คืบหน้ากรณีกระแสการทวงคืนพระโพธิสัตว์สัมฤทธิ์จาก อ.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์ ซึ่งถูกบริษัทแห่งหนึ่งนำมาประมูลขาย โดยมีผู้ซื้อไปในราคา 92,500 ดอลลาร์สหรัฐ ต่อมา นักวิจัยรายหนึ่งในสหรัฐเปิดเผยข้อมูลว่า ในพิพิธภัณฑ์ The Metropolitan Museum of Art หรือพิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิแทน นิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ยังมีโบราณวัตถุที่ถูกระบุว่าได้มาจาก อ.ประโคนชัย และพื้นที่ใกล้เคียงอีกหลายชิ้น หนึ่งในนั้นคือ พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรสัมฤทธิ์ที่ได้รับยกย่องว่างดงามที่สุด โดยมีสภาพสมบูรณ์กว่าองค์ที่มีการประมูลขาย ซึ่งนักวิชาการได้เสนอให้กรมศิลปากรขุดค้นทางโบราณคดีเพิ่มเติม แล้วส่งรายชื่อปราสาทปลายบัดเข้าสู่การเป็นมรดกโลกร่วมกับปราสาทอีก 3 แห่ง ได้แก่ ปราสาทหินพิมาย พนมรุ้ง และเมืองต่ำ ซึ่งอยู่ระหว่างการดำเนินการด้านเอกสารนั้น
ล่าสุด นายวสันต์ เทพสุริยานนท์ หัวหน้าอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง ซึ่งดูแลโบราณสถานบนเขาปลายบัดด้วยนั้น กล่าวว่า ขณะนี้กรมศิลปากรกำลังดำเนินการบูรณะปราสาทปลายบัด 2 โดยมีการขุดค้นแล้ว 8 หลุม เพื่อตรวจสอบการกระจายตัวของหลักฐาน รวมถึงชั้นทับถม เพื่อวางแผนการดำเนินงานทางโบราณคดีต่อไป อย่างไรก็ตามยังไม่พบหลักฐานสำคัญที่จะคลี่คลายเรื่องราวของแหล่งโบราณคดีแห่งนี้ แต่ก็นับว่าเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์สำหรับการทำงานทางโบราณคดีแบบภาพรวมทั้งพื้นที่แถบนี้ในปี 2560 ต่อไป ส่วนที่มีผู้เสนอให้ผลักดันปราสาทเขาปลายบัด 2 ให้เป็นมรดกโลกร่วมกับปราสาทหินพิมาย พนมรุ้ง และเมืองต่ำนั้น แท้จริงแล้ว กรมศิลปากรมีแผนที่จะนำปราสาทแห่งนี้เข้าร่วมด้วยอยู่แล้ว
“การนำเสนอมรดกโลกครั้งนี้เป็นเรื่องของเส้นทางอารยธรรมปราสาทหิน ซึ่งไม่ได้เจาะจงเฉพาะ 3 ปราสาทคือพิมาย พนมรุ้ง เมืองต่ำ แต่รวมถึงปราสาทต่างๆ อีกหลายแห่งในเส้นทางวัฒนธรรม รวมถึงปราสาทปลายบัด 2 และอโรคยศาลาต่างๆ บนเส้นทาง โดยในขณะนี้อยู่ระหว่างดำเนินงานด้านเอกสาร ที่ผ่านมายังไม่ได้ประชาสัมพันธ์เรื่องนี้ เพราะยังอยู่ในช่วงจัดทำข้อมูลเพื่อจะนำเสนอคณะกรรมการมรดกโลกระดับกระทรวงและระดับชาติ” นายวสันต์กล่าว
นายวสันต์ยังกล่าวอีกว่า หลังเกิดกระแสเรื่องโพธิสัตว์ ได้พยายามหาข้อมูลเพิ่มเติมซึ่งมีในเอกสารต่างๆ รวมถึงวิทยานิพนธ์ของมหาวิทยาลัยศิลปากร ประติมากรรมชุดนี้ส่วนใหญ่อยู่นอกประเทศหมดแล้ว ไม่ว่าจะเป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะและคอลเล็กชั่นส่วนบุคคล การติดตามคืนมาคงเป็นเรื่องยาก อย่างไรก็ตาม ประติมากรรมแบบประโคนชัย เช่นเดียวกับพระโพธิสัตว์ที่เป็นข่าว ยังมีองค์อื่นๆ เช่น พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรพบที่เมืองฝ้าย อ.ลำปลายมาศ จ.บุรีรัมย์ จัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร มองว่าไม่มีความจำเป็นต้องติดตามมาทุกชิ้น เพราะมีชิ้นอื่นๆ ที่สามารถนำมาศึกษาได้
