เมื่อวันที่ 11 มีนาคม ที่โรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า พล.ร.อ.วศินสรรพ์ จันทวรินทร์ ที่ปรึกษาพิเศษกองทัพเรือ(ปษ.ทร.) ในฐานะ ประธานกรรมการบริหารสวัสดิการกีฬากองทัพเรือ และประธานกรรมการอำนวยการจัดกิจกรรมไตรกีฬานาวีเฉลิมพระเกียรติฯ ได้เข้าร่วมทดสอบกับ เครื่อง VO2 max โดยมี น.อ.นพ.พิทักษ์ พงศ์นนทชัย รองผู้อำนวยการศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า ให้การต้อนรับและร่วมสังเกตการณ์ทดสอบ โดยเครื่อง VO2 max หรือ maximal oxygen consumption คือ อัตราการใช้ออกซิเจนสูงสุดของร่างกายในขณะออกกำลังกาย มีหน่วยเป็นมิลลิลิตรต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมในเวลา 1 นาที ซึ่งค่าดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงความฟิตของร่างกายของผู้เข้าทดสอบในช่วงเวลานั้นๆ โดยสามารถตรวจประเมินได้โดยการให้ออกกำลังกายและวัดก๊าซที่ผู้ทดสอบหายใจเข้า-ออก การตรวจนี้ เรียกว่า cardiopulmonary exercise test (CPET หรือ CPx) ซึ่งผลการตรวจนี้นอกจากจะทำให้ทราบถึงค่า VO2 max ยังทำให้ทราบถึงการตอบสนองของระบบการเผาพลาญอาหารของร่างกาย ระบบการหายใจ ระบบของหัวใจและหลอดเลือดต่อการออกกำลังกายของผู้ทดสอบอีกด้วย
โดยเครื่อง VO2 max จะสามารถดูแลสมรรถภาพร่างกายให้แก่นักกีฬามืออาชีพทุกคน โดยวัดระดับความฟิตหรือความอึดของร่างกาย ซึ่งแพทย์สามารถใช้ข้อมูลจากเครื่อง VO2 Max นี้ในการช่วยเพิ่มศักยภาพร่างกายของนักกีฬาให้ดีขึ้นกว่าเดิม โดยสิ่งที่ได้จากการทดสอบ VO2 max นั้น จะบ่งบอกถึงประสิทธิภาพในการใช้ออกซิเจนเพื่อเผาพลาญอาหารเป็นพลังงานให้กับกล้ามเนื้อ (aerobic metabolism) ผู้ทดสอบที่มีความฟิตของร่างกายที่สูง ค่าที่วัดได้ก็จะสูงเช่นกัน ซึ่งค่า VO2 max นั้นยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องด้วย ได้แก่ เพศ อายุ เชื้อชาติ เป็นต้น ค่า anaerobic threshold หรือ ค่า lactate threshold ซึ่งจะแสดงถึงขีดจำกัดของการใช้ aerobic metabolism ของผู้เข้ารับการทดสอบ ก่อนที่ร่างกายจะเปลี่ยนไปใช้การเผาผลาญอาหารแบบไม่ใช้ออกซิเจน (anaerobic metabolism) โดยการเผาผลาญอาหารแบบไม่ใช้ออกซิเจนนี้จะทำให้เกิดกรดแลคติก (lactic acid) ซึ่งเป็นของเสียที่จะทำให้เกิดอาการอ่อนล้าและปวดกล้ามเนื้อได้ จากข้อมูลในส่วนนี้จะเป็นประโยชน์เพื่อนำไปใช้ปรับตารางการฝึกซ้อมของผู้ทดสอบ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้ aerobic metabolism ต่อไปได้
น.อ.นพ.พิทักษ์ อธิบายให้สามารถเข้าใจได้ง่าย ๆ ว่า ” เครื่อง VO2 max นั้น เหมือนกับเป็นเครื่องที่คัดแยกกลุ่มนักกีฬา เช่น นักกีฬาหลายคนไม่พบว่าตนเองมีปัญหาด้านสุขภาพ ซึ่งอาจเป็นอุปสรรค หรือเป็นอันตรายในการออกกำลังกาย หรือบางคนอาจเป็นผู้มีสุขภาพดีเป็นเลิศ ที่สามารถปั้นให้เป็นนักกีฬาดาวรุ่งอนาคตไกลได้ เครื่องนี้สามารถบ่งชี้ได้ โดยวัดจากภาวะที่ร่างกายใช้ออกซิเจนในการออกกำลังกาย โดยทั่วไปเราใช้ออกซิเจนในการสร้างพลังงาน ซึ่งปรกติจะใช้พลังงานจากไขมัน และเมื่อร่างกายใช้พลังงานจากไขมันหมดแล้ว จะเปลี่ยนเป็นใช้คาร์โบไฮเดรต ซึ่งการใช้คาร์โบไฮเดรตนั้น ร่างกายจะไม่ใช้ออกซิเจนทำให้สามารถ ตรวจวัดและแสดงผลได้ อันจะนำไปสู่การกำหนด Heart Rate Zone ที่แท้จริงของผู้เข้ารับการทดสอบเพื่อนำมาออกแบบรูปแบบในการออกกำลังกายอันจะเสริมสร้างสมรรถภาพทางร่างกายของนักกีฬาต่อไป ซึ่งผลการตรวจ VO2 max สามารถนำไปใช้ปรับตารางการฝึกซ้อมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้ aerobic metabolism และการฝึกซ้อมเพื่อดึงไขมันมาเป็นแหล่งพลังงานให้กับร่างกายอย่างมีประสิทธิภาพ”
พล.ร.อ.วศินสรรพ์ กล่าวเชิญชวนให้ข้าราชการของกองทัพเรือ ทั้งที่ออกกำลังกายเป็นประจำ และที่ประสงค์จะเข้าร่วมการแข่งขันไตรกีฬานาวีเฉลิมพระเกียรติฯ ตลอดจนบุคคลทั่วไปที่มีความประสงค์อยากจะทดสอบความฟิตของร่างกายกับ เครื่อง VO2 max สามารถติดต่อได้ที่ ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า กรมแพทย์ทหารเรือ
