ข้ามภพไปสมัย ร.5-7 ‘ชมภาพหายาก’ นิทรรศการ ‘ฟิล์มกระจก’ มรดกความทรงจำ

พระบรมวงศานุวงศ์รุ่นเล็กถ่ายภาพหมู่ร่วมกันข้างเรือนต้น พระราชวังดุสิต ประมาณพุทธศักราช 2447 ถึงต้นพุทธศักราช 2448

เมื่อเวลา 14.00 น. วันที่ 25 พฤษภาคม ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป กระทรวงวัฒนธรรม กรมศิลปากร โดยสำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ จัดพิธีเปิดนิทรรศการ “เฉลิมฟิล์มกระจก ฉลองมรดกความทรงจำแห่งโลก” โดยมีนายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานในพิธี ร่วมด้วย นายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม และนายอนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร โอกาสนี้ คุณใหม่-คุณสิริกิติยา เจนเซน เข้าร่วมพิธีเปิดและนำภาพถ่ายมาร่วมจัดแสดงนิทรรศการด้วย

นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า ฟิล์มกระจกมีความหมายและมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะบุคคล และเหตุการณ์ในภาพถ่ายมีความสำคัญ สามารถนำไปศึกษาค้นคว้าต่อไปได้ และหากนำมาศึกษาไปพร้อมกับหลักฐานที่ได้บันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรไว้ก็จะยิ่งกระจ่างแจ้งในข้อเท็จจริง ทั้งยังเป็นการเปิดมุมมองด้านการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม ศิลปวัฒนธรรม ในอดีตอีกด้วย

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสสวนสาธารณะบัวร์ เดอ บูลอญ (Bois de Bouloque) กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 12 กันยายน ร.ศ. 116 (พุทธศักราช 2440)
นายเซซาเร แฟร์โร และพระสรลักษณ์ลิขิต (มุ่ย จันทรลักษณ์) วาดพระบรมสาทิสลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่หน้าพระที่นั่งอภิเษกดุสิต ในพระราชวังดุสิต เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2449
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประทับเป็นประธานในการประชุมเสนาบดีสภา ณ พระที่นั่งวิมานเมฆ พระราชวังดุสิต
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสต้นไร่บางแขม พ.ศ. 2449
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จฯไปทรงซ้อมรบเสือป่า ณ ค่ายหลวงบ้านไร่ เมืองราชบุรี

อนึ่ง นิทรรศการ “เฉลิมฟิล์มกระจก ฉลองมรดกความทรงจำแห่งโลก” จัดขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองในโอกาสที่ฟิล์มกระจกและต้นฉบับภาพถ่ายชุดหอพระสมุดวชิรญาณของสำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนมรดกความทรงจำแห่งโลก จากองค์การศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ ยูเนสโก เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2560 ในฐานะที่เป็นบันทึกทางประวัติศาสตร์ที่แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตและศิลปวัฒนธรรมที่บันทึกลงบนแผ่นฟิล์มที่ใช้กระจกเป็นตัวบันทึกภาพก่อนที่จะมีการใช้แผ่นฟิล์มเซลลูลอยด์ ประกอบด้วยฟิล์มกระจกที่ได้ถ่ายทำในยุคสมัยรัชกาลที่ 5 – รัชกาลที่ 7 ซึ่งเป็นการบันทึกภาพบุคคล เหตุการณ์ สถานที่ ในยุคนั้น ผ่านมุมมองของผู้ถ่ายภาพ สะท้อนให้เห็นถึงวิวัฒนาการด้านต่างๆ ทั้งการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมประเพณี ตลอดจนวิถีชีวิตความเป็นอยู่ และเหตุการณ์สำคัญในอดีต

สมเด็จพระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ และสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พร้อมด้วยพระราชชายา พระเจ้าลูกเธอ เจ้าจอมมารดา พระบรมศานุวงศ์ และข้าราชบริพารฝ่ายใน ทรงฉายภาพเป็นที่ระลึกในงานพระเมรุพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีวิลัยลักษณ์ กรมขุนสุพรรณภาควดี ณ พระราชวังบางปะอิน พ.ศ.2447

โดยภายในนิทรรศการได้คัดเลือกภาพจากฟิล์มกระจกชุดหอพระสมุดวชิรญาณ ซึ่งเป็นภาพถ่ายที่หาชมได้ยาก มานำเสนอ ใน 8 หัวเรื่อง ประกอบด้วย 1.มองเมืองไทยผ่านฟิล์มมรดกความทรงจำ 2.สัญลักษณ์ยืนยงดำรงไทย 3.เลิศล้ำอำไพพระราชพิธี 4.พัฒนวิถีสู่ความศิวิไลซ์ 5.ศิลปวัฒนธรรมไทยงดงามประเพณี 6.สถลวิถีอาคารตระการตา 7.ลือชาบุคคลในประวัติศาสตร์ และ 8.พระบรมนาถเจริญราชไมตรี

Advertisement

นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมที่น่าสนใจ ได้แก่ กิจกรรมอวดภาพจากนักสะสมชื่อดัง การสาธิตการถ่ายภาพและผลิตภาพจากฟิล์มกระจกแบบเปียก ตลอดจนมีเวทีเสวนาจากผู้ทรงคุณวุฒิในหัวข้อต่างๆ อาทิ “พระมหากษัตริย์ไทยกับการถ่ายภาพ”

พระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายในทรงเล่นกล้องถ่ายภาพ ราวพุทธศักราช 2440
เจ้าจอมเอิบเตรียมถ่ายภาพเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค)
เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) เจ้าจอมเอิบเป็นผู้ถ่าย
ขุนสรรพกิจวิจารณ์ ผู้ชนะการแข่งขันมอเตอร์ไซค์ชิงชนะเลิศแห่งสยาม วันที่ 30 ตุลาคม 2463
การสาธิตใช้เครื่องดูดฝุ่น ในบริเวณพระราชวังดุสิต ในสมัยรัชกาลที่ 5
พิธีเปิดการเดินรถรางด้วยไฟฟ้าสายหนึ่งในพระนคร สมัยรัชกาลที่ 5
อาคารหอพระสมุดในพระองค์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ในบริเวณพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน
บรรยกาศภายในนิทรรศการ

โดยผู้สนใจสามารถเข้าชมนิทรรศการได้ ระหว่างวันที่ 26 พฤษภาคม – 28 กรกฎาคม เปิดให้ชมทุกวันพุธ – อาทิตย์ เวลา 09.00-19.00 น.

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image