| ที่มา | มติชนรายวัน |
|---|---|
| เผยแพร่ |
นางพิมพ์รวี วัฒนวรางกูร อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) เปิดเผยกรณีที่มีกระแสวิพากษ์วิจารณ์ในโซเชียลมีเดีย กรณีที่ไทยเตรียมเสนอโขนขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ต่อองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือยูเนสโก แต่ประเทศกัมพูชาเสนอโขนขึ้นทะเบียนต่อยูเนสโกก่อนไทยแล้ว ว่า เหตุที่ไทยเสนอโขนขึ้นบัญชีช้ากว่ากัมพูชา เพราะไทยยังไม่ได้เป็นภาคีอนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก ซึ่งผู้ที่จะเสนอต้องเป็นสมาชิกภาคีอนุสัญญาฯ ดังกล่าวก่อน เหตุที่ไทยส่งเรื่องสมัครสมาชิกช้า เนื่องจากต้องรอให้ พ.ร.บ.ส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม พ.ศ.2559 มีผลบังคับใช้ก่อน และต้องเสนอเรื่องผ่านคณะรัฐมนตรี (ครม.) ด้วย ซึ่ง พ.ร.บ.ฉบับดังกล่าวได้ประกาศใช้เมื่อวันที่ 2 มีนาคม ที่ผ่านมา และการเสนอเรื่องสมัครเข้าเป็นสมาชิกภาคีอนุสัญญาฯ ได้ผ่าน ครม.แล้วเช่นกัน สวธ.จึงทำเรื่องสมัครเป็นสมาชิกภาคีอนุสัญญาฯ ผ่านการประสานงานของกระทรวงต่างประเทศ (กต.) และเรื่องดังกล่าวน่าจะอยู่ที่สำนักงานใหญ่ของยูเนสโก ที่ประเทศฝรั่งเศส
นางพิมพ์รวีกล่าวอีกว่า ทั้งนี้ ภายหลังจากที่ได้เข้าเป็นสมาชิกภาคีอนุสัญญาฯ ไทยจะเสนอขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ต่อยูเนสโกได้ทันที แต่ต้องเสนอภายในวันที่ 31 มีนาคมของทุกปี โดยขั้นตอนการเสนอนั้น ไทยต้องเลือกเสนอมรดกภูมิปัญญาวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้เพียง 1 รายการ ซึ่งขณะนี้ วธ.ได้คัดเลือกไว้แล้ว 5 รายการ ได้แก่ โขน มโนราห์ นวดไทย อาหารไทย และมวยไทย ซึ่งต้องส่งเอกสาร และกรอกข้อมูลตามที่ยูเนสโกต้องการ พร้อมส่งคลิปวีดิโอประกอบ และอาจจะต้องมีผลงานวิจัยที่รองรับได้แนบไปด้วย
“ส่วนที่มีผู้สงสัยว่าจะขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาบางรายการที่คล้ายกันร่วมกับประเทศอื่นได้หรือไม่นั้น ทำได้ เนื่องจากตามอนุสัญญาฯ ไม่มีเรื่องลิขสิทธิ์ ถ้าเป็นมรดกทางภูมิปัญญาที่เหมือนกัน อาจจะต้องขึ้นบัญชีมรดกภูมิปัญญาร่วมกัน” นางพิมพ์รวีกล่าว
นางสาวิตรี สุวรรณสถิตย์ ที่ปรึกษา วธ.กล่าวว่า การขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมตามอนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโกนั้น สามารถขึ้นได้หลายประเภท 1.มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่เป็นตัวแทนของมนุษยชาติ 2.มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่ใกล้จะสูญหาย และ 3.มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่เป็นตัวอย่างดีงามในการอนุรักษ์รักษา ซึ่งโขนไทยนั้น เป็นตัวอย่างอันดีของการอนุรักษ์สานต่อ จนปัจจุบันเกิดความตระหนักอย่างกว้างขวาง มีโรงเรียนเปิดสอนโขนหลายแห่ง ฉะนั้น กรณีโขนไทยน่าจะเสนอในช่องทางดังกล่าว
“ทราบว่าเรื่องการสมัครเป็นสมาชิกภาคีอนุสัญญาฯ อยู่ที่ปารีสแล้ว เอกอัครราชทูตไทยประจำกรุงปารีสกำลังรอเข้าพบผู้อำนวยการยูเนสโก คาดว่าใช้เวลาอีกไม่นานการสมัครเป็นสมาชิกภาคีจะเรียบร้อย แต่ระหว่างที่รอสมัครสมาชิกภาคีนั้น ทางไทยเตรียมเรื่องเสนอขึ้นทะเบียนโขนไปด้วย จึงถือว่าไม่ล่าช้า” นางสาวิตรีกล่าว
