เมื่อเวลา 16.00 น.วันที่ 20 มิถุนายน ที่วัดแจ้งสว่าง บ.ตากลาง ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายเกษมศักดิ์ แสนโภชน์ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดสุรินทร์ เป็นประธานวางผ้าไตรบังสุกุล ในงานพิธีฌาปนกิจศพ นายมิว หรือคุณตาหมิว ศาลางาม หมอช้างอาวุโส ตำแหน่งหมอสะดำ รุ่นสุดท้าย แห่งตำนานหมอช้างของชาวกูยเลี้ยงช้าง หลังจากเสียชีวิตลงอย่างสงบที่บ้านพักด้วยโรคเส้นเลือดในสมองแตก เมื่อเวลา 10.10 น.ของวันที่ 14 มิถุนายน รวมอายุ 98 ปี โดย น.ส.อุนนดา ศาลางาม ลูกสาว และญาติพี่น้อง ได้จัดพิธีบำเพ็ญกุศลศพที่บ้านเกิดเลขที่ 46 หมู่ 9 บ้านตากลาง หมู่บ้านช้างเลี้ยง ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ ซึ่งนายหมิว ถือเป็นหมอช้าง สะดำ อาวุโสรุ่นสุดท้าย ที่จากไป โดยเป็นบุคคลที่สำคัญของตำนานชาวกูยเลี้ยงช้าง และเคยคล้องช้างป่า มาฝึกเป็นช้างบ้านในอดีต รวมทั้ง เป็นผู้สืบทอดการประกอบพิธีกรรมต่างๆ เกี่ยวกับช้างให้กับคนรุ่นหลัง เป็นการสืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณ
โดยพิธีฌาปนกิจศพโดย “เมรุลอย” ที่สร้างขึ้นอย่างสมเกียติของครูบาใหญ่ หมอสะดำช้าง รุ่นสุดท้ายของชาวช้าง โดยก่อนที่จะมีพิธีฌาปนกิจ ชาวช้างได้นำช้าง จำนวน 12 เชือก มาร่วมพิธีส่งดวงวิญญาณของหมอสะดำช้างขึ้นสวรรค์ ด้วยการให้ช้างทั้ง 12 เชือก นั่งลงหมอบกราบศพครั้งสุดท้าย ท่ามกลางประชาชน และครอบครัวชาวช้างมาร่วมพิธีจำนวนมาก เป็นภาพที่น่าซาบซึ้ง และน่าประทับใจยิ่งนัก ยังเป็นภาพ และประเพณีที่หาดูได้ยากยิ่งในปัจจุบัน จากนั้นได้มีศิลปินเจรียงกันตรึมโบราณพื้นบ้าน คือ น้ำผึ้ง เมืองสุรินทร์ มาร้องเจรียง หรือแหล่เพลงกันตรึม เพื่อส่งงดวงวิญญาณ และปิดท้ายด้วยรำไทยหน้าศพเพื่อเป็นการเทิดทูน และส่งดวงวิญญาณหมอสะดำช้างรุ่นสุดท้ายอีกด้วย
ผู้สื่อข่าวรายงานอีกว่า ทั้งนี้ ก่อนที่จะมีพิธีฌาปนกิจศพดังกล่าว ครอบครัว ญาติพี่น้อง และชาวบ้าน ได้จัดขบวนแห่เคลื่อนศพคุณตามิว หมอสะดำช้างรุ่นสุดท้าย มายังวัด โดยมีขบวนดนตรีโยธวาฑิต ของนักเรียน และเดินนำขบวนเคลื่อนศพด้วยช้างนับ 10 เชือก ก่อนจะเคลื่อนศพมาเดินวนซ้ายรอบเมรุลอย 3 รอบ ภายในวัดแจ้งสว่างดังกล่าว
อนึ่ง คุณตามิว ศาลางาม เป็นผู้สืบทอดหมอช้าง ในตำแหน่งหมอสะดำ รุ่นสุดท้าย แห่งตำนานคนจับช้าง หรือคล้องช้าง ของ จ.สุรินทร์ในอดีต แต่ยังคงมีหมอช้าง ในตำแหน่งรองลงมาคือ “หมอสะเดียง” ที่ยังมีวิตอยู่ และยังสืบทอดพิธีกรรมเกี่ยวกับช้างอยู่ต่อไป โดยหมอสะดำอาวุโส เกิดเมื่อปี 2464 ที่หมู่บ้านช้างบ้านตากลาง หมู่ 9 ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์ เริ่มต้นเรียนรู้การจับช้างมาตั้งแต่อายุ 11 ปี เป็นมะ และได้ติดตามหมอช้างออกจับช้างกับกองคาราวาน และได้รับการปะชิเป็นหมอช้างเมื่ออายุ 20 ปี ออกจับช้างป่าตามแนวเทือกเขาพนมดงรักด้านประเทศกัมพูชาปีละ 2-3 ครั้ง แต่ละครั้งจะนาน 2-3 เดือน เมื่อจับช้างป่าได้ก็นำมาฝึกจนเป็นช้างบ้าน และคัดเลือกช้างเป็นพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ ตาหมิวมีลูกศิษย์เป็นหมอช้างอยู่หลายคน และต่อมาเมื่ออายุ 25 ปี ได้รับการสถาปนาจากหมอช้างขึ้นเป็นหมอสะดำ และเป็นหมอสะดำอาวุโส ผู้เฒ่าหมิวจัดอยู่ในอันดับครูบาใหญ่ หรือกำลวงปืด เพราะครูบาใหญ่รุ่นก่อนได้เสียชีวิตหมอแล้ว ท่านเป็นผู้นำในการประกอบพิธีต่างๆ เกี่ยวกับช้างเซ่นไหว้ผีปะกำ การปะชิหมอช้าง การทำเชือกปะกำ และการทำอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับช้าง เคยออกจับช้างป่ามามากว่า 40 ครั้ง จับช้างป่าทั้งหมดได้ 16 เชือก ถือเป็นครูบาอาวุโสที่สุดในปัจจุบัน
สำหรับลำดับชั้นของหมอช้างเริ่มด้วยตำแหน่ง “มะ” ผู้ช่วยช้างต่อ และเมื่อได้รับการแต่งตั้งจะได้เลื่อนขั้นเป็น “หมอจา” คือหมอใหม่ที่ผ่านพิธีปะชิ และได้รับการแต่งตั้งแล้วแต่ยังจับช้างไม่ได้เลย และเมื่อจับช้างได้ 1-5 ตัว จะได้เลื่อนขั้นเป็น “หมอสะเดียง” (หมอเบื้องซ้าย) และเมื่อจับได้เพิ่มขึ้นตั้งแต่ 6-10 ตัว จะได้เลื่อนขั้นเป็น “หมอสะดำ” (หมอเบื้องขวา) และสู่ตำแหน่งสูงขึ้น “ครูบา” คือหมอช้างที่ได้รับการแต่งตั้งจากครูบาใหญ่ หรือกำลวง ให้เป็นหัวหน้าขบวนช้างต่อ และตำแหน่งที่สูงสุด คือ “ครูบาใหญ่” หรือ “กำลวงปืด” ผู้ที่สามารถจับช้างป่าได้ตั้งแต่ 15 ตัวขึ้นไป เป็นตำแหน่งหมอช้างที่ทรงเกียรติ และมีเพียงคนเดียวเท่านั้น ครูบาใหญ่จะเป็นผู้ที่สามารถจัดพิธีกรรมต่างๆ ได้ เป็นบุคคลที่หมอช้างต่างให้ความเคารพนับนับถือ และเชื่อฟัง
ทั้งนี้ พ่อเฒ่าหมิวได้ถ่ายทอดองค์ความรู้ต่างๆ จากรุ่นสู่รุ่นผ่านลูกศิษย์มากมาย ซึ่งทางด้านองค์บริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ ได้แต่งตั้งให้ท่านเป็นหมอช้างอาวุโสประจำศูนย์คชศึกษา หมู่บ้านช้างบ้านตากลาง ต.กระโพ ทำหน้าที่เป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้ให้กับนักศึกษา ประชาชนทั่วไป และผู้คนที่สนใจ ซึ่งพ่อเฒ่าหมิวมีความมุ่งมั่นที่จะถ่ายทอดศาสตร์ และภูมิปัญญาต่างๆ ที่เกี่ยวกับช้างของชาวกูยเลี้ยงช้างที่ได้สั่งสมกันมาให้กับรุ่นต่อไปให้มากที่สุด มาจนถึงปัจจุบัน
