| ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
กลองมโหระทึกดั้งเดิมเริ่มแรกหลายพันปีมาแล้ว ใช้ตีประโคมในพิธีทำขวัญ (สมัยนั้นยังไม่รับศาสนาพุทธและพราหมณ์-ฮินดู จากอินเดีย)
กลางหน้ากลองมโหระทึก ทำปุ่มนูนแทนรูปจอมขวัญบนกลางกบาลหัวคน ซึ่งมีหลายแฉก หมายถึง เส้นผมบนกลางกระหม่อมที่ขดเป็นวงเหมือนก้นหอย (ปุ่มนูนบนหน้ากลองมโหระทึกไม่ใช่ตำแหน่งใช้ไม้ตี ตามที่เข้าใจทั่วไป)
ลายหม้อบ้านเชียง 2,500 ปีมาแล้ว เป็นลายขวัญคล้ายวงก้นหอยหรือลายนิ้วมือ มีหลายแบบ รูปร่างต่างๆ กัน มีใบหนึ่งเป็นลายแฉกรูปขวัญเหมือนหน้ากลองมโหระทึก
(ขวา) หม้อบ้านเชียง ราว 2,500 ปีมาแล้ว มีลายขวัญเป็นแฉกเหมือนปุ่มนูนหน้ากลองมโหระทึก และลายขวัญคล้ายวงก้นหอย หรือลายนิ้วมือ มีหลายแบบต่างๆ กัน ต้องการสื่อว่าเป็นขวัญ (ลายเส้นคัดลอกจากลายบนหม้อบ้านเชียง)
คำอธิบายอย่างนั้นเป็นวิธีคิดวิทยาศาสตร์และภูมิศาสตร์สมัยใหม่แบบตะวันตก ซึ่งผมคิดต่างว่าเป็นเรื่องของขวัญ อันเป็นวัฒนธรรมอุษาคเนย์หลายพันปีมาแล้ว ยังไม่รู้จักไตรภูมิชมพูทวีป
ย้อนอ่าน กรมสรรพาวุธฯ บวงสรวง ‘กลองมโหระทึก’ ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก (ภาพชุด)
