| ที่มา | คอลัมน์ "มติชนมติครู" |
|---|---|
| ผู้เขียน | รศ.ดร.สุพจน์ อิงอาจ |
การศึกษา 5.0 ภาพอนาคตของประเทศไทย
ประเทศไทย 4.0 กำลังก้าวเข้าสู่อนาคต ประเทศไทย 5.0 เป็นประเทศนวัตกรรม โดยรัฐบาลต้องให้ความสำคัญกับการให้การบริการ เทคโนโลยี 5G หรือให้ทุกภาคส่วนของสังคมไทยได้ใช้เทคโนโลยี 5G โดยเร็ว และเป็นรูปธรรม เพื่อให้เกิดประโยชน์สุขประชาชน โดยทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน ต้องทำให้เกิดเทคโนโลยี 5G และส่งเสริม สนับสนุนหน่วยงาน กระทรวง ทบวง กรม นำเทคโนโลยี 5G มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดอย่างมีคุณภาพ และมีประสิทธิภาพ เพื่อลดความเลื่อมล้ำ และให้ประชาชนทุกคนเข้าถึงโดยเฉพาะในด้านสำคัญๆ เช่น การสาธารณสุข การเกษตร การเศรษฐกิจ เป็นต้น
โดยภาพอนาคตต้องเน้นด้าน การศึกษา เพราะว่าเป็นรากฐานที่ที่สำคัญของสังคมไทยในยุคที่กำลังก้าวเข้าสู่ เทคโนโลยี 5G
1.การศึกษาระดับปฐมวัย หรืออนุบาล เป็นการจัดการศึกษาให้ทุกคนได้เข้ารับ เข้าถึงการศึกษาตั้งแต่แรกเกิดจนถึงก่อนระดับประถมศึกษา ดังนั้น รัฐ และภาคเอกชน ต้องให้ความสำคัญ และพัฒนาจัดการให้มีแหล่งศึกษาในระดับการศึกษาปฐมวัยอย่างทั่วถึงทุกคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมี พ.ร.บ การศึกษาปฐมวัย ปี พ.ศ.2560 แล้วผู้บริหารผู้รับผิดชอบทุกระดับ ต้องมีการพัฒนาการศึกษาปฐมวัยอย่างต่อเนื่องจริงจังในทุกมิติ เพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในทุกๆ ด้าน โดยอย่างยิ่งการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีต้องนำมาประยกต์ใช้เหมาะสมทันต่อโลกของการเปลี่ยนแปลง
2.การศึกษาระดับประถมศึกษา เป็นการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานที่มีเป้าหมายให้ผู้เรียนมีความรู้ ความสามารถในการอ่านออก เขียนได้ คิดเลขเป็น นำประโยชน์จากการเรียนไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ และเป็นการศึกษาขั้นพื้นฐานเพื่อนำไปใช้ในการเรียนการศึกษา การอบรม ในการเรียนระดับที่สูงขึ้นต่อไป
3.การศึกษาระดับมัธยมศึกษา เป็นการจัดการศึกษาช่วงต่อจากระดับประถมศึกษา ในระดับนี้แบ่งเป็น 2 ระดับ คือ มัธยมต้น และมัธยมปลาย ซึ่งในระดับมัธยมต้นเป็นการศึกษาภาคบังคับ โดยปัจจุบันทุกคนต้องเรียนจบการศึกษาในระดับมัธยมต้น เป็นภาคบังคับที่รัฐจัดให้ โดยเป็นการจัดการศึกษาเพื่อมีเป้าหมายที่เน้นให้ผู้เรียนมีความรู้ทางวิชาการ และวิชาชีพให้เหมาะสมกับวัย ความสนใจ ทักษะ ความรู้ความสามารถในการประกอบอาชีพแก่ตนเอง และสามารถศึกษาต่อในระดับสูงต่อไป
4.การศึกษาระดับอุดมศึกษา เป็นการรับนักศึกษาที่จบระดับมัธยมศึกษาในสายสามัญ หรือสายวิชาชีพ ส่วนมากแล้วเรียน 4 ปี มีบางหลักสูตรที่ต้องเรียน 5 ปี ถึง 6 ปี ในส่วนของสายสามัญส่วนมากจะเรียน 4 ปี ส่วนมากปริญญาตรีการเรียนการสอนมุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้พัฒนาตนเอง ทักษะความรู้ความสามารถที่เป็นสมรรถะในวิชาชีพที่ตนเองเรียน ด้วยการประยุกต์หลักการสู่การปฏิบัติจริงสำหรับระดับบัณฑิตศึกษา เป็นการจัดการศึกษาในระดับที่สูงกว่าปริญญาตรี คือ ปริญญาโท และปริญญาเอก เป็นการจัดการศึกษา การเรียนการสอนที่มุ่งเน้น เน้นส่งเสริมพัฒนาตนเอง ความรู้ ความสามารถ ศักยภาพ สมรรถนะ วิชาชีพเฉพาะทางที่สูงขึ้น ชำนาญมากขึ้น เพื่อสร้างองค์ความรู้ สู่ความเป็นเลิศในทางวิชาการ
จะเห็นว่าการจัดการศึกษาในอดีตถึงปัจจุบันนั้น เป็นการจัดการศึกษาตั้งแต่ระดับอนุบาลถึงปริญญาตรี เน้นที่สายสามัญ และวิชาชีพตามความถนัด ความชอบของผู้เรียน อย่างไรก็ตาม ในเมื่อโลกเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว การจัดการศึกษา การเรียนต้องเปลี่ยนไปในอนาคต และต้องประยุกต์ใช้เทคโนโลยีมาใช้ในการจัดการศึกษา และการเรียนการสอน เพื่อพัฒนาผู้เรียน และประชาชนทุกคนได้มีโอกาสเข้าถึงการศึกษาของประเทศไทยด้วยการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี เช่น
1. BIG DATA การเรียนการสอนในอนาคตต้องอาศัยข้อมูลขนาดใหญ่ ครู อาจารย์ นักเรียน นักศึกษา หน่วยงาน โรงเรียน สถาบัน มหาวิทยาลัย หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ต้องวิเคราะห์ สังเคราะห์นำข้อมูลมาใช้ใช้ในการเรียนการสอนโดยอาศัย Big Data เป็นฐาน นำข้อมูลที่มีอยู่มาประยุกต์ใช้ในการการเรียนการสอน การจัดการศึกษา หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องมีการบริหารจัดการข้อมูลขนาดใหญ่ที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
2. IOT: Internet of Think อินเตอร์เน็ตสำหรับทุกสิ่งทุกอย่าง อินเตอร์เน็ตมีอิทธิพล มีความสำคัญในดลกปัจจุบัน และอนาคต การเรียนการสอน การศึกษาต้องพึ่งพาอาศัยอินเตอร์เน็ต เป็นสิ่งช่วยส่งเสริมสนับสนุนให้การเรียน การศึกษาให้เป็นประโยชน์ มีคุณภาพมีประสิทธิภาพ คุ้มค่า ดังนั้น ในการเรียนการสอน ต้องนำเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตมาใช้ประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดทุกคน เข้าถึงอินเตอร์เน็ตได้ทุกที่ ทุกเวลา ทุกคน ดังนั้น การเรียนการสอน ผู้เกี่ยวข้องต้องประยุกต์ใช้อินเตอร์เน็ต สำหรับการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียน การจัดการศึกษาให้ทันต่อปัจจุบัน และอนาคต
3. Distance Learning โรงเรียน วิทยาลัย มหาวิทยาลัย สถาบันการศึกษา หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ต้องทำระบบการศึกษาแบบการเรียนการสอนทางไกลมาใช้มาเพิ่มเติม ส่งเสริมสนับสนุนในสิ่งขาด ในสิ่งที่ไม่มี สามารถจัดการบริหารการเรียนการสอนได้ เพื่อให้เกิดความเท่าเทียม ลดความเหลื่อมล้ำ และในลักษณะที่อยู่ไกล ไม่สามารถมาเรียนได้ การเรียนการสอนทางไกลเป็นสิ่งที่ทุกคนสามารถเรียนได้ทุกที่ทุกเวลาทุกคน
4. Hardware, Software and Methedology การเรียยนการสอนยุคใหม่ต้องเปลี่ยนไป ด้วยการนำวิธีการใหม่ รูปแบบใหม่ มาใช้ในการเรียนการสอน โดยรูปแบบของโสตทัศนูปกรณ์ ในรูปแบบของอุปกรณ์และวัสดุอิเล็กทรอนิกส์ เช่น Smart Phone Mobile learning application Learning เพื่อสนับสนุนเสริมทักษะ สั่งการคิดสร้างสรรค์ การค้นคว้า ข้อมูลการเรียนการสอน แบบเรียลไทม์หรือออนไลน์ ได้ทุกที่ ทุกเวลา ทุกคน พร้อมๆ กัน และการเรียนการพัฒนาแบบVR : Virtual Reality ในรูปแบบการจำลองสภาพแวดล้อมในลักษณะเสมือนจริง ที่สามารถมองเห็น ได้ยินเสียง สัมผัสได้ เพื่อสร้างบรรยากาศทางการเรียนเปรียบเป็นโลกเสมือนจริง และทำให้ผู้เรียนมีทักษะดิจิทัลเป็น การจัดการศึกษายุคใหม่ที่ต้องมีทักษะดิจิทัล
5. AI: Artificial Intelligence การเรียนการสอนการศึกษาในอนาคต จะเข้ามามีบทบาทในการเรียนการสอน โดยเป็นการจัดการเรียนการสอน การศึกษาแบบอัตโนมัติ เช่น การปรับให้เหมาะสมเข้ากับผู้เรียน ผ่านระบบ AI หรือ Robot ผู้เรียน ผู้สอน สถาบันสามารถเข้าถึงการเรียนรู้ของแต่ละคน ตามความรู้ ความสามารถ ความแตกต่างระหว่างบุคคล ครูอาจารย์จะมีบทบาทเป็นผู้สอนมาเป็นผู้แนะนำ อำนวยความสะดวกชี้แนะ และจะมีบทบาทในการศึกษาหาข้อมูลทำวิจัย โดยอาศัยข้อมูลจาก AI มาเพิ่มเติมในส่วนขาด และส่งเสริมเพิ่มเติมความแตกต่างระหว่างบุคคลได้ และสามารถเชื่อมโยงทรัพยากรในการเรียนการสอน การศึกษาได้อย่างคุ้มค่า
จะเห็นได้ว่าเมื่อโลกเปลี่ยน เทคโนโลยีเปลี่ยนนั้น มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่การจัดการเรียนการสอน การจัดการการศึกษาต้องเปลี่ยน โดยการเปลี่ยนในเชิงนโยบาย และปฏิบัติ แม้หลักการจะดี นโยบายจะดี แต่ผู้เกี่ยวข้อง หรือผู้ปฏิบัติ โดยเฉพาะในระดับผู้บริหาร ตั้งแต่รัฐมนตรีถึงผู้ปฏิบัติตามนโยบายแล้ว ถ้าไม่ยอมเปลี่ยน การเรียนการสอน การศึกษายังคงเป็นเช่นเดิม การศึกษาของประเทศยังคงเป็นเช่นเดิม มิอาจจะก้าวหน้า ล้ำอนาคต
ถ้าจะให้เปลี่ยนโดยเร็ว และแรง ต้องผสมผสานการบริหารจัดการสมัยใหม่ โดยใช้การบริหารจัดการในรูปผสมผสาน เป็นการให้ความสำคัญกับผู้บริหารในทุกระดับ การบริหารโดยอาศัยเทคโนโลยีปัจจุบัน และเทคโนโลยีในอนาคต ฉะนั้น การเรียนการสอนปัจจุบัน และอนาคต ต้องเปลี่ยนโดยการนำวิธีการการบริหารจัดการสมัยใหม่ด้วยเทคโนโลยีมาใช้
ที่สำคัญ ทุกคนเข้าถึงการศึกษา ทุกที่ ทุกเวลา และเรียนรู้ได้ตลอดชีวิต ให้เกิดประสิทธิภาพ มีคุณภาพ เพิ่มคุณค่า และเป็นประโยชน์สูงสุด
