ผลวิจัยชี้ ‘ฟ้าทลายโจร’ ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวไวรัสในเซลล์-ลดความรุนแรง เดือนหน้าเริ่มทดลองในคน!
รายการโหนกระแสวันที่ 22 เมษายน “หนุ่ม กรรชัย กำเนิดพลอย” ในฐานะผู้ดำเนินรายการ ผลิตในนามบริษัท ดีคืนดีวัน จำกัด ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 12.20 น. ทางช่อง 3 กดเลข 33 วันนี้พูดคุยกรณีฟ้าทลายโจร ที่บางส่วนบอกว่าใช้ฆ่าเชื้อโควิด-19 ได้ แต่บางส่วนบอกว่าไม่ได้ กินทุกวันไม่ดี มีผลต่อร่างกาย วันนี้ “นพ.ปราโมทย์ เสถียรรัตน์” รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือก รวมถึง “ดร.ภญ.อัญชลี จูฑะพุทธิ” ที่ปรึกษากรมการแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือก พร้อมเคลียร์ประเด็นที่คนไทยสงสัย
หมายเหตุ : ฟ้าทลายโจร สะกดตามพจนานุกรมฉบับมติชน
ที่วางข้างหน้าคือ?
ดร.ภญ.อัญชลี : ผลิตภัณฑ์ฟ้าทลายโจรหลายยี่ห้อ เป็นผงใบเอามาบดใส่แคปซูล พวกนั้นทานวันละ 4 แคปซูล วันละ 4 ครั้ง อีกอันคือสารสกัด เอาฟ้าทลายโจรที่เป็นวัตถุดิบมาสกัดด้วยแอลกอฮอล์ ทำให้เข้มข้นขึ้น ทานน้อยลง
ตกลงฟ้าทลายโจรข้อเท็จจริงเป็นยังไง รักษาได้ ป้องกันได้ หรือยังไงกันแน่?
นพ.ปราโมทย์ : จริงๆ ในประเทศไทยมีพืชสมุนไพร มีอาหารที่ใช้ดูแลสุขภาพตัวเเองมานาน เมื่อก่อนเป็นหวัดเล็กๆ น้อยๆ ก็ทานยาสมุนไพร ทานยาบางประภท โรคหวัดก็มีมานานในสังคมไทย พอถึงประเด็นเรื่องโควิด เราก็ต้องเลือกวาจะเอาสมุนไพรหรือตำรับยาไหนมาใช้ในช่วงนี้ เลือกหลายเหตุผลประกอบกัน หนึ่งเป็นสมุนไพรที่อยู่ในประเทศไทย เราหาเองได้ สองเรามีองค์ความรู้ด้านวิชาการรองรับว่าจะเลือกตัวไหนยังไง สามเราผลิตเองได้ในประเทศไทยถ้าวิจัยมาแล้ว สี่ประชาชนต้องเข้าถึงได้ ก็เลยตกลงที่ฟ้าทลายโจร เป็นยาสามัญประจำบ้านที่ประชาชนสามารถหาซื้อได้ เรามีงานวิจัยรองรับอยู่ ทราบมานานแล้วว่าฟ้าทลายโจรมีฤทธิ์ 4 อย่าง หนึ่งมีฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกัน สองฤทธิ์ต้านไวรัส สามมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ สี่มีฤทธิ์ลดไข้
ต้านไวรัสเขาระบุมั้ยว่าเป็นไวรัสตัวไหน?
นพ.ปราโมทย์ : เคยมีงานวิจัยเมื่อ 10 ปีก่อน ตอนนั้นประเทศจีน ตอนนั้นเราเจอเรื่องซาร์สระบาด เรานำฟ้าทลายโจรมาวิจัยต้านซาร์ส ตอนนั้นเรามีงานข้อมูลเบื้องต้น พอมีโควิดขึ้นมาคนละรหัสพันธุกรรม ต้องมีการศึกษาวิจัยเบื้องต้นก่อนว่าถ้าเป็นโควิด ฟ้าทลายโจรจะสามารถยับยั้งหรือฆ่าเซลล์ได้หรือไม่ หรือป้องกันได้หรือไม่ เลยเป็นที่มาของงานศึกษาวิจัยของกรมการแพทย์แผนไทยร่วมกับกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ทดลองในหลอดทดลองก่อน โดยเอาฟ้าทลายโจรในรูปแบบสารสกัดหยอดเข้าไปในหลอดทดลอง ดูว่าไวรัสตายหรือไม่ยังไง ป้องกันได้หรือไม่ยังไง
ตอนนั้นที่ใช้กับซาร์สใช้ได้มั้ย?
นพ.ปราโมทย์ : ตอนนั้นงานวิจัยยังไม่ถึงขั้นเอามาใช้เป็นยาได้ แต่มีงานวิจัยในหลอดทดลองว่าฆ่าซาร์สได้ แต่ยังไม่ได้เอาออกมาใช้ แต่มีผลวิจัยยืนยันในหลอดทดลอง
ดร.ภญ.อัญชลี : ลักษณะการทำวิจัยของจีนอันนั้นเหมือนกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ทำ เขาต้องเอาเชื้อไวรัสมาเลี้ยงกับเซลล์ เพราะไวรัสอยู่เดี่ยวๆ ไม่ได้ วิธีการทดลองของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ คือเขาทดลองเลี้ยงเซลล์กับสารสกัดฟ้าทลายโจร ซึ่งวิธีการนี้ไม่ช่วยป้องกันให้เซลล์ติดเชื้อ ในแง่การป้องกันไม่น่าได้ผล
ภาษาชาวบ้าน ถ้าวันนี้กินฟ้าทลายโจรเข้าไปป้องกันโควิดไม่ได้ เพราะมีการทดลองไปแล้ว กินทั้งแผงก็ป้องกันไม่ได้?
ดร.ภญ.อัญชลี : ใช่ค่ะ
นพ.ปราโมทย์ : หมายถึงว่าสบายอยู่ดีๆ แล้วกินไว้ก่อน เพื่อไม่ให้เชื้อเข้าตัวเลยไม่ได้ ต้องดำเนินการที่กระทรวงสาธารณสุขแนะนำ กินร้อน ช้อนส่วนตัว
ดร.ภญ.อัญชลี : มีวิธีทดสอบอีกวิธีคือเอาไวรัสมาเลี้ยงกับสารสกัดสมุนไพร ก่อนเอาไปติดเซลล์ เอาไวรัสมาผสมกับสารสกัดก่อน จากนั้นไปใส่รวมกับเซลล์เวลาเลี้ยง พบว่ามันสามารถฆ่าไวรัสได้ ความที่มันจะทำร้ายเซลล์พบว่ามันลดน้อยลงเยอะเลย มันฆ่าได้
ลักษณะเหมือนอาจารย์บอกว่าเอาเชื้อไวรัสกับฟ้าทลายโจรมาผสมกันแล้วฉีดในเซลล์ที่มีชีวิต?
ดร.ภญ.อัญชลี : ปรากฏว่าโควิดถูกทำลายไป เลยมีผลฆ่าเซลล์ลดลง ปรากฎว่ามันถูกทำลายไปก่อน เซลล์ยังอยู่ แต่โควิดอาจถูกทำลายโดยสารสกัดนี่แหละค่ะ
ถ้าถูกทำเป็นยาจะทำรูปแบบไหน ในเมื่อป้องกันไม่ได้?
นพ. ปราโมทย์ : รูปแบบที่หนึ่งป้องกันไม่ได้แล้ว อยู่เฉยๆ กินยาแล้วไม่ได้ผล สองก็คือว่าถ้าเราเอายามารวมกับเชื้อ ลองใส่เซลล์คนที่ติดเชื้อ พบว่าเซลล์นี้ไปทำลายเซลล์ของคนได้น้อยลง หมายความว่าตัวไวรัสมันถูกทำลายไปก่อนแล้ว มันเลยเข้าไปทำลายเซลล์ได้น้อยลง แสดงว่าตัวฟ้าทลายโจรมีผลทำให้ตัวไวรัสเข้าเซลล์ได้น้อยลง มันอาจถูกทำลายไปแล้ว หรือไม่เพิ่มจำนวนเซลล์”
วิธีที่สาม?
ดร.ภญ.อัญชลี : เซลล์ติดเชื้อไวรัสใส่สารสกัดลงไป พบว่าช่วยลดการแบ่งตัวของไวรัสได้ ก็มีกลไกสองอย่าง คือทำลายไวรัสโดยตรงกับลดการแบ่งตัวของไวรัสในเซลล์
ทำให้เชื้อไม่แตกตัวเพิ่ม ทำให้ตัวเชื้อน้อยลง ไม่รุนแรงมาก?
นพ.ปราโมทย์ : ความรุนแรงของโรคอยู่ที่การแบ่งเชื้อด้วย พอเรารู้ว่ามันป้องกันไม่ได้ แต่มันช่วยไม่ให้เพิ่มจำนวนได้ เราก็ศึกษาต่อว่าถ้าจะใช้กับคนไข้จะใช้ยังไง ใช้ปริมาณเท่าไหร่ นี่คือคำถาม ในงานวิจัยในหลอดทดลองเราสามารถคำนวณได้ว่าปริมาณเท่าไหร่ โดสที่เรียกในการรักษา ถ้าเทียบกันแล้วค่อนข้างสูงเป็น 10 เท่า มันเลยมีการพัฒนาเรื่องการทำยาขึ้นมา อย่างจีนเขาทำทั้งยากินและยาฉีดก็มี แต่ประเทศไทยแนวทางพัฒนาเราทำเป็นยากินก่อน เรากินขนาด 3 เท่าของโดสปกติ เวลาเริ่มมีอาการไข้หวัด เป็นไข้ครั่นเนื้อครั่นตัวเจ็บคอ นี่คือโดสปกติ คราวนี้พอเริ่มทดลองในคนไข้โควิด เราก็เริ่มคนที่อาการไม่มาก ไม่รุนแรง เอากลุ่มที่ไม่รุนแรงก่อน แล้วให้กินยาในปริมาณสูง 3 เท่าของปกติ ในการวิจัยใช้สารสกัดก่อน
ธรรมดากิน 1 เม็ด ถ้าโควิดกินเท่าไหร่?
นพ.ปราโมทย์ : กิน 3 เม็ดเลย 3 เวลา กิน 3 เท่า จะทดลองเดือนหน้า
ดร.ภญ.อัญชลี : ในประเทศจีนเขามีหลักฐานว่าเขาใช้ 3.75 เท่า ฉะนั้น 3 เท่าไม่ถือว่าอันตรายอะไร
นพ.ปราโมทย์ : เราคิดว่าเบื้องต้นเราจะทำวิจัยคนไข้ก่อน คนไข้ที่อาการไม่รุนแรง และเราทำวิจัยร่วมกับ 5 หน่วยหลัก ที่สถาบันบำราศนราดูร คนไข้คนไหนเข้าหลักเกณฑ์ ไม่รุนแรง ไม่ใช่กลุ่มเสี่ยงเป็นเบาหวานก็ลอง เบื้องต้นลอง 6 รายก่อน ถ้าไม่ได้ผลก็เพิ่มเป็น 5 เท่า เริ่ม 6 ราย 3 เท่าก่อน ถ้าไม่ได้ผลจะเพิ่มเป็น 5 เท่า
สรุปฟ้าทลายโจรไม่สามารถป้องกันโควิดได้ สองมันสามารถลดจำนวนโควิดได้จริง โดยเอาเชื้อโควิดกับฟ้าทลายโจรไปผสมกันแล้วฉีดไปในเซลล์ ปรากฎว่าโควิดตายก่อนที่จะไปถึงเซลล์ สามอาจารย์บอกว่าคนเป็นโควิด-19 เอาเชื้อใส่เข้าไปในเซลล์ เอาสารฟ้าทลายโจรฉีดเข้าไป ทำให้ไวรัสไม่แตกตัวออก ลดการแบ่งตัว?
นพ.ปราโมทย์ : สรุปง่ายๆ ป้องกันไม่ได้ สองไม่เพิ่มจำนวน สามฆ่าเซลล์ไวรัสได้ หลักๆ แค่นี้
ผลิตเป็นยาฉีดหรือเปล่า?
นพ.ปราโมทย์ : เราทำเป็นยากินก่อน ร่วมมือกับคณะแพทย์ศิริราชพยาบาล สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ และกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ในการตรวจในป้องปฏิบัติการต่างๆ ดูกลไกร่างกาย ปริมาณยาเป็นยังไง เราจะทำวิจัยในกลุ่มแรก 6 คนก่อน ผมคิดว่าคงใช้เวลาไม่นาน พ.ค. นี้คงใช้วิจัยคำตอบน่าจะได้ 2-3 เดือนนี้
เหมือนมีแพทย์กลุ่มนึงบอกว่าไม่ใช่ เขาตีตกไปแล้ว ทำไมวันนี้เอากลับมาอีก?
นพ.ปราโมทย์ : ไม่ใช่หรอกครับ จริงๆ มีการนำมาใช้อยู่ในเรื่องการกิน เบื้องต้นเป็นไข้หวัด
เรื่องโควิดมีการพัฒนาต่อแน่นอน ย้อนกลับไปที่ฟ้าทลายโจรจริงๆ ความสามารถมันทำอะไรกับตัวเราได้บ้าง?
นพ.ปราโมทย์ : อย่างที่เรียนฟ้าทลายโจรมี 4 สรรพคุณใหญ่ อันแรกคือกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ถึงแม้ร่างกายถ้าติดเชื้อจะมีกระบวนการสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาเพื่อกำจัดเชื้อโรค ฟ้าทลายโจรก็ทำให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมากำจัดเชื้อได้ สองเรื่องต้านไวรัส ทำลายเชื้อ ไม่เพิ่มจำนวน สามต้านการอักเสบ เวลาเกิดกระบวนการอักเสบ อย่างปอดอักเสบ กระบวนการทางร่างกายก็ต้านการอักเสบได้ ลดไข้ด้วย
ถ้าคนเป็นโรคประจำตัว ทานได้มั้ย?
นพ.ปราโมทย์ : เราไม่แนะนำในสตรีตั้งครรภ์ กับคนให้นมบุตร หรือคนมีโรคประจำตัว อย่างความดัน กินยาบางอย่าง
ดร.ภญ.อัญชลี : คนเป็นความดันต้องระวัง ฟ้าทลายโจรมีฤทธิ์ลดความดัน ถ้าคนรับประทานยาการแข็งตัวของเลือด มันมีฤทธ์ป้องกันการจับตัวของลิ่มเลือด คนแพ้ฟ้าทลายโจรไม่มีสิทธิกินเลย โชคดีอาการแพ้จะเริ่มที่ผิวหนังก่อน ถ้ามีผื่น มีลมพิษก็คือแพ้และให้หยุดใช้ยา ถ้าใช้ต่อไปอาจทำให้หน้าบวม หลอดลมตีบตัน อันตรายถึงชีวิตได้
ชาวบ้านกินใบสดๆ ได้มั้ย?
ดร.ภญ.อัญชลี : ได้แต่ขมหน่อย อย่งหนึ่งที่แนะนำถ้าปลูกใช้เอง ให้ปั้นเป็นลูกกลอนเองที่บ้านก็ได้ ตัดส่วนใบมาตากแห้ง บดผสมน้ำผึ้งแล้วปั้นเป็นลูกกลอน ความขมจะน้อยลง
ระยะเวลาทานนานแค่ไหน?
นพ.ปราโมทย์ : ช่วงสถานการณ์เหล่านี้เราแนะนำให้กินไม่เกิน 2 วัน ถ้ามีอาการเป็นหวัดครั่นเนื้อครั่นตัวกินเลยทันที ดูอาการไม่เกิน 2 วัน ถ้าไม่ดีขึ้นต้องไปพบแแพทย์ ถ้าอาการดีขึ้นก็กินให้ครบไป กินป้องกันไม่ได้ประโยชน์อะไร นอกจากเป็นแล้ว ต้องป่วยก่อน มันไม่ใช่ยาป้องกัน เป็นยารักษา บรรเทาอาการ
อีกนานแค่ไหนถึงจะรู้ว่าผ่านการทดสอบโควิด?
นพ.ปราโมทย์ : ที่เราทดลองกับผู้ป่วยที่สถาบันบำราศฯ ใช้เวลาสัก 2-3 เดือน ซึ่งการวิจัยสามารถทำได้หลายที่ เราทำที่บำราศฯ แต่มีหลาย รพ.ที่เขามีศักยภาพ เขาก็ทำวิจัยได้เหมือนกัน
มีส่งขายต่างประเทศมั้ย?
นพ.ปราโมทย์ : ก็มี แต่เบื้องต้นเราต้องทำให้มีพร้อมใช้ในประเทศก่อน อันนี้เราเตรียมการให้เกษตรกรปลูกเพื่อเตรียมเป็นยารักษา ตอนนี้เราเตรียมยาสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ 5 หมื่นที่ต้องเกี่ยวข้องกับคนไข้ ตอนนี้เรามียาเกือบ 9 ล้านเม็ดนะ เฉพาะที่ทาง รพ. ในกระทรวงสาธารณสุขเตรียมได้ หากคนไข้ต้องใช้
เริ่มต้นจากคนอาการน้อยๆ กิน 3 เท่า?
นพ.ปราโมทย์ : อันนี้ต้องรอผลวิจัยก่อน
ยืนยันแล้วว่าป้องกันไม่ได้?
นพ.ปราโมทย์ : เราพกติดตัวไว้ได้ แต่ไม่ต้องกินนะ
ดร.ภญ.อัญชลี : มันแก้ท้องเสียได้ เป็นข้อบ่งใช้ของฟ้าทลายโจร
มีทดลองตัวอื่นอีกมั้ย?
นพ.ปราโมทย์ : มีคิดไว้แต่ยังไม่บอก เดี๋ยวคนไปหากันมาอีก กลัวว่าจะใช้ไม่ถูกวิธี แต่เตรียมไว้แล้ว
