เรียนไทยได้จีน : นิทานสุภาษิตจีน (309) 成语故事 (三〇九)

วันที่ 28 มกราคม 2567 - 10:39 น.

ที่มา	คอลัมน์ "เรียนไทยได้จีน"
ผู้เขียน	ซ่อซิง เมธาธารณ์กุล ศูนย์ภาษาและวัฒนธรรมจีนสิรินธร มฟล.

เรียนไทยได้จีน : นิทานสุภาษิตจีน (309) 成语故事 (三〇九)

นิทานสุภาษิตจีนที่ “เรียนไทยได้จีน” จะนำเสนอในฉบับนี้คือ 宁可玉碎, 不为瓦全/ 寧可玉碎，不為瓦全 nìng kě yù suì, bù wéi wǎ quán (นิ่ง เข่อ ยวี่ ซุ่ย, ปู้ เหวย หว่า เฉวียน) โดยคำว่า 宁可/寧可 nìng kě (นิ่งเข่อ) แปลว่า ยอมเป็น ยินยอม 玉 yù (ยวี่) แปลว่า หยก (อัญมณี) 碎 suì (ซุ่ย) แปลว่า แตกสลาย 不为/不为 bù wéi (ปู้เหวย) แปลว่า ไม่ยอมเป็น ไม่ขอเป็น 瓦 wǎ (หว่า) แปลว่า กระเบื้อง 全 quán (เฉวียน) แปลว่า สมบูรณ์ ไม่มีตำหนิ เมื่อรวมกันแล้วแปลตามตัวอักษรจะหมายความว่า ยินดีเป็นหยกที่แตกสลาย แต่ไม่ขอเป็นแผ่นกระเบื้องที่สมบูรณ์ แต่ในความหมายแฝงที่สื่อออกมา จะหมายความว่า ยอมตายอย่างมีเกียรติ ดีกว่าอยู่อย่างไร้เกียรติ สื่ออารมณ์ประเภทยอมหักไม่ยอมงอนั่นเอง มาดูตัวอย่างจากนิทานสุภาษิตจีนนี้กัน

จีนในยุคราชวงศ์เว่ยตะวันออก 东魏/東魏 Dōngwèi (ตงเว่ย) การเมืองวุ่นวายยิ่งนัก เพราะเกิดการแย่งชิงอำนาจการปกครองไม่หยุดหย่อน ในยุคการปกครองของจักรพรรดิเซี่ยวจิ้งตี้ 孝静帝/孝靜帝 Xiào Jìngdì อำนาจกษัตริย์อ่อนแอมาก ทำให้อำนาจการบริหารทั้งหมดตกไปอยู่ในกำมือของอัครมหาเสนาบดีนามว่า เกาหยาง 高洋 Gāo Yáng เกาหยางคนนี้มีจิตใจโหดเหี้ยม และมีความมักใหญ่ใฝ่สูงอย่างไม่มีที่สิ้นสุด เมื่อเขามีอำนาจล้นฟ้าแล้ว เขาก็คิดการใหญ่โดยการบีบบังคับให้เซี่ยวจิ้งตี้ สละราชบัลลังก์ พร้อมยกตำแหน่งให้กับตัวเอง

เมื่อเกาหยางครอบครองอำนาจแล้ว จึงสถาปนาราชวงศ์ใหม่ขึ้นปกครอง ในประวัติศาสตร์เรียกว่าราชวงศ์เป่ยฉี 北齐/北齊/ Běi Qí แต่เกาหยางก็ยังไม่วางใจ เกรงว่าสืบไปภายหน้า เซี่ยวจิ้งตี้จะคิดการแก้แค้น จึงวางแผนสังหารเซี่ยวจิ้งตี้พร้อมครอบครัวเสียสิ้น เมื่อขวากหนามในเมืองหมดสิ้นแล้ว ต่อมาเขาก็หวาดกลัวเหล่าเชื้อสายราชวงศ์จะคิดการแก้แค้น จึงมีคำสั่งจัดการสังหารผู้คนที่มีเชื้อสายของอาณาจักรตงเว่ย มีเรื่องลือกันว่า ในเหตุการณ์สังหารหมู่นี้ มีผู้ถูกสังหารไปเจ็ดร้อยกว่าราย

ต่อมาคนในราชสกุลตงเว่ยที่เหลือรอดก็ประชุมปรึกษากันเพื่อหาทางออก คนหนึ่งในนั้นที่มีตำแหน่งเป็นนายอำเภอ เสนอว่าทำฎีกาถวายเพื่อขอให้กษัตริย์แห่งเป่ยฉี หรือเกาหยาง พระราชทานอภัยโทษให้พวกตน โดยพวกตนสละนามสกุลเดิมทิ้ง และยินดีใช้นามสกุลเกา 高 Gāo เมื่อพูดถึงแค่นี้ ทันใดนั้น ก็มีคนในตระกูลนามว่า หยวน จิ่งฮ่าว 元景皓 Yuán Jǐnghào ลุกขึ้นกล่าวว่า เป็นคนต้องมีเกียรติ จะอยู่ก็ต้องอยู่อย่างมีเกียรติ ยอมละทิ้งนามสกุลเดิมของบรรพชน แต่ไปยอมรับยกย่องนามสกุลของอริศัตรูได้เช่นไรกัน พร้อมกล่าววาทกรรมอันลือลั่นดังชื่อเรื่องว่า 宁可玉碎，不为瓦全 ตนยินดีที่จะตายอย่างมีเกียรติ ดีกว่าอยู่อย่างไร้เกียรติ

เมื่อการประชุมจบลง นายอำเภอคนนั้นก็นำคำพูดของหยวนจิ่งฮ่าวไปทูลเกาหยาง แน่นอนว่า นายอำเภอคนนี้ได้รับความดีความชอบ โดยได้รับพระราชทานอนุญาตให้ใช้นามสกุลเกา และเลื่อนบรรดาศักดิ์ให้ ส่วนหยวนจิ่งฮ่าวก็ถูกลงโทษประหารชีวิตตามระเบียบ แม้ว่าหยวนจิ่งฮ่าวจะเสียชีวิตแล้ว แต่คำพูดอันห้าวหาญของเขา ก็ติดตรึงใจคน จนกลายเป็นคำสุภาษิตจีนไป ส่วนเกาหยางอยู่ต่อมาได้ไม่กี่ปีก็ล้มป่วยเสียชีวิต ราชวงศ์ของเขาก็ล่มสลายลงในเวลาต่อมา