| ที่มา | สกู๊ปหน้า 1 มติชนรายวัน |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ปัญหาคนล้นคุกและปัญหาค้นพ้นคุกกลับไปก่ออาชญากรรม กลายเป็นปัญหาสังคม นับวันยิ่งทวีความรุนแรงขึ้น หลายครั้งมีความพยายามจากหน่วยงานรับผิดชอบ หาทางแก้ปัญหาดังกล่าว แต่ก็ไม่สามารถแก้ได้
เมื่อเร็วๆ นี้ ที่กระทรวงยุติธรรม นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม และ นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม ร่วมเป็นสักขีพยาน พิธีลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ การส่งเสริมการสร้างงาน สร้างอาชีพ เพื่อคืนคนดีสู่สังคมในระบบงานภาคนิคมอุตสาหกรรม ระหว่างกรมราชทัณฑ์กับการนิคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย เพื่อก่อตั้งนิคมอุตสาหกรรมราชทัณฑ์ เป็นอีกความพยายามของรัฐบาลชุดนี้เพื่อแก้ปัญหา
นายโฆสิต สุวินิจจิต ประธานคณะอนุกรรมการเพื่อศึกษา แนวทางการจัดตั้ง นิคมอุตสาหกรรมราชทัณฑ์ กระทรวงยุติธรรม เป็นประธานการประชุมคณะอนุกรรมการเพื่อศึกษาแนวทางการจัดตั้งนิคมอุตสาหกรรมราชทัณฑ์ เล่าให้ฟังถึงที่มาของโครงการนี้
เป็นนโยบายของท่านรัฐมนตรีสมศักดิ์ เชิญผมมาปรึกษาเพื่อแก้ปัญหาคนล้นคุก และการกลับไปทำผิดซ้ำของอดีตผู้ต้องขัง เพราะขณะนี้ในเรือนจำมีผู้ต้องขังประมาณ 3.8 แสนคน ในเรือนจำ 100 กว่าแห่ง แต่ตามมาตรฐานควรมีผู้ต้องขังประมาณ 2 แสนคน คำนวณจากที่นอน แสดงว่าคนล้นคุก ตัวเลขตั้งแต่ปี 2553-2563 มีจำนวนผู้ต้องขังเพิ่มขึ้นถึง 324% และยังมีอัตราเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แม้มีความพยายามหลายวิธีเพื่อแก้ปัญหานี้ แต่ติดในเรื่องกฎหมาย และการพัฒนาอาชีพคืนคนดีสู่สังคม
ตรวจสอบดูพบว่าสาเหตุเกิดจาก 1.สังคมกลัวและรังเกียจคนเคยติดคุก 2.เรามี พ.ร.บ.วิชาชีพระบุว่าไม่รับผู้เคยต้องโทษคดียาเสพติด ตอนนี้ผู้ต้องขังคดียาเสพติดมีประมาณ 80.2% คดีลักวิ่งชิงปล้นอีกประมาณ 7.7% รวมกันเกือบ 90% สาเหตุเกิดจากต้องการหารายได้ เป็นปัญหาทงเศรษฐกิจ ระหว่างการอดตายกับเสี่ยงตาย คนเลือกเสี่ยงตายมากกว่า จึงทำให้หันไปค้ายา เพราะมีความเสี่ยงน้อยกว่าการไปชิงทรัพย์ปล้นทรัพย์ เพราะไม่ต้องต่อสู้ คนเลยติดคุกคดีนี้เยอะ แต่ก็มีคนกลุ่มนี้กลับเข้าคุกซ้ำอีกเยอะด้วย
3 ปีตัวเลขคนกลับเข้าคุกประมาณ 35% เกิดจากไม่มีงานทำและสังคมรังเกียจ
เรื่องนี้เป็นปัญหารุนแรงขึ้น ท่านรัฐมนตรีสมศักดิ์จึงตั้งผมเป็นประธานอนุุกรรมการศึกษาเรื่องนี้อย่างจริงจัง เชิญผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชนมาร่วมกันหารือ มีการศึกษารายละเอียดให้ครอบคลุมทุกด้าน เข้าไปหาข้อมูลในเรือนจำว่านักโทษคิดยังไง เจ้าหน้าที่ ผู้บริหารเรือนจำคิดยังไง สังคมเห็นยังไง ผู้ประกอบการต้องการอะไร มีหน่วยราชการที่เกี่ยวข้องหรือกฎหมายที่เกี่ยวข้องอะไรบ้าง ดูความเป็นไปได้ สรุปว่าน่าจะจัดตั้งเป็นนิคมอุตสาหกรรม เพราะในเมื่อสังคมรังเกียจ ภาคราชการเองก็ยังไม่รับคนกลุ่มนี้ หากเราจะคืนคนดีสู่สังคม ก็ควรมีพื้นที่สร้างเป็นชุมชนให้คนเคยคุกมีงานทำ ทั้งคนเพิ่งพ้นคุกและคนออกจากคุกไปนานแล้วยังลำบาก คนกลุ่มนี้ครอบครัวคนใกล้ชิดก็ลำบากไปด้วย เพราะมักโดนบูลลี่ว่ามีพ่อเป็นคนขี้คุก มีญาติคนขี้คุก เราจึงต้องการเปลี่ยนจากภาระตรงนี้ให้เป็นพลังให้ได้
เบื้องต้น 1.หน่วยงานนี้ต้องเป็นองค์กรพิเศษและเป็นองค์กรอิสระ คล้ายกับองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) เพื่อมาดูแลบริหารจัดการคนเคยเป็นผู้ต้องขัง หรือคนเคยคุก แต่ละปีมีผู้พ้นโทษออกมาเป็นแสนคน และยังมีคนเคยคุกตกงานก่อนหน้านี้อีกจำนวนมาก จำเป็นต้องหาทางแก้ปัญหาคนกลุ่มนี้ให้อยู่ได้อย่างแท้จริงและยั่งยืน โดยนำแรงงานส่วนนี้กลับมาทำประโยชน์ เพราะคนเหล่านี้มีความเชี่ยวชาญหลากหลายแทบทุกด้าน จึงต้องหาพื้นที่ทำเหมือนเป็นเมือง บริหารงานแบบโซเชียล เอ็นเตอร์ไพรซ์ หรือองค์กรธุรกิจเพื่อสังคม
ในระยะแรกอาจต้องพึ่งงบประมาณบ้าง แต่เป้าหมายคือต้องเลี้ยงตัวเองได้ จึงเป็นที่มาของโครงการนำร่องระหว่างกระทรวงยุติธรรมและกระทรวงอุตสาหกรรม โดยการนิคมอุตสาหกรรม (กนอ.) และกรมส่งเสริมอุตสาหกรรมจะเข้ามาช่วยในเรื่องการจัดตั้งศูนย์ออกแบบ มีการจัดตั้งเป็นโครงการนำร่องแห่งแรกที่บ้านบึง จ.ชลบุรี เป็นที่ดินของกรมราชทัณฑ์ รองรับโครงการอีอีซีที่ต้องการแรงงานฝีมือประมาณ 4 แสนคน
สิ่งสำคัญจะต้องให้แรงงานเหล่านี้มีรายได้พอสมควร สามารถรับภาระชีวิตประจำวันได้จริง ไม่ใช่แค่ค่าแรงวันละ 300-400 บาทเท่านั้น เพื่อให้สามารถแก้ปัญหาอย่างยั่งยืนและแรงงานเหล่านี้ก็มีฝีมืออยู่แล้ว รูปแบบนี้ถือว่าเป็นนวัตกรรมใหม่แห่งแรกในโลก ยังไม่เคยมีประเทศไหนทำแบบนี้มาก่อน ใช้ชื่อว่านิคมอุตสาหกรรมคนเคยคุก กลุ่มเป้าหมายมี 2 กลุ่ม คือ ผู้ได้รับการพักโทษและผู้พ้นโทษ จากนโยบายของรัฐมนตรีสมศักดิ์ต้องการหาวิธีแก้ปัญหาคนล้นคุก จึงมีวิธีการต่างๆ โครงการนี้ก็จะเข้ามามีส่วนสำคัญในการช่วยให้คนเหล่านี้มีงานทำ
โครงการนำร่องที่ บ้านบึง ถือเป็นโมเดลเล็กๆ ใช้ที่ดินของกรมราชทัณฑ์เปลี่ยนเป็นนิคมอุตสาหกรรม และมีเป้าหมายจะทำเพิ่มทางภาคตะวันตกที่ จ.สมุทรสาคร เพราะมีอุตสาหกรรมประมงจำนวนมาก เป็นงานที่รายได้ดี แต่คนไทยไม่ค่อยทำ เพราะอาจจะมองว่าสกปรกเลอะเทอะ แต่สำหรับอดีตผู้ต้องขังไม่มีปัญหาเรื่องนี้ อย่างไรก็ตาม กำลังพยายามหาที่ดินที่เหมาะสมอยู่ มีเป้าหมายหลักคือที่ดินของกรมราชทัณฑ์เอง ที่ดินราชพัสดุ หรือที่ดินเอกชนที่สนใจเข้ามาร่วมลงทุน เพราะเราเปิดกว้างให้เอกชนที่สนใจเข้ามามีส่วนในเรื่องนี้ เชื่อว่าจะเป็นประโยชน์กับภาคเอกชนหลายด้าน ทั้งปัญหาการขาดแคลนแรงงาน ด้านความคุ้มค่าในการลงทุน เพราะเราได้หารือกับบีโอไอเพื่อส่งเสริมการลงทุนนี้ อาจจะหักค่าใช้จ่ายได้ 2-3 เท่า และสิทธิพิเศษทางภาษีอื่นๆ อีก เพราะถือว่ามีส่วนช่วยแก้ปัญหาทางสังคและยังช่วยเสริมสร้างด้านเศรษฐกิจอีกด้วย ที่สำคัญเรื่องนี้ได้หารือกับทางสภาอุตสาหกรรม (ส.อ.ท.) แล้วเห็นด้วยเต็มที่ ส่งตัวแทนเข้ามาเป็นกรรมการช่วยกันทำงานตอนนี้
นอกจากนี้นิด้าโพลได้เคยสำรวจความเห็นประชาชนกับเรื่องนี้มาแล้ว พบว่าประชาชนกว่า 90% เห็นด้วยว่าจะเป็นการแก้ปัญหาคนล้นคุกได้
คาดว่าผลการศึกษาทั้งหมดน่าจะเสร็จภายในเดือนกุมภาพันธ์ ก่อนเสนอท่านสมศักดิ์ และเสนอไปยังคณะรัฐมนตรีเพื่ออนุมัติการแก้ปัญหาเรื่องนี้อย่างจริงจังต่อเนื่องและยั่งยืนต่อไป
