| ที่มา | คอลัมน์ ฟิสิกข์ธรรมดาสาระมันส์ |
|---|---|
| ผู้เขียน | อาจวรงค์ จันทมาศ |
| เผยแพร่ |
นักวิทยาศาสตร์นำข้อมูลที่ได้จากยานอวกาศนิวฮอไรซันมาวิเคราะห์จนเกิดงานวิจัยเกี่ยวกับดาวพลูโตออกมามากมาย ซึ่งผมอ่านแล้วพบว่าน่าสนใจ จึงนำมาเล่าสรุปให้ฟังดังนี้
1.หิมะมีเทนบนดาวพลูโต
นักวิทยาศาสตร์พบหลักฐานว่ายอดเขาบนดาวพลูโตอาจมีหิมะตกกระจายอยู่ แต่หิมะดังกล่าวเป็นหิมะมีเทน!
ในรูป 1 จะเห็นว่ามีสารสีอ่อนกระจายอยู่บริเวณลาดชันของยอดเขา ซึ่งน่าจะเป็นหิมะมีเทนที่เกิดจากชั้นบรรยากาศของดาวพลูโตนั่นเอง ส่วนบริเวณสีเข้มคาดว่าเป็นโมเลกุลสาร tholin ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อมีเทนได้รับแสงอาทิตย์
ภูเขาลูกนี้อยู่บริเวณ Cthulhu Regio มันเป็นภูเขาที่ฐานใหญ่โตมาก ความยาวฐานภูเขานี้มากถึง 3,000 กิโลเมตร เรียกว่ายาวเกือบครึ่งหนึ่งของความยาวเส้นศูนย์สูตรของดาวพลูโต
2.แผนที่ธรณีบนดาวพลูโต
นักวิทยาศาสตร์ค่อนข้างตื่นเต้นกับลักษณะทางธรณีอันซับซ้อนของดาวพลูโต พวกเขาจึงทำแผนที่ทางธรณีเพื่อให้ง่ายต่อการศึกษาความหลากหลายและความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของภูมิประเทศบนดาวพลูโต โดยแผนที่ดังกล่าวครอบคลุมพื้นที่โดยมีความยาว 2,070 กิโลเมตร
สีสันต่างๆ ในแผนที่บ่งบอกถึงสภาพพื้นผิวที่แตกต่างกันออกไป เช่น ที่ราบ,แตกระแหง,เป็นหลุมบ่อ,ถูกกัดกร่อน และเป็นเนิน ฯลฯ เส้นสีดำแตกๆ คือขอบของน้ำแข็งไนโตรเจน,สีม่วงคือเทือกเขาสลับซับซ้อน,สีชมพูคือเนินที่กระจายตัวอยู่บนผิวดาวพลูโต,ส่วนหลุมอุกกาบาตขนาดใหญ่แสดงด้วยสีเหลือง
แผนที่นี้ทำให้นักวิทยาศาสตร์พบว่าขอบเขตของบริเวณต่างๆ เกิดขึ้นได้อย่างไร และส่วนไหนเกิดขึ้นก่อนกัน ตัวอย่างเช่น หลุมอุกกาบาตที่แสดงด้วยสีเหลืองฝั่งซ้ายมือของแผนที่เกิดขึ้นหลังพื้นผิวที่อยู่รอบๆ
3. หุบเขาขนาดใหญ่บนดาวพลูโต
นักวิทยาศาสตร์ค้นพบหุบเขา (Canyon) ขนาดใหญ่บริเวณขั้วเหนือของดาวพลูโต หุบเขาที่กว้างที่สุด (สีเหลืองในรูป 4) มีความกว้างถึง 75 กิโลเมตร รอบๆ มีหุบเขาย่อยๆ ทอดยาวขนานไปกับตัวหุบเขาใหญ่ การกัดกร่อนขอบตัวหุบเขาทำให้นักดาราศาสตร์เชื่อว่าหุบเขาบริเวณนี้มีอายุมากกว่าหุบเขาอื่นๆ บนดาวพลูโต และอาจประกอบกับสสารบริเวณนั้นเปราะบางกว่าบริเวณอื่นๆ
อย่างไรก็ตาม ลักษณะของมันบ่งบอกว่าในอดีต เปลือกดาวพลูโตเคยมีการเปลี่ยนแปลงทางธรณีมาก่อน
หลุมขนาดใหญ่ด้านล่างขวาของภาพที่เป็นสีแดงมีความลึกถึง 4 กิโลเมตร นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าชั้นน้ำแข็งใต้เปลือกดาวพลูโตเกิดการละลายทำให้เปลือกดาวบริเวณนั้นยุบตัวลงไปกลายเป็นหลุม
ช่วงนี้ข่าวด้านอวกาศมีมากจริงๆ
อาทิตย์หน้าผมจะนำข่าวน่าสนใจอื่นๆ มาเล่าให้ฟังอีกนะครับ
