นิทานสุภาษิตจีนที่ “เรียนไทยได้จีน” จะนำเสนอในฉบับนี้คือ 毛遂自荐/毛遂自薦Máo Zuì zì jiàn (เหมาจุ้ย จื้อ เจี้ยน) คำว่า 毛遂Máo Zuì (เหมา จุ้ย) ชื่อคน ชื่อเหมาจุ้ย 自zì (จื้อ) มาจากคำว่า 自己Zìjǐ (จื้อจี่) แปลว่าตัวเอง ด้วยตัวเอง 荐/薦 jiàn (เจี้ยน) มาจากคำว่า 推荐/推薦 tuījiàn (ทุยเจี้ยน) แปลว่า แนะนำ เสนอให้ เมื่อนำมารวมกันหมายถึง คนชื่อเหมาจุ้ยแนะนำตัวเอง เหมาจุ้ยเสนอตัวเอง คำนี้ใช้อธิบายถึงคนที่กล้าเสนอตัวเอง เพื่อทำการสิ่งใดโดยไม่ต้องร้องขอ หรือเสนอตัวเองเข้ามาแก้ไขสถานการณ์คับขันที่ทุกคนกำลังหมดหวังกับสิ่งนั้นอยู่
ในยุครัฐศึกตอนปลาย 战国/戰國 Zhàn Guó (จ้านกั๋ว) 秦国/秦國Qín Guó รัฐฉิน (ฉินกั๋ว) เข้มแข็งขึ้นทุกวัน จนเป็นภัยคุกคามต่อรัฐอื่นๆ โดยเฉพาะรัฐที่มีพรมแดนติดกับรัฐฉิน โดยรัฐจ้าว 赵国/趙國Zhào Guó (จ้าวกั๋ว) ก็เป็นหนึ่งในรัฐที่มีพรมแดนติดกับรัฐฉิน และรัฐจ้าวเองก็เป็นรัฐเล็กๆ การทหารก็อ่อนแอ ดังนั้นรัฐจ้าวจึงเป็นเป้าหมายต้นๆของการถูกโจมตีโดยรัฐฉิน มีครั้งหนึ่ง รัฐฉินยกทัพมาประชิดพรมแดนของรัฐจ้าว ทั้งสองฝ่ายรบกันได้ไม่นาน กองทัพรัฐจ้าวก็พ่ายแพ้อย่างราบคาบ จนต้องถอยร่นออกจากชายแดนไป กองทัพรัฐฉินฉวยโอกาสตามติด กองทัพรัฐฉินบุกมาใกล้จะถึงเมืองหลวงของรัฐจ้าวแล้ว กษัตริย์และเหล่าขุนนางอำมาตย์แห่งรัฐจ้าวจึงต้องปรึกษาหารือกันเพื่อแก้ไขสถานการณ์บ้านเมือง บ้างก็เสนอให้ยอมจำนน บ้างก็เสนอให้ต่อสู้จนถึงที่สุด แต่มีอำมาตย์คนหนึ่งนามว่า 平原君Pínɡyuán jūn ผิงหยวนจวิน เสนอให้ขอความช่วยเหลือจากรัฐฉู่ 楚国/楚國Chǔ Guó ฉู่กั๋ว ซึ่งเป็นรัฐใหญ่แห่งทางใต้ สุดท้ายในที่ประชุมตกลงไปขอความช่วยเหลือด้านการทหารจากรัฐฉู่ โดยอำมาตย์ผิงหยวนจวินได้รับแต่งตั้งให้เป็นทูตเจรจาในครั้งนี้ ก่อนเดินทาง ผิงหยวนจวินคัดเลือกที่ปรึกษาจำนวนยี่สิบคนเป็นผู้ร่วมเดินทางไปกับเขา ซึ่งล้วนเป็นเหล่าบัณฑิตผู้รอบรู้ที่ในอดีตขุนนางชั้นผู้ใหญ่ของจีนนิยมเลี้ยงดูไว้เป็นการส่วนตัว ขุนนางบางคนอาจเลี้ยงดูไว้มากนับร้อยคนก็ได้ ผิงหยวนจวินเองก็เช่นกัน เขาเลี้ยงดูบัณฑิตไว้มากมายเหมือนกัน แต่เมื่อถึงยามที่ต้องใช้งานจริงๆกลับคัดเลือกได้เพียงสิบเก้าคน เมื่อหาใครไม่ได้อีกแล้ว เขาจึงนำคณะสิบเก้าคนนี้ออกเดินทางไปรัฐฉู่ แต่ทันใดนั่นเอง ก็มีบัณฑิตผู้ไร้ชื่อเสียงคนหนึ่งนามว่า 毛遂Máo Zuì เหมาจุ้ย ก้าวออกมาขวางการเดินทางไว้ แล้วพูดว่า ได้ข่าวว่าท่านอำมาตย์ต้องการเพื่อนร่วมเดินทางยี่สิบคน แต่คัดเลือกได้เพียงสิบเก้าคน อำมาตย์ผิงหยวนจวินจึงตอบว่า เป็นเช่นนั้นจริง เหมาจุ้ยจึงพูดว่า ข้าพเจ้าเองก็คิดว่าเป็นคนมีความสามารถคนหนึ่งที่จะช่วยเหลืองานของท่านให้สำเร็จลุล่วงได้ ดังนั้นข้าพเจ้าขอติดตามขบวนร่วมเดินทางไปกับท่านจะได้ไหม อำมาตย์ผิงหยวนจวินจึงถามเหมาจุ้ยว่า ท่านบัณฑิตมาอยู่ในบ้านข้านานเท่าไหร่เล่า และเป็นแขกระดับไหน เหมาจุ้ยบอกว่าข้ามาอยู่บ้านท่านได้สามปีแล้ว แต่ยังเป็นแขกระดับล่างของท่าน อำมาตย์ผิงหยวนจวินจึงตอบเชิงกระแนะกระแหน ท่านมาอยู่กับข้าตั้งสามปีแล้ว ทำไมข้าจึงไม่เคยเห็นหรือไม่รู้จักเลย แล้วพูดเปรียบเปรยว่า อันหอกคมนั้น แม้นเมื่อเอาใส่ถุงผ้าไว้ ไม่นานคมหอกก็จะแทงทะลุผ้าออกมาแสดงความแหลมคมของมันให้คนได้เห็น วันนี้ท่านขันอาสามาช่วยข้า แต่นี่ตั้งสามปีแล้วข้ายังไม่เคยเห็นแววของท่านเลย เช่นนี้แล้วข้าจะเอาท่านไปด้วยไม่ได้ งานครั้งนี้เป็นงานสำคัญยิ่ง จะผิดพลาดไม่ได้ เหมาจุ้ยจึงพูดสวนว่า อันที่จริง ที่ข้ายังไม่มีชื่อและไม่ได้ฉายแววให้ท่านเห็น เพราะก่อนหน้านี้ข้ายังไม่คิดที่จะเข้าไปอยู่ในถุงผ้านั้นต่างหาก อำมาตย์ได้ยินเช่นนี้ ก็คิดว่าเขาน่าจะมีดี น่าจะช่วยเหลืองานได้บ้าง จึงอนุญาตให้เขาเดินทางร่วมไปด้วย
เมื่อเดินทางไปถึงรัฐฉู่ กษัตริย์แห่งรัฐฉู่ต้อนรับคณะทูตแห่งรัฐจ้าวอย่างดี แต่การเจรจานั้นเป็นไปอย่างยาวนาน กษัตริย์แห่งรัฐฉู่ก็ยังไม่ยอมตัดสินใจช่วยเหลือรัฐจ้าว อำมาตย์ผิงหยวน
จวินรู้สึกร้อนรุ่มกลุ้มใจยิ่ง ทันใดนั้นเอง เหมาจุ้ยลุกขึ้นยืนแล้วพูดด้วยเสียงอันดังว่า เพียงแค่สิ่งที่เป็นอันตรายย่อมไม่มีประโยชน์ สิ่งที่เป็นประโยชน์ย่อมไม่อันตราย ทำไมต้องตัดสินใจนาน กษัตริย์แห่งรัฐฉู่ไม่พอใจยิ่งนัก จึงถามผิงหยวนจวินว่ามันผู้นั้นเป็นใคร เมื่อรู้ความจริง ก็ตวาดด่าเหมาจุ้ยว่า คนชั้นต่ำอย่างเจ้า ไม่มีสิทธิแสดงความเห็นในที่นี้ พร้อมสั่งให้ถอยไป เหมาจุ้ยกลับก้าวเดินไปข้างหน้าหลายก้าว แล้วพูดว่า ตอนนี้ข้าพเจ้าอยู่ห่างท่านเพียงสิบก้าว หากดาบในมือข้าต้องการชีวิตท่าน คงไม่มีใครมาช่วยท่านไว้ได้ทันแน่ กษัตริย์แห่งรัฐฉู่เห็นว่าเหมาจุ้ยเป็นคนกล้าหาญ พูดตรง จึงรู้สึกพอใจยิ่ง พลันตอบตกลงที่ส่งกองทัพไปโจมตีรัฐฉินอีกทางหนึ่ง ด้วยเหตุนี้ รัฐฉินต้องรับศึกสองด้าน จึงต้องถอนกำลังออกจากรัฐจ้าวในที่สุด
ข้อคิดจากประโยคสุภาษิตนี้
成语比喻：不经别人介绍，自我推荐担任某一项工作。
成語比喻：不經別人介紹，自我推薦擔任某壹項工作。
Chénɡyǔ bǐyù：Bù jīnɡ biérén jièshào, zìwǒ tuījiàn dānrèn mǒu yī xiànɡ ɡōnɡzuò.
เฉิงยหวี่ ปี่ยวี่ : ปู้ จิง เปี๋ยเหริน เจี้ยฉ้าว, จื้อหวั่ว ทุยเจี้ยน ตานเริ่น โหม่ว อี เซี่ยง กงจั้ว
สุภาษิตเปรียบว่า แนะนำตัวเองเพื่อรับงานโดยที่ไม่ต้องผ่านการแนะนำของผู้อื่น
ประโยคตัวอย่างที่ใช้สำนวนสุภาษิตนี้ เช่น
在关键的时刻，他毛遂自荐来完成这个项目。
在關鍵的時刻，他毛遂自薦來完成這個項目。
Zài ɡuānjiàn de shíkè, tā máosuìzìjiàn lái wánchénɡ zhèɡe xiànɡmù.
ไจ้ กวันเจี้ยน เตอะ ฉือเค่อ, ทา เหมาจุ้ยจื้อเจี้ยน ไหล หวานเฉิง เจ้อเกอะ เซี่ยงมู่
ในช่วงเวลาสำคัญนั้น เขาก็เสนอตัวเป็นผู้รับผิดชอบดำเนินการให้โครงการสำเร็จ
ศูนย์ภาษาและวัฒนธรรมจีนสิรินธร
มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง
