ศ.เกียรติคุณ สุรพล ชี้ ประตูช้างเผือก ‘ไม่ใช่โบราณสถาน’ ยกภาพเก่ายัน ชี้ช่อง ‘ทำสิ่งที่ถูก’
เมื่อวันที่ 25 กันยายน สืบเนื่องกรณีดินบริเวณ กำแพงประตูช้างเผือก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ทลายหลังฝนตก โดยตัวกำแพงบางส่วนเสียหายด้วยนั้น
ล่าสุด ศาสตราจารย์เกียรติคุณ สุรพล ดำริห์กุล อดีตอาจารย์คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เผยแพร่ข้อคิดเห็นผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า ประตูช้างเผือกไม่ใช่โบราณสถาน แต่เป็นสิ่งก่อสร้างใหม่ ความดังนี้
ประตูช้างเผือกไม่ใช่โบราณสถาน
แต่เป็นสิ่งก่อสร้างใหม่ที่เป็นทัศนอุจาดบนที่ดินโบราณสถาน (พังเสียได้ก็ดี)
สืบเนื่องฝนตกหนักเมื่อวานนี้ ทำให้ประตูช้างเผือก เมืองเชียงใหม่ พังทลายถล่มลงมา
ท่ามกลางความตกใจและเสียดายของชาวเชียงใหม่
แต่ผมว่าโชคดีนะ
พังทลายลงได้เสียก็ดี
เพราะจะได้รู้กันเสียทีว่า ประตูเมืองเหล่านี้เป็นสิ่งแปลกปลอม ก่อสร้างขึ้นใหม่โดยการออกแบบอย่างน่าเกลียดน่าชัง เพราะมันไม่ใช่ลักษณะและแบบแผนของประตูเมืองที่เป็นสากล
(ต่างชาติมาเห็นก็ตลก คิดว่าเมืองเชียงใหม่กระจอก ถึงได้เป็นเมืองขึ้นพม่าตั้งนาน)
โดยข้อเท็จจริงประตูเมืองเชียงใหม่ที่เห็นในปัจจุบัน ล้วนเป็นสิ่งสร้างใหม่ทั้งสิ้น
ทั้งนี้ เพราะประตูเมืองของเมืองโบราณเชียงใหม่ถูกไถทำลายไปหมดแล้ว (มีรูปประตูเมืองเก่าเหลืออยู่ 2 รูป คือประตูท่าแพ กับประตูช้างเผือก) รวมทั้งอิฐกำแพงเมืองเก่าก็ถูกประมูลขายอิฐ เพื่อให้บ้านเมืองกว้างขวางทันสมัยตั้งแต่สมัยกระทรวงธรรมการ
ต่อมา เทศบาลเมืองเชียงใหม่ (ในขณะนั้น) เมื่อราวแปดสิบปีที่ผ่านมา (สมัยนายทิม โชตนา เป็นนายกเทศมนตรี) ได้ออกแบบและสร้างประตูขึ้นใหม่ 5 ประตู (โดยไม่มีพื้นฐานของหลักฐานเก่าเลย)
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
ทุกวันนี้คนเชียงใหม่ลืมหมดแล้ว คิดว่าประตูที่เห็นคือประตูช้างเผือก สวนดอก เชียงใหม่ และสวนปุง เป็นโบราณสถานเก่าแก่ของเมือง
ยกเว้นประตูท่าแพในปัจจุบันนั้น นายชัยยา พูนศิริวงศ์ ผวจ.เชียงใหม่ ได้รื้อประตูที่เทศบาลสร้างใหม่
ออกและขออนุญาตกรมศิลปากรสร้างใหม่ตามรูปแบบภาพเก่าขึ้นเมื่อ พ.ศ.2529
ดังนั้น ขอชาวเชียงใหม่เข้าใจเสียให้ถูกต้องว่า ประตูช้างเผือกที่พังทลาย ไม่ใช่โบราณสถานเก่าแก่ รวมทั้งสำนักศิลปากรที่ 7 เชียงใหม่ ถ้าคิดจะบูรณะประตูช้างเผือกตามแบบเก่า ก็เสียงบประมาณแผ่นดินเปล่า เพราะไม่ใช่โบราณสถาน
ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กทม. มีภาพเก่าของประตูช้างเผือกอยู่ คงเป็นโอกาสอันดีที่กรมศิลปากรจะได้ร่วมมือกับเทศบาลนครเชียงใหม่ ทำสิ่งที่ถูกต้องให้กับเมืองเชียงใหม่อีกครั้ง เช่นเดียวกับประตูท่าแพที่ได้สร้างใหม่ตามภาพถ่ายเก่ามาแล้ว
อีกสองสามวันพายุใหญ่จะเข้าเชียงใหม่ ฝนคงตกหนัก
เพี้ยง!! ภาวนาว่าขอให้ประตูเมืองอุจาดสร้างใหม่ที่เหลืออยู่อีก 3 ประตู
พังทลายลงให้หมด เสียได้ก็ดีครับ
ต่อมา ศาสตราจารย์เกียรติคุณ สุรพล ยังเผยแพร่ภาพถ่ายเก่าของประตูช้างเผือกหรือประตูหัวเวียง เมืองเชียงใหม่ ซึ่งจะต้นแบบของการบูรณะประตูหัวเวียงหรือประตูช้างเผือก เชียงใหม่ที่ถูกต้อง เหมาะสม
ข้อเขียนข้างต้น มีผู้แชร์ต่อเป็นจำนวนมาก รวมถึงคนในวงการโบราณคดีไทย และอดีตข้าราชการระดับสูงของกรมศิลปากร
