ดร.อนันต์ เผยไวรัสโควิดกลายพันธุ์นับไม่ถ้วน-หลบภูมิ จากสายพันธุ์ดั้งเดิม ‘อู่ฮั่น’
เมื่อวันที่ 13 กันยายน ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) โพสต์เฟซบุ๊ก “Anan Jongkaewwattana” ระบุว่า ไวรัส SARS-CoV-2 ตอนนี้ไม่เหมือนเมื่อปีก่อนที่มีไวรัสสายพันธุ์หลักเพียง 1-2 สายพันธุ์เท่านั้น วันนี้มีไวรัสที่มีการเปลี่ยนแปลงใหม่ๆ รายงานเพิ่มขึ้นแทบทุกวัน ยอมรับว่าผมเองก็จำไม่ได้แล้วว่าสายพันธุ์ไหนมีการเปลี่ยนแปลงที่ตำแหน่งใด
ถ้าถามว่าสายพันธุ์อะไรตอนนี้ที่มีการเปลี่ยนแปลงไปจากสายพันธุ์เริ่มต้น (Wuhan) มากที่สุด คำตอบคือสายพันธุ์ BJ.1 ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่พบในอินเดียและอาจจะมีแนวโน้มที่จะเป็นอะไรที่ต้องจับตามองมากขึ้น
ตารางข้างล่างเปรียบเทียบจำนวนของตำแหน่งที่เปลี่ยนไปเทียบกับ ตำแหน่งที่คนส่วนใหญ่จะสนใจเป็นพิเศษคือตำแหน่ง RBD (Receptor Binding Domain) เพราะเป็นส่วนที่ไวรัสใช้จับกับโปรตีนตัวรับเข้าสู่เซลล์ เปลี่ยนไปเยอะเท่าไหร่โอกาสที่จะได้ไวรัสหนีภูมิจะมากขึ้นเท่านั้น
จากตารางกลาง จะเห็นว่า เดลต้าแตกต่างจาก Wuhan แค่ 2 ตำแหน่ง ตอนนั้นถ้าจำได้เราก็คุยกันว่าเดลต้าเริ่มหนีภูมิได้กันแล้ว
พอโอมิครอนเข้ามาระบาด การหนีภูมิของเดลต้าถูกลืมไปทันที เพราะ BA.1 มีตำแหน่งที่ต่างจาก Wuhan มากถึง 16 ตำแหน่ง และ หนีภูมิคนละระดับกับเดลต้ามาก
หลังจาก BA.1 ระบาด เราพบกับสายพันธุ์ BA.2, BA.5 ซึ่งจะเห็นว่า การเปลี่ยนแปลงจะไม่มาก ประมาณ 16-18 ตำแหน่งเทียบกับ Wuhan แต่แตกต่างจาก BA.1 เดิมพอสมควร คือ ประมาณ 7 และ 10 ตำแหน่งตามลำดับ [อันนี้เป็นสาเหตุที่นักไวรัสหลายท่านเถียงว่าการเรียก BA.2 และ BA.5 ว่าเป็นโอมิครอน เหมือน BA.1 เป็นสิ่งที่ผิด เพราะจริงๆ BA.2 และ BA.5 ควรจะเป็นไวรัสอื่นที่ไม่ใช่โอมิครอนไปนานแล้ว]
ไวรัสอีกสายพันธุ์หนึ่งที่บางคนเรียกว่าเป็น BA. Gen 2 แล้ว คือ BA.2.75.2 ซึ่งเป็นกลุ่ม BA.2 ที่แตกต่างจาก BA.2 มากถึง 10 ตำแหน่งถ้ารวมส่วนนอก RBD ด้วย และตัวที่เป็นแชมป์อยู่ตอนนี้คือ BJ.1 หรือบางคนเรียกว่า BA.2.10.1 มีความแตกต่างจาก Wuhan เดิมมากถึง 33 ตำแหน่ง โดยที่ 22 ตำแหน่งอยู่ในส่วน RBD ซึ่งนับว่าสูงที่สุดในข้อมูลปัจจุบัน ข้อมูลจากอินเดีย BJ1 หรือ BA.2.10.1 ดูเหมือนจะพบมากขึ้นเรื่อยๆ ไวรัสตอนนี้เปลี่ยนไปแบบไวกว่าเดิมมาก
