นายกีรติ รัชโน อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ(คต.) เปิดเผยว่า ช่วง 5 เดือนแรกปี 2563 การค้าชายแดนและผ่านแดนของไทย มีมูลค่ารวม 524,357 ล้านบาท ลดลง 9.71% เทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน แบ่งเป็นการส่งออก 305,725 ล้านบาท ลดลง 9.03% และการนำเข้า 218,632 ล้านบาท ลดลง 10.65% ทำให้ไทยเกินดุลการค้า 87,093 ล้านบาท
ส่วนการค้าชายแดน 4 ประเทศ พบว่า มาเลเซียเป็นคู่ค้าอันดับหนึ่ง มีมูลค่ารวม 87,854 ล้านบาท ลดลง 32.43% รองลงมาคือ ลาว มูลค่า 77,172 ล้านบาท ลดลง 6.59% เมียนมา มูลค่า 73,740 ล้านบาท ลดลง 10.96% และกัมพูชา มูลค่า 70,872 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 5.20% เรียงตามลำดับ ทั้งนี้ สินค้าส่งออกที่สำคัญของไทยไปมาเลเซีย ได้แก่ ยางพารา เครื่องคอมพิวเตอร์ และแผงวงจรไฟฟ้า สปป.ลาว ได้แก่ น้ำมันดีเซล สินค้าปศุสัตว์อื่นๆ และสินค้าแร่และเชื้อเพลิงอื่นๆ เมียนมา ได้แก่ เครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ น้ำมันดีเซล และปูนซีเมนต์ และกัมพูชา ได้แก่ เครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ สินค้าปศุสัตว์ และรถยนต์นั่ง เป็นต้น
สำหรับการค้าผ่านแดน พบว่า จีนเป็นคู่ค้าอันดับหนึ่ง มีมูลค่ารวม 90,740 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 15.74% โดยสินค้าที่เพิ่มขึ้น ได้แก่ ผลไม้สด ยางพารา และเครื่องคอมพิวเตอร์ รองลงมา คือ สิงคโปร์ มูลค่า 36,102 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 20.83% โดยสินค้าที่เพิ่มขึ้น ได้แก่ เครื่องยนต์สันดาป เครื่องคอมพิวเตอร์ และแผงวงจรไฟฟ้า เวียดนาม มูลค่า 24,697 ล้านบาท ลดลง 26.71% โดยสินค้าที่เพิ่มขึ้น ได้แก่ อุปกรณ์กึ่งตัวนำ ผ้าผืนและด้าย และรถยนต์ฯ ประเทศอื่นๆ มูลค่า 63,180 ล้านบาท ลดลง 16.85% ตามลำดับ
นายกีรติ กล่าวว่า สถานการณ์การค้าชายแดนและผ่านแดนทั่วประเทศ คงลดลงอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 ตั้งแต่ต้นปี 2563 ส่งผลให้มีการปิดจุดผ่านแดนของไทยทั่วประเทศทั้งหมดจาก 97 จุด เหลือเพียง 28 จุด ซึ่งคต.ได้มีส่วนร่วมในการผลักดันให้มีการเปิดจุดผ่านแดนเพิ่มเติม 9 จุด ได้แก่ 1. จุดผ่านแดนถาวรท่าเรือหนองคาย จ.หนองคาย 2. จุดผ่านแดนถาวรบ้านคกไผ่ อ.ปากชม จ.เลย 3. จุดผ่านแดนถาวรบ้านผักกาด อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี 4. จุดผ่านแดนถาวรปาดังเบซาร์ จุดผ่านแดนถาวรบ้านประกอบ จ.สงขลา 5. จุดผ่านแดนถาวรบ้านพุน้ำร้อน อ.เมือง จ.กาญจนบุรี6. จุดผ่อนปรนการค้าบ้านแจมป๋อง อ.เวียนแก่น จ.เชียงราย7. จุดผ่อนปรนการค้าบ้านห้วยต้นนุ่น อ.ขุมยวน จ.แม่ฮ่องสอน 8. จุดผ่อนปรนพิเศษด่านสิงขร อ.เมือง จ.ประจวบคีรีขันธ์ 9. จุดผ่อนปรนท่าข้ามธรรมชาติ ตลอดแนวชายแดนเมียนมา จ.ตาก
นอกจากนี้ ในการลงพื้นที่ร่วมกับคณะนำโดย นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ที่จังหวัดสงขลา เพื่อติดตามและผลักดันการค้าให้ไทยส่งออกสินค้าได้ทุกประเภท จากเดิมที่ให้เฉพาะสินค้ายางพาราและผลิตภัณฑ์ยางพาราเท่านั้น โดยผ่านระบบรางต่อรางและรถต่อราง และลงพื้นที่อุบลราชธานี หารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อผลักดันการเปิดจุดผ่อนปรนการค้าบ้านนาหินโหง่น อำเภอนาตาล จังหวัดอุบลราชธานี ในการอำนวยความสะดวกทางการค้าให้กับผู้ส่งออกของไทย-สปป.ลาว
ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2563 รัฐบาลได้ออกข้อกำหนดตามความในมาตรา 9 แห่งพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 (ฉบับที่ 11) ข้อ 5 ผ่อนผันการใช้ช่องทางเข้ามาในราชอาณาจักรเฉพาะเพื่อการขนส่งสินค้า เพื่อบรรเทาผลกระทบและขับเคลื่อนเศรษฐกิจการค้าชายแดนให้ผู้ว่าราชการจังหวัดพิจารณาเปิดช่องทางเข้าออกด่านจุดผ่านแดนหรือจุดผ่อนปรนในพื้นที่รับผิดชอบ เฉพาะเพื่อการนำเข้าส่งออกสินค้าผ่านแดนได้ตามความจำเป็น โดยต้องมีมาตรการป้องกันโรคและกำกับการปฏิบัติเพื่อให้เป็นไปตามกฎ ระเบียบ และเงื่อนไขที่ทางราชการกำหนดอย่างเคร่งครัด
โดยเริ่มใช้ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม 2563 ปัจจุบันมีการเปิดจุดผ่านแดน ณ วันที่ 7 กรกฎาคม 2563 จำนวน 12 จุด ดังนี้ ไทย-มาเลเซีย จำนวน 4 จุด1. จุดผ่านแดนถาวรด่านบ้านประกอบ จ.สงขลา2. จุดผ่านแดนถาวรด่านบูเก๊ะตา จ.นราธิวาส 3. จุดผ่านแดนถาวรปาดังเบซาร์ จ.สงขลา4. จุดผ่านแดนถาวรด่านตากใบ จ.นราธิวาส ไทย-เมียนมา จำนวน 6 จุด 1. จุดผ่านแดนถาวรบ้านพุน้ำร้อน จ.กาญจนบุรี
2. จุดผ่อนปรนพิเศษด่านสินขร จ.ประจวบคีรีขันธ์ 3. จุดผ่อนปรนการค้าช่องทางบ้านห้วยต้นนุ่น จ.แม่ฮ่องสอน4. จุดผ่อนปรนการค้าบ้านห้วยผึ้ง จ.แม่ฮ่องสอน5. จุดผ่อนปรนการค้าบ้านแม่สามแสบ จ.แม่ฮ่องสอน 6. จุดผ่อนปรนทางการค้าด่านพระเจดีย์สามองค์ (จุดผ่านแดนชั่วคราวเพื่อการท่องเที่ยว) จ.กาญจนบุรี ไทย-สปป.ลาว จำนวน 1 จุด1. จุดผ่อนปรนการค้าบ้านใหม่ชายแดน อ.สองแคว จ.น่าน ไทย-กัมพูชา จำนวน 1 จุด1. จุดผ่านแดนถาวรบ้านผักกาด อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี
