนถึงท้ายวัดพนัญเชิง
อ่านแล้วน่าสนุกตามข้อความเอกสารจากหอหลวง แต่ทุกวันนี้ไม่สนุก เพราะไปถึงสถานที่จริงแล้วไม่มีบอกอะไรเลย
