สะท้อนพระปรีชา ทรงยอมผ่อนธรรมเนียม-หวังใช้ความสัมพันธ์ฝรั่งเศส คานอำนาจ ‘ฮอลันดา’

นายอนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า ละครบุพเพสันนิวาส ซึ่งมีฉากประวัติศาสตร์ ในช่วงที่ราชทูตฝรั่งเศส เชอวาลิเยร์ เดอ โชมองต์ ราชทูตฝรั่งเศส ผู้แทนพระองค์ของพระเจ้าหลุยส์ ที่ 14 เข้าเฝ้าและถวายพระราชสาส์นแด่สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ณ พระที่นั่งสรรเพชญ์มหาปราสาท กรุงศรีอยุธยา ซึ่งจดหมายเหตุบันทึกไว้ว่า ด้วยวัฒนธรรมที่แตกต่างกันระหว่างไทยกับฝรั่งเศส ในขณะนั้นต้องใช้เวลาถึง 1 เดือน ในการเจรจาต่อรอง ราชทูตฝรั่งเศส จึงสามารถเข้าเฝ้าเพื่อถวายพระราชสาส์นต่อ สมเด็จพระนารายณ์ได้ โดยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงยอมผ่อนคลายธรรมเนียมบางประการของกรุงศรีอยุธยาลง ให้คณะทูตสามารถเดินเข้ามาถวายพระราชสาส์นแด่สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ณ พระที่นั่งสรรเพชญ์มหาปราสาทได้ และไม่ต้องการคุกเข่าหมอบกราบถวายบังคมตามธรรมเนียมไทย แต่ เชอวาลิเยร์ เดอ โชมองต์ ยังไม่ยอม และขอยื่นถวายสาส์นถึงพระหัตถ์ ซึ่งตามธรรมเนียมของกรุงศรีอยุธยา จะต้องถวายผ่านขุนนางในราชสำนัก โดยทางกรุงศรีอยุธยาได้ให้ ฟอลคอน เป็นผู้แทนไปเจรจาเรื่องธรรมเนียมทูต สุดท้าย สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงยอมให้ทูตฝรั่งเศสยืนเข้าเฝ้าได้ แต่เมื่อถึงวันเข้าเฝ้าจริง สมเด็จพระนารายณ์มหาราชประทับบนช่องสีหบัญชร ราชทูตฝรั่งเศส จึงต้อง อัญเชิญพระราชสาส์นของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ใส่พานแต่ไม่ยอมยกชูพานขึ้นสูงกว่าระดับไหล่ ทำให้สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ต้องทรงโน้มพระวรกายลงมาจากพระบัญชรท้องพระโรงเพื่อทรงรับพระราชสาส์น โดยมีฟอลคอน หมอบเฝ้ากับพื้นตามแบบของเสนาบดีไทย ร้องขอให้ราชทูตชูพานให้สูงขึ้นอีก แต่ไม่เป็นผล

นายอนันต์ กล่าวต่อว่า อย่างไรก็ตามเหตุการณ์นี้ สะท้อนให้เห็นว่า แม้จะเป็นการเจริญสัมพันธไมตรี ระหว่าง 2 ประเทศ แต่ฝรั่งเศส ยังเห็นว่าตนเองเป็นชาติมหาอำนาจ และจะไม่ยอมก้มหัวให้ใคร ซึ่งสาเหตุที่สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ทรงยอมผ่อนคลายธรรมเนียมบางอย่างลง ได้มีการวิเคราะห์ไว้ ว่า เพราะทรงต้องการใช้ความสัมพันธ์กับฝรั่งเศสซึ่งเป็นชาติมหาอำนาจ มาคานอำนาจกับพวกฮอลันดา ซึ่งเข้ามารุกรานกรุงศรีอยุธยาในขณะนั้น แสดงถึงพระปรีชาด้านการต่างประเทศของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ในการทรงประคับประคองราชอาณาจักร ซึ่งมีทั้งศึกในและศึกนอก ขณะเดียวกันศึกในยังมีความแคลงใจว่า สมเด็จพระนารายณ์มหาราช จะเปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์ แต่พระองค์ก็ไม่ได้ทรงตอบรับหรือปฏิเสธ เพื่อเป็นการรักษาความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศมหาอำนาจ

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image