คอลัมน์ People In Focus : หลี่ เหวิน เหลียง รำลึก 1 ปีผู้แจ้งเตือนไวรัสโควิด-19
นายแพทย์ หลี่ เหวิน เหลียง จักษุแพทย์ผู้แจ้งเตือนถึงการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ในเมืองอู่ฮั่นเป็น “คนแรก” ทว่าถูกทางการจีนกล่าวหาว่าเผยแพร่ข่าวที่สร้างความตื่นตระหนกให้สังคม
“ความจริง” ที่ถูกปกปิดไว้โดยรัฐไม่ว่าจะโดยจงใจ หรือด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ส่งผลให้นายแพทย์หลี่ี เสียชีวิตจากการติดเชื้อซึ่งถูกตั้งชื่อในเวลาต่อมาว่า โควิด-19 เกิดการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสชนิดใหม่นี้ไปทั่วโลก มีผู้ติดเชื้อมากกว่า 100 ล้านคน คร่าชีวิตคนไปแล้วกว่า 2.3 ล้านราย
นายแพทย์หลี่ ถูกเรียกว่าเป็น “ฮีโร่” ที่เป็นผู้พยายามตีแผ่ความจริง เกิดในเมืองเป่ยเฉิน มณฑลเหลียวหนิง ประเทศจีน ในวันที่ 12 ตุลาคม พ.ศ. 2529 เรียนจบด้านเวชศาสตร์คลินิก จากมหาวิทยาลัยอู่ฮั่น และเริ่มงานเป็นจักษุแพทย์ ที่โรงพยาบาลกลางเมืองอู่ฮั่น ในปี 2557
เรื่องราวเริ่มต้นในวันที่ 30 ธันวาคม 2562 นายแพทย์หลี่ตัดสินใจส่งข้อความผ่านข้อความแอพพลิเคชั่น “วีแชต” เข้าไปในกรุ๊ป “คลินิค04” กลุ่มแพทย์เพื่อนร่วมงานโรงพยาบาลอู่ฮั่น เพื่อเตือนถึงการพบผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสที่มีอาการคล้าย “โรคซาร์ส” ที่เคยแพร่ระบาดในปี 2546 เสียชีวิตแล้ว 7 ราย และแนะนำให้เพื่อนๆแพทย์ป้องกันตัวให้รัดกุม
ทว่าข้อความแจ้งเตือนดังกล่าวกลับทำให้ นายแพทย์หลี่ และแพทย์เพื่อนร่วมงานอีก 7 คน ต้องถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจบุกเตือนถึงบ้าน พร้อมข้อกล่าวหา เผยแพร่ข้อความสร้างความตื่นตระหนกให้สังคม พร้อมกับให้เซ็นเอกสารยินยอมว่าจะไม่ทำอีก ไม่เช่นนั้นจะต้องเผชิญกับการดำเนินคดีอย่างเด็ดขาด
สถานีโทรทัศน์ซีซีทีวี ของจีน ถึงกับรายงานข่าวดังกล่าว พร้อมกับเตือนประชาชนให้หลีกเลี่ยงพฤติกรรมการแพร่ข้อมูลเท็จที่อาจสร้างความตื่นตระหนกให้สังคม
คำขู่นั้นกลายเป็นการปิดกั้นความจริงจากนายแพทย์หลี่ พร้อมๆกับการแพร่ระบาดมากยิ่งขึ้น จนกระทั่งปลายเดือนมกราคม 2563 รัฐบาลจีนยังคงไม่ยอมรับว่าไวรัสสายพันธุ์ใหม่จะลุกลามเป็นวงกว้างไปทั่วโลกได้
ช่วงเวลาเดียวกันนั้นการแพร่ระบาดเริ่มลุกลามเป็นวงกว้างมากขึ้น นายแพทย์หลี่ตัดสินใจโพสต์จดหมายขู่ของเจ้าหน้าที่ตำรวจ และเล่าเรื่องราวทั้งหมดผ่านทาง “เว่ยป๋อ” เว็บไซต์แบบเดียวกับทวิตเตอร์ของประเทศจีน
ทางการจีนต้องออกมาขอโทษนายแพทย์หลี่ในเวลาต่อมา แต่นั่นดูเหมือนจะสายเกินไป จักษุแพทย์ ผู้ที่ออกมาเตือนโลกถึงไวรัสอันตรายชนิดใหม่ เสียชีวิตลงในวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2563
ก่อนเสียชีวิต นายแพทย์หลี่เล่าผ่านเว่ยป๋อ เอาไว้ว่า ตนติดเชื้อจากคนไข้หญิงรายหนึ่งในวันที่ 10 มกราคม เกิดอาการไข้ และต้องเข้ารับการรักษาในห้องไอซียูหลังจากนั้นไม่กี่วันเท่านั้น
ข้อความสุดท้ายในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ นายแพทย์หลี่ระบุเอาไว้ว่า “วันนี้ผลการตรรวจหาสารพันธุกรรมเป็นบวก หมอกควันจางลงแล้วและการวินิจฉัยได้รับการยืนยัน” พร้อมกับโพสต์ภาพ เซลฟี่ใบหน้าของตนเองที่นอนอยู่บนเตียงของโรงพยาบาลและต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ
การจากไปของนายแพทย์หลี่ สร้างความสลดหดหู่ให้กับคนทั่วโลก และเป็นเหตุการณ์ที่แสดงให้เห็นถึง “ผลกระทบร้ายแรง” ไม่เฉพาะกับนายแพทย์หลี่ แต่ยังส่งผลไปยังประชาชนทั่วโลก จากการใช้อำนาจเผด็จการของรัฐบาลจีนครั้งนั้น
นายแพทย์หลี่ให้โลกได้เรียนรู้ว่า “เสรีภาพ” โดยเฉพาะการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารนั้นสำคัญกับมนุษยชาติเพียงใด
