อสรพิษวิทยา เฉลย ‘งูคิดสั้นกัดตัวเองตาย’ ทำไมเป็นเช่นนั้น
วันที่ 16 ธันวาคม นายนิรุทธ์ ชมงาม ผู้เชี่ยวชาญเรื่องสัตว์เลื้อยคลาน หัวหน้าและผู้ก่อตั้งกลุ่มอสรพิษวิทยา ออกมาตอบคำถาม กรณีที่มีคนเห็นงูตัวหนึ่งนอนตายอยู่ โดยพบว่า ปากของงูตัวนั้นกำลังกัดลำตัวของตัวเองอยู่ จึงมีการตั้งข้อสงสัยกันว่า พฤติกรรมดังกล่าว เป็นการฆ่าตัวเองตายหรือไม่ โดยนายนิรุทธ์ ได้ตอบคำถามดังล่าวนี้ในเพจ Nick Wildlife ซึ่ง มีเนื้อหา ต่อไปนี้
งูคิดสั้น กัดตัวเองดับ!!ทำไมมันจึงทำเช่นนั้น?
วันนี้จะมาอธิบายประเด็นที่เป็นกระแสร้อนแรงที่อำเภอลานสกา จังหวัดนครศรีธรรมราช
บังเอิญมีคุณตาคุณยายคู่หนึ่ง ท่านตื่นมาตอนเช้าแล้วเผอิญไปเจองูตัวหนึ่งนอนตายอยู่ข้างถนน
ที่หน้าแปลกใจก็คืองูตัวนั้นมันมีพฤติกรรมการกัดตัวเองนอนตายอยู่แบบนั้น คือตรงนี้ป็นเรื่องพบเห็นได้ไม่บ่อย คุณตาเขาบอกว่าเจ้างูตัวนี้มันคืองูสิงดง และการที่มันกัดตัวเองแบบนี้เนื่องจากว่ามันต้องการฆ่าตัวตาย ซึ่งเหตุการแบบนี้อาจจะนำพาโชคราภมาให้
แต่คราวนี้หลายๆ ท่านก็มีความสงสัยว่าเจ้างูตัวนี้มันจะฆ่าตัวตายไปเพื่ออะไร มันไปน้อยอกน้อยใจใครมาก็
เลยทำการสอบถามไปยังเพจ Nick Wildlife ซึ่งทางเราก็ต้องทำหน้าที่ในการอธิบายประเด็นนี้นั้นก็คือความกระจ่างเข้าใจกัน
ประเด็นแรกที่คุณตาบอกว่าเจ้างูตัวนี้ก็คืองูสิงดงจริงๆ ไม่ใช่แต่มันเป็นงูสิงตาโตหรือว่างูสิงธรรมดา คือมันเป็นงูในกลุ่มเดียวกัน ความแตกต่างจริงๆ แล้วงูสิงดงเป็นงูสิงที่มีขนาดใหญ่มากๆ สามารถยาวได้ถึงเกือบๆ สี่เมตรในตัวที่โตเต็มวัย ซึ่งจะต่างจากงูสิงธรรมดาที่เวลาโตเต็มที่อาจจะยาวประมาณสักเมตรห้าสิบเท่านั้นเอง
แต่อย่างไรก็ตามงูสิงทั้งสองชนิดนี้คืองูที่ไม่มีพิษ ไม่มีอันตราย
ดังนั้นประเด็นที่บอกว่าการกัดตัวเองเพื่อฆ่าตัวตายจึงไม่ใช่ความจริงแต่อย่างใด เพราะว่ามันไม่มีพิษกัดไปก็ไม่ตาย
คราวนี้ถ้าเกิดกัดแล้วไม่ตาย ไม่ได้ฆ่าตัวตายแล้วจะกัดตัวเองไปทำไม
ตรงนี้จากประสบการณ์ในการทำงานต้องบอกว่าเคยเห็นปรากฏการณ์แบบนั้นเช่นกัน ก็คือบางครั้งเราอาจจะมีการขับรถไปตามท้องถนน หรือมีการเดินสำรวจก็อาจจะสามารถพบเห็นปรากฏการณ์นี้ได้ เคยมีครั้งหนึ่งที่เรามีการสำรวจแล้วก็พบกับงูตัวหนึ่งนอนตายกัดตัวเองอยู่เช่นกัน เหตุการณ์จะเป็นอย่างไรไปรับชมคลิปเต็มๆ ได้ที่ลิงก์ในคอมเมนต์
พฤติกรรมในการกัดตัวเองของงูก็จะมีมาจากหลากหลายสาเหตุ เช่นการจะเป็นความเครียด หรืออาจจะมีอาการทางระบบประสาท และก็ไม่สามารถควบคุมตัวเองได้
หรืออาจจะมีอาการบาดเจ็บ เช่นถูกทำร้ายมารู้สึกเจ็บจะเป็นปฏิกิริยาในการป้องกันตัวโดยการแว้งมากัด ที่ในบางครั้งกัดไม่เเม่นแล้วก็กัดไปโดนตัวเองเข้าก็มีให้เป็นอยู่บ่อยๆ เวลาเราเข้าไปจับงู
แต่เหตุการณ์นี้สันนิษฐานว่า สิ่งที่เกิดขึ้นน่าจะมาจากเจ้างูตัวนี้มันมีการเลื้อยออกหากินไปตามปกติเหมือนทุกๆ วันแต่บังเอิญวันนี้อาจจะถูกรถทับ
คือคุณตาบออกว่ามันไม่น่าใช่รถทับเพราะบนตัวเขาไม่ได้มีบาดแผล ไม่ได้มีร่องรอยอะไรเลย
บ่อยครั้งเวลางูถูกรถที่มีขนาดเล็กเช่น มอเตอร์ไซค์ทับจะไม่ปรากฏร่องรอยบาดแผลบริเวณลำตัว
แต่ภายในอาจจะบอบช้ำมากๆ คือบางตัวภายนอกสวยงามมากแต่ว่าภายในคือกระดูกหักบ้าง มีเลือดออกภายในบ้างแล้วก็ตายในที่สุด
คือตรงนี้ผมสันนิษฐานว่ามันจะเกิดจากที่งูเลื้อยข้ามถนนแล้วก็โดนรถทับอาจจะเป็นรถขนาดเล็กเช่น มอเตอร์ไซค์ เพียงแต่ว่ามันจะยังไม่จะยังไม่ตายในทีเดียว
งูจะเป็นสัตว์ที่มีธาตุทรหดสูงเวลาถูกรถทับถูกตีมาเขามักจะมีความทนทาน
กว่าจะตายใช้เวลานาน
เนื่องจากว่าเขาเป็นสัตว์เลือดเย็นสมองต้องการออกซิเจนเข้ามาเลี้ยงน้อยกว่าสัตว์เลือดอุ่น
ดังนั้นบางทีกว่าจะตายก็กินระยะเวลาไปนาน
และภาวะก่อนจะตายในบางครั้งคือจะมีอาการทุรนทุราย
อาการนี้จะเป็นอาการที่หนือการสั่งการของสมองและงูจะมีการดิ้นหมุนไปหมุนมาทุรนทุรายตอนนั้นงูก็จะเริ่มอ้าปาก แล้วอะไรก็ตามที่ผ่านปากเข้าไปเขาอาจจะกัดได้ในทันที
เป็นปัญหาอีกปัญหาหนึ่งลักษณะโครงสร้างฟันของงูมันจะมีลักษณะที่ปลายแหลมมันมีการงุ้มเข้าไปในช่องปาก
สาเหตุที่เป็นแบบนี้เวลาเขาจับเหยื่อพอเขี้ยวเกี่ยวปุ๊บก็จะเป็นการดึงเข้ามาทำให้เหยื่อดิ้นหลุดได้ยาก และสมมุติว่าเขามีอาการณ์ทุรนทุรายแล้วก็กัดตัวเอง
แน่นอนเขาก็จะดึงปากออกได้ยากเช่นกัน และการจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดปรากฏการแบบนี้ก็คือมีการกัดค้างอยู่จนตายนั้นเอง
นิรุทธ์ ชมงาม