เมื่อวันที่ 11 ก.ค.62 ที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพมหานคร พ.ต.อ.ณรัชต์ เศวตนันทน์ อธิบดีกรมราชทัณฑ์ กล่าวถึงกรณีการนำภาพนายสนธิ ลิ้มทองกุล อดีตแกนนำพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย เดินอยู่ที่โรงพยาบาลตำรวจ มาเผยแพร่พร้อมตั้งข้อสังเกตว่าได้รับการปล่อยตัวออกจากเรือนจำไปแล้ว ว่า นายสนธิถูกเบิกตัวออกไปรักษาอาการเจ็บป่วยด้วยแพทย์เฉพาะทางที่โรงพยาบาลตำรวจ และเป็นการไปโรงพยาบาลแบบไปเช้าเย็นกลับ โดยกลับเข้าเรือนจำในเวลา 16.30 น. ซึ่งมีเจ้าหน้าที่ควบคุมตัวตลอดระยะเวลาที่อยู่ภายนอกเรือนจำ ทั้งนี้ การออกไปรับการรักษาพยาบาลยังโรงพยาบาลภายนอก เป็นกรณีปกติ ไม่ได้ส่งไปเฉพาะนายสนธิ เพียงคนเดียว อีกทั้งเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายที่นายสนธิสวมใส่ก็เป็นเสื้อผ้าที่เรือนจำแจกจ่ายให้ใช้
ส่วนกรณีที่มีการโพสต์ภาพนายปัญญา ยิ้มอำไพ หรือเก่ง ลายพราง ผู้ต้องขังคดียาเสพติด ถือเค้กวันเกิด และมีการถ่ายภาพคู่กับหญิงสาวนั้น พ.ต.อ.ณรัชต์กล่าวว่า จากการตรวจสอบพบว่าภาพที่ถ่ายกับหญิงสาวเป็นภาพเก่าตั้งแต่ยังไม่ติดคุก ส่วนภาพถือเค้กวันเกิดเป็นเค้กที่ญาติได้สั่งซื้อจากร้านสวัสดิการของเรือน เพื่อส่งเข้าไปให้กับผู้ต้องขัง ภาพที่ถูกนำมาเผยแพร่เป็นภาพที่เจ้าหน้าที่ถ่ายแล้วส่งให้กับญาติผ่านกลุ่มไลน์ของญาติผู้ต้องขัง เพื่อยืนยันว่าอาหารและขนมญาติสั่งซื้อได้ส่งให้ถึงมือผู้ต้องขังแล้ว คาดว่าญาติได้นำไปเผยแพร่ต่อในโซเชียลมีเดีย เนื่องจากเรือนจำได้จัดทำระบบเยี่ยมญาติผ่านแอพลิเคชั่นไลน์ โดยเปิดให้ญาตินำเอกสารราชการเพื่อยืนยันความเป็นเครือญาติมาลงทะเบียนขอเยี่ยมญาติผ่านแอพลิเคชั่นไลน์ โดยเรือนจำจะเป็นฝ่ายนัดวันเวลาในการเยี่ยม เพื่อให้ญาติได้มีการพูดคุยกับผู้ต้องขังผ่านเฟซไทม์ ครั้งละ 15 นาที โดยตลอดการพูดคุยจะมีเจ้าหน้าที่ร่วมรับฟังเพื่อป้องกันไม่ให้สื่อสาร ซึ่งถือว่าเป็นการอำนวยความสะดวกไม่ต้องให้ญาติเสียเวลานั่งรถ เครื่องบิน เพื่อมาเยี่ยมผู้ต้องขัง ที่ใช้เวลาแค่ 15 นาที เท่านั้น ภาพที่เก่ง ลายพราง ถือเค้กวันเกิด
พ.ต.อ.ณรัชต์กล่าวยืนยันว่า ไม่ใช่เค้กจากโรงแรมโอเรียนเต็ล แต่เป็นขนมจากโรงฝึกวิชาชีพเบเกอร์รีจากเรือนจำ เป็นขนมที่ทำขายภายในเรือนจำและส่งจำหน่ายให้กับบุคคลภายนอก ทั้งนี้นักโทษสามารถอาหารและเครื่องใช้จำเป็นจากร้านค้าสวัสดิการได้ ซึ่งเรือนจำกำหนดให้ใช้จ่ายได้ไม่เกิน 300 บาทต่อวัน โดยเงินเป็นเงินฝากจากญาติที่สามารถฝายเงินผ่านระบบอีเพลเมนต์ ของธนาคารกรุงไทย มาเข้าบัญชีของผู้ต้องขังในเรือนจำได้ โดยนักโทษต้องมีการสแกนนิ้วทุกครั้งที่มีการสั่งซื้อของ เพื่อให้เกิดความโปร่งใสในการตัดบัญชีทุกรอบบิน
อธิบดีราชทัณฑ์กล่าวถึงกรณีนายสุริยะใส กตะศิลา อดีตผู้ต้องขังออกมาระบุว่า “ในคุกมีแดนวีไอพี” ในวันนี้เรือนจำได้เปิดแดน 1 ห้อง 11 ให้สื่อมวลชนเข้าไปพิสูจน์ว่า วีไอพี มีจริงหรือไม่ และจะเปิดให้เยี่ยมชมทุกแดนคุมขังของเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ เพื่อแสดงให้เห็นว่าในเรือนนอนไม่มีเตียง จะมีเตียงเฉพาะในแดนพยาบาลและโรงพยาบาลเท่านั้น นักโทษทุกคนต้องนอนกับพื้น มีผ้า 3 ผืน ผืนแรกใช้ปูนอน ผืนที่ 2 ใช้ห่ม และผืนที่ 3 ใช้พับแทนหมอน สิ่งที่พิเศษอาจเป็นโถส้วมซึ่งจะมีแบบนั่งยองและโถนั่งห้องขาสำหรับผู้สูงอายุหรือคนป่วย ส่วนเรื่องการจัดเลี้ยงวันเกิดเรือนจำ ยืนยันว่าไม่เคยอนุญาตให้มี เรื่องที่เกิดอาจเป็นการแฝงมาในรูปหน่วยงานหรือองค์กรเอกชนมีจิตกุศลอยากทำบุญเลี้ยงอาหารผู้ต้องขังคล้ายกับเลี้ยงอาหารในบ้านพักคนชราหรือบ้านเด็กกำพร้า เมื่อการเลี้ยงอาหารจบลงอาจมีการอ้างเครดิตกันภายในกลุ่มผู้ต้องขังว่าเป็นผู้จัดเลี้ยง ซึ่งเจ้าหน้าที่ไม่ได้ปล่อยปละละเลยหากตรวจสอบพบพฤติการณ์นักโทษสร้างอิทธิพลเหนือผู้ต้องขังอื่น จะสั่งย้ายนักโทษรายดังกล่าวไปคุมขังในเรือนจำกลางเขาบิน
“โทษอย่างเดียวของผู้ต้องขังคือถูกพรากอิสรภาพ ไม่ใช่ผู้ที่ต้องได้รับการดูแลเหมือนไม่ใช่มนุษย์ เขาต้องสามารถเข้าถึงการรักษาพยาบาล กินอยู่หลับนอนได้เหมือนคนปกติ ความจุของเรือนจำทั่วประเทศรองรับนักโทษได้ไม่เกิน 2 แสนคน แต่ปัจจุบันมีนักโทษมากกว่า 350,000 คน ซึ่งมากเกินไปจนกระทบการบริหารจัดการ อาหารการกิน การรักษาพยาบาล การฝึกอาชีพและนำไปสู่การกระทำความผิดซ้ำหลังปล่อย ” อธิบดีราชทัณฑ์กล่าว
ด้าน นายกฤช กระแสร์ทิพย์ ผู้บัญชาการเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ เปิดเผยว่า ในส่วนเรือนจำพิเศษกรุงเทพมหานคร ไม่มีแดนวีไอพีเพราะเจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์มีมาตรการดูแลผู้ต้องขังทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน ไม่มีห้องแอร์หรือห้องพิเศษแน่นอน แต่มีห้องวีไอซี (VIC) ซึ่งเป็นห้องขังของผู้มีปัญหาสุขภาพ และผู้สูงอายุ ที่ต้องมีผู้ต้องขังอื่นคอยช่วยเหลือกันและกัน อีกทั้ง ภายในเรือนจำมีผู้ต้องขังหลายระดับฐานะ บางคนยากจนต้องดิ้นรนเพื่อต้องการรับประทานอาหารดีๆ จึงอาจรับจ้างบีบนวดหรือซักเสื้อผ้าผู้ต้องขังอื่นๆ ซึ่งเป็นสังคมในคุก ที่มีการพึ่งพาแลกเปลี่ยนกันเล็กๆ น้อยๆ แต่เจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์จะป้องกันไม่ให้เกิดผู้มีอิทธิพลขึ้นเด็ดขาด ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯมีนักโทษ 376 คนที่ไม่มีญาติฝากเงินในบัญชีเลย คนเหล่านี้จำเป็นต้องดิ้นรน อาศัยเพื่อนผู้ต้องขังที่พอจะมีฐานะไปรับจ้างบีบนวด ซักผ้า และรับค่าตอบแทนโดยเป็นอาหาร นม หรือกาแฟ สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นสังคมที่พึ่งพากันในเรือนจำซึ่งเจ้าหน้าที่พยายามป้องกันไม่ให้เลยเถิดจนกลายเป็นอิทธิพล หรือการตั้งแก๊ง
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ภายหลังการแถลงข่าว นายชูวิทย์ กมลวิศิษฎ์ อดีตผู้ต้องขังเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯได้เดินทางมาร่วมสังเกตการณ์คุกวีไอพี พร้อมกล่าวว่า มั่นใจว่าไม่มีแดนวีไอพีในเรือนจำ โดยผู้สูงอายุ ผู้ป่วย ไม่ต้องทำงานจนอาจถูกมองว่าเป็นวีไอพี หรือผู้มีอิทธิพล ในคุกทุกคนต้องมีเพื่อนไม่มีใคร นั่งกินข้าวคนเดียว และเป็นเรื่องปกติที่เจ้าหน้าที่ จะเดินมาคุยกับนายธาริต เพ็งดิษฐ์ อดีตอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิเศษ หรือดีเอสไอ จำเลยคดีหมิ่นประมาท หรือนายชูวิทย์ ซึ่งไม่ใช่วีไอพี ในคุกไม่มีทั้งแอร์และเครื่องทำน้ำร้อนบางคน ติดคุก 2-3 เดือน ออกมาคุยเหมือนจบปริญญาตรี แต่คนเหล่านี้ก็ไม่ได้รู้เรื่องภายในคุก เหมือนคนที่อยู่จริง 4 ปี
จากนั้นนายกฤช ได้นำสื่อมวลชนเยี่ยมชนภายในเรือนจำ พบว่าในเรือนจำแดน 1 ซึ่งเป็นแดนแรกรับ มีการจัดห้อง VIC (very intensive care) สำหรับนักโทษการเมืองและข้าราชการที่มีชื่อเสียงจำนวน 5 คน พักอยู่รวมห้องเดียวกัน ทั้งนายธาริต นายสุพจน์ ทรัพย์ล้อม อดีตปลัดกระทรวงคมนาคม จำเลยคดียื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินอันเป็นเท็จ นายบัญชา ยินดี จำเลยคดีทุจริตเงินกู้กรุงไทย นายพนม ศรศิลป์ อดีต ผอ.สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ และนายชยพล พงษ์สีดา อดีตรอง ผอ.สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ จำเลยคดีทุจริตเงินทอนวัด โดยลักษณะภายในห้องขัง VIC มีสิ่งของเครื่องใช้จำเป็น เช่น พัดลม ทีวี และผ้าห่มคนละ 3 ผืน ไม่มีเตียงนอน ไม่มีเครื่องปรับอากาศ แต่ที่พิเศษคือมีถังสำหรับอาบน้ำ โถส้วมแบบนั่งห้อยขา สำหรับใช้อำนวยความสะดวกนักโทษสูงอายุ ซึ่งไม่แตกต่างจากเรือนนอนนักโทษทั่วไป
นอกจากนี้ยัง ผบ.เรือนจำได้นำสื่อมวลชนเข้าเยี่ยมชมแดนพยาบาล โรงงาน เบเกอร์รี แดนสูทกรรม (สถานที่ปรุงอาหาร) และแดนฝึกวิชาชีพช่างไม้ พร้อมให้เยี่ยมชมเมนูพิเศษที่สามารถสั่งซื้อจากร้านสวัสดิการเช่น ข้าวไข่เจียวในตำนานของวีไอพี ที่ระบุว่าต้องใช้วิธีพิเศษจึงจะได้กิน ปรากฏว่ามีราคา 35 บาท ข้าวกะเพราไก่ 35 บาท ไก่ย่างตัวละ 150 บาท พิซซ่าถาด 300 บาท เค้กปอนด์ละ 280-300 บาท น้ำเก๊กฮวยขวดละ 12 บาท นอกจากนี้ยังได้เปิดแดนสูทกรรมเข้าเยี่ยมชมวิธีการปรุงอาหารแจกจ่ายให้กับนักโทษ ทั้งเรือนจำ ซึ่งเมนูอาหารประจำวัน 3 มื้อ ของวันนี้ประกอบด้วย มื้อเช้า – แกงข่าไก่ใส่ฟัก มื้อกลางวัน – ผัดซีอิ๊วหมู มื้อเย็น – แกงจืดหมูใส่ผัก ผัดกะเพราไก่ โดยเรือนจำมีงบค่าอาหารสำหรับนักโทษวันละ 25 บาท คน/วัน แบ่งเป็นค่าข้าว 4.91 บาท เชื้อเพลิง 2 บาท อาหารดิบ และเครื่องปรุง 21.67 บาท หรือต้องบริหารให้ทั้ง 3 มื้ออาหาร อยู่ในวงเงินคนละ 25 บาท
