เมื่อวันที่ 10 สิงหาคม เฟซบุ๊ก Friends of the River ได้เผยแพร่คลิปวิดีโอ ถอดบทเรียนป้อมมหากาฬ โดยมีข้อความว่า
“หลายคนอาจตื่นเต้นกับการมีสวนสาธารณะแห่งใหม่ริมป้อมมหากาฬ แต่หารู้ไม่ว่าที่นี่แลกมากับการรื้อชุมชนประวัติศาสตร์ที่สืบทอดมาตั้งแต่สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ รัฐมักใช้คำกล่าวอ้างของการมีสวนสาธารณะเพื่อลบประวัติศาสตร์ชาวบ้านและวิถีชุมชน และเลือกที่จะอนุรักษ์ไว้เพียงสิ่งปลูกสร้าง
วิธีการพัฒนาแบบนี้ไม่ควรจะเกิดขึ้นอีกแล้วในสังคมยุคนี้ เราสามารถมีทางเลือกที่สามที่ชุมชนและวิถีชีวิตอันมีคุณค่าสามารถอยู่ร่วมกับพื้นที่สาธารณะได้ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ของผู้คน
บทเรียนราคาประวัติศาสตร์ที่ไม่อยากให้เกิดกับแม่น้ำเจ้าพระยาและเมืองของเราอีกต่อไป เพราะหาไม่แล้วเราจะไม่เหลืออะไรที่บ่งบอกความเป็นเราอีกเลย”
โดยภายในคลิป ได้สัมภาษณ์ ยศพล บุญสม ภูมิสถาปนิก ผู้ก่อตั้งกลุ่มเพื่อนแม่น้ำ ที่กล่าวว่า หากเรามาป้อมมหากาฬตอนนี้ เราอาจไม่รู้เลยว่าในอดีต ที่แห่งนี้เคยเป็นชุมชนชานพระนคร ซึ่งจริงๆ สวนสาธารณะในรูปแบบนี้ มันไม่ควรจะเกิดขึ้นในยุคนี้อีก เพราะไม่เคารพบริบทว่ามันเคยเป็นพื้นที่สำคัญทางประวัติศาสตร์มาก่อน นอกจากนั้นยังขาดกิจกรรมที่รองรับกับคนทุกเพศทุกวัยที่ให้ได้มาใช้สวน รวมถึงคุณภาพที่ไม่ตอบสนองต่อการใช้งานที่ดี
“รัฐมักใช้ สวนสาธารณะ หรือการสร้างสวนเป็นคำกล่าวอ้างในการรื้อ หรือลบร่องรอยของประวัติศาสตร์ ซึ่งแท้จริงแล้ววิถีชีวิตชุมชนเองก็เป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ ไม่ใช่แค่กำแพงเมืองเพียงอย่างเดียว”
“จริงๆรัฐเองควรเปิดโอกาสให้สังคมได้รู้ถึงทางเลือกที่ 3 ที่ทำให้ชุมชนอยู่ร่วมกับสวนสาธารณะได้ มีพิพิธภัณฑ์ชุมชน อาคารบ้านเรือนที่เคยมีมา ชุมชนอยู่กันในวิถีเดิม ขณะที่เปิดให้นักท่องเที่ยวเข้ามาชมได้ ขณะเดียวกันก็เป็นสวนสาธารณะได้ด้วย มันอาจจะดีกว่าที่เราจะเรียนรู้ ดีกว่าให้เรามาเดินในสวนสาธารณะร้างๆ ในกำแพงประวัติศาสตร์ แต่มันไม่ได้สัมพันธ์หรือมีความทรงจำอะไรกับพวกเราเลย”
