บ่อยครั้งที่ “ภาพถ่าย” กลายเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ที่บันทึกเรื่องราวอันทรงคุณค่าในแต่ละยุคสมัยเอาไว้
ในอดีต การถ่ายภาพด้วย “ฟิล์มกระจก” เริ่มขึ้นในสยามเป็นครั้งแรกในรัชสมัยของรัชกาลที่ 3 และได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในรัชกาลที่ 5 ซึ่งถูกเก็บรักษาไว้โดย “สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ”
กรมศิลปากร โดยสำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ จึงได้จัดนิทรรศการ “เฉลิมฟิล์มกระจก ฉลองมรดกความทรงจำแห่งโลก” เพื่อเฉลิมฉลองที่ “ฟิล์มกระจกและต้นฉบับภาพถ่ายชุดหอพระสมุดวชิรญาณ” ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนมรดกความทรงจำแห่งโลกจากองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือยูเนสโก เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2560
โดยนิทรรศการจัดแสดงบันทึกทางประวัติศาสตร์ที่แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตและศิลปวัฒนธรรม โดยบันทึกลงบนแผ่นฟิล์มที่ใช้กระจกเป็นตัวบันทึกภาพ ก่อนที่จะมีการใช้แผ่นฟิล์มเซลลูลอยด์ ประกอบด้วยฟิล์มกระจกที่ได้ถ่ายทำในยุคสมัยรัชกาลที่ 5 – รัชกาลที่ 7 ซึ่งเป็นการบันทึกภาพบุคคล เหตุการณ์ สถานที่ในยุคนั้นผ่านมุมมองของผู้ถ่ายภาพ สะท้อนให้เห็นถึงวิวัฒนาการด้านต่างๆ ทั้งการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมประเพณี ตลอดจนวิถีชีวิตความเป็นอยู่ และเหตุการณ์สำคัญในอดีต
โอกาสนี้ คุณใหม่-คุณสิริกิติยา เจนเซน เข้าร่วมพิธีเปิด และนำภาพถ่ายมาร่วมกิจกรรมอวดภาพภายในนิทรรศการด้วย
ทั้งนี้ คุณสิริกิติยา เจนเซน เป็นธิดาในทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี มีความสนใจในการถ่ายภาพทิวทัศน์และวิถีชีวิต และต้องการบันทึกภาพในส่วนที่ประชาชนไม่มีโอกาสได้เห็นนัก
โดยชุดภาพถ่ายที่นำมาจัดแสดงมีชื่อว่า “การเดินทางเยือนรัฐฉาน สหภาพพม่า” ซึ่งเป็นภาพนักบวชและเครื่องอุปโภคบริโภคในพม่า สะท้อนวิถีชีวิตความเป็นอยู่ การแต่งกายของแต่ละชนชาติ และมิตรไมตรีที่เพื่อนมนุษย์มีต่อกัน
คุณใหม่ เล่าว่า มีความสนใจด้านการถ่ายภาพตั้งแต่วัยเยาว์ แต่ไม่ค่อยถนัดในด้านนี้สักเท่าไหร่ ถ้ามีโอกาสได้เดินทางไปท่องเที่ยวในต่างประเทศ เช่น อเมริกา เอธิโอเปีย หรืออเมริกาใต้ ก็ชอบที่จะเข้าไปเก็บภาพวิถีชีวิตของคนในพื้นที่ที่อาจจะไม่มีโอกาสได้เข้าไปอีก
“ภาพชุดที่นำมาจัดแสดงในครั้งนี้ทั้งหมด 4 ภาพ อย่างภาพร้านขายของชำ ถ่ายที่รัฐฉาน สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมา ในตอนนั้นมีโอกาสเดินทางไปท่องเที่ยวระยะสั้น นั่งรถไปประมาณ 6 ชั่วโมง ได้เห็นภาพวิถีชีวิตดั้งเดิมพอสมควร เพราะไม่ค่อยมีนักท่องเที่ยวนัก ระหว่างที่เดินอยู่ก็รู้สึกว่าเป็นวิถีชีวิตที่ไม่ค่อยมีให้เห็นในกรุงเทพฯ หรือนานๆ จะเห็นแบบนี้สักที” คุณใหม่กล่าว และว่า
“ภาพประวัติศาสตร์ที่นำมาจัดแสดงนิทรรศการครั้งนี้มีคุณค่ากับเด็กรุ่นใหม่ ที่จะได้เห็นว่าวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์เป็นสิ่งที่ต้องดูแล ตลอดจนช่วยในการพัฒนาคน เช่น ฟิล์มกระจก ถ้าไม่ระวังก็อาจจะทำแตกและหายไปเลย ซึ่งถ้าหากว่าสิ่งเหล่านี้สูญหายไป วัฒนธรรมของเราก็จะหายไปด้วย”
ร่วมชมนิทรรศการได้ตั้งแต่วันนี้ – 28 กรกฎาคม เปิดให้ชมทุกวันพุธ-วันอาทิตย์ เวลา 09.00-19.00 น.
