“เรนเดียร์ไซโคลน” ปรากฏการณ์น่าทึ่งของผู้ถูกล่า

สัตว์ป่าในธรรมชาติอาจไม่มีกำลังป้องกันตัวเองเมื่ออยู่เพียงลำพัง แต่หากรวมฝูงอยู่ด้วยกัน แม้แต่กวางที่ไม่ใช่สัตว์นักล่าก็ยังสามารถหา

วิธีการป้องกันตัวเองและเพื่อนร่วมฝูงจากความดุร้ายของนักล่าทั้งหลาย รวมทั้งมนุษย์ ได้อย่างคาดไม่ถึง

ในสารคดีวิทยาศาสตร์ธรรมชาติและประวัติศาสตร์ของ สถานีโทรทัศน์พีบีเอส สถานีโทรทัศน์เพื่อข่าวสารและการศึกษาของสหรัฐอเมริกา ออกอากาศเมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา นอกจากจะแสดงให้เห็นถึงวิถีการดำรงชีวิตของ ไวกิงŽ

ชนเผ่านักรบ นักการค้า ซึ่งเคยมีถิ่นฐานอยู่ในแถบนอร์เวย์ สวีเดน และเดนมาร์ก ยุคไวกิง อยู่ระหว่าง ค.ศ.793-1066 (ใกล้เคียงกับยุคเชียงแสน ก่อนหน้าการสถาปนาราชวงศ์พระร่วง) ยังแสดงถึงปรากฏการณ์ธรรมชาติของฝูงสัตว์สำคัญประจำถิ่นดังกล่าวคือ กวางเรนเดียร์

Advertisement

กวางเรนเดียร์มีความสำคัญต่อการดำรงชีพของชาวไวกิงสูงมาก เป็นแหล่งที่มาของอาหารและเครื่องมือเครื่องใช้จำเป็น ชาวไวกิงล่าเรนเดียร์เพื่อใช้ประโยชน์จากทั้งเนื้อ, หนัง, เขา และกระดูก เครื่องมือในการล่าของไวกิงคือธนู ในขณะที่เรนเดียร์เองก็มีศัตรูตามธรรมชาติอยู่ด้วย ทั้งสุนัขป่าและหมี

เมื่อฝูงเรนเดียร์เผชิญหน้ากับภัยคุกคามร้ายแรง มันจะเริ่มวิ่งวนเป็นวงกลมอย่างต่อเนื่องร่วมกันทั้งฝูง วนเป็นก้นหอยไปในทิศทางเดียวกันล้อมนักล่าไว้ใจกลาง ซึ่งนอกจากทำให้ผู้ล่าเกิดพะวักพะวง ไม่สามารถจับเป้ากวางตัวใดตัวหนึ่งได้แล้ว ยังสามารถอาศัยจำนวนที่มากกว่าเหยียบย่ำสังหารศัตรูได้อีกด้วย

Advertisement

นักวิชาการที่ศึกษาพฤติกรรมของฝูงกวางเรนเดียร์ดังกล่าว เรียกปรากฏการณ์การป้องกันตัวเองนี้ว่า เรนเดียร์ไซโคลนŽ หรือ พายุหมุนเรนเดียร์Ž

ในรายงานการศึกษาเผยแพร่ผ่านวารสารวิชาการแรนกีเฟอร์ เมื่อปี 2002 ระบุว่า ปรากฏการณ์ดังกล่าวนี้ยังคงเกิดขึ้นในปัจจุบันนี้ และเกิดขึ้นแม้แต่กับฝูงเรนเดียร์ที่เลี้ยงเป็นปศุสัตว์อยู่ในคอก ถ้าหากฝูงเรนเดียร์ดังกล่าวมีจำนวนอย่างน้อย 20-25 ตัว ทีมวิจัยระบุว่า ฝูงเรนเดียร์ใช้ยุทธวิธีไซโคลนนี้เพื่อป้องกันตัวเอง โดยแต่ละตัวจะวิ่งวนไม่หยุดหย่อนในทิศทางทวนเข็มนาฬิกา ล้อมศัตรูไว้ตรงกลางที่เปรียบเสมือน ตาพายุŽ นั่นเอง

อัลบินา ฮุลดา พัลส์ดอทเทียร์ นักวิชาการที่กำลังทำปริญญาเอกประจำศูนย์เพื่อนิเวศวิทยาและการสังเคราะห์วิวัฒนาการ ของมหาวิทยาลัยออสโล ประเทศสวีเดน ซึ่งทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาทางวิชาการให้กับการถ่ายทำสารคดีเรื่องนี้ ระบุว่า นอกจากจะล่ากวางเรนเดียร์เป็นหลักแล้ว ไวกิงยังล่าสัตว์อีกหลายชนิดในพื้นที่ถิ่น ตั้งแต่นก ปลา แมวน้ำ วอลลัส เรื่อยไปจนถึงการล่าสัตว์ใหญ่อย่างวาฬ ด้วยเครื่องมืออย่างธนู หน้าไม้และเชือกซึ่งดัดแปลงเป็นตาข่าย สำหรับจับปลา และอาจรวมถึงนกบางชนิด

ที่ผ่านมานักวิทยาศาสตร์มักขาดองค์ความรู้เกี่ยวกับเครื่องมือเหล่านี้ รวมทั้งเทคนิคการล่าของชนเผ่าไวกิงด้วย เนื่องจากเครื่องมือเหล่านี้ชาวไวกิงทำขึ้นจากวัสดุตามธรรมชาติที่หาได้รอบตัว อย่างเช่น หนัง ไม้ และเชือกซึ่งมักเสื่อมสลายไปตามกาลเวลาได้ง่าย

อย่างไรก็ตาม ในช่วงหลังเมื่อน้ำแข็งในพื้นที่ซึ่งเคยเป็นถิ่นฐานของชาวไวกิงเริ่มหลอมละลาย พื้นดินคลายความเย็นจัดจนจับเป็นน้ำแข็งชั่วนาตาปี ที่เรียกกันว่า เพอร์มาฟรอสต์ ลง โดยเฉพาะในนอร์เวย์ วัสดุที่เคยเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ของชาวไวกิง ซึ่งเดิมเคยถูกกลบฝังอยู่ในน้ำแข็ง และถูกความเย็นจัดรักษาสภาพไว้เป็นอย่างดีนานนับสหัสวรรษก็โผล่ออกมาให้พบเห็นมากขึ้น

และทำให้องค์ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมในการใช้และเลือกวัสดุ รวมทั้งการล่าของชาวไวกิงมีมากขึ้นตามลำดับ

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image