ศาลปกครองจัดงาน “20 ปีศาลปกครอง ยืนหยัดความเป็นธรรม ก้าวล้ำเทคโนโลยี” เเจงปม ชาวบางกลอย-กสทช.จ่ายเงินคืนค่าใบอนุญาตทีวีดิจิทัล
เมื่อเวลา 10.00 น.วันที่ 9 มีนาคม ที่ศาลปกครอง ถนนเเจ้งวัฒนะ ศาลปกครองจัดงาน “20 ปีศาลปกครอง ยืนหยัดความเป็นธรรม ก้าวล้ำเทคโนโลยี” โดยนายปิยะ ปะตังทา ประธานศาลปกครอง เป็นประธานในการแถลงผลการดำเนินงานของศาลปกครองว่า ตลอด 20 ปีที่ผ่านมานับจนถึงวันที่ 15 ก.พ.2564 ศาลปกครองรับคดีเข้าสู่การพิจารณาแล้ว จำนวน 174,424 คดี โดยเป็นการยื่นฟ้องต่อศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 123,380 คดี คดีที่อุทธรณ์หรือยื่นฟ้องตรงต่อศาลปกครองสูงสุด จำนวน 51,044 คดี โดยศาลปกครองสามารถพิจารณาคดีแล้วเสร็จ จำนวน 146,537 คดี คิดเป็นร้อยละ 84.01 ของคดีรับเข้า นอกจากนั้นตั้งแต่วันที่ 30 พ.ค.2562 จากการที่ศาลปกครองได้เปิดใช้งานระบบคดีปกครองอิเล็กทรอนิกส์ ผ่านเว็บไซต์ของศาลปกครอง เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่คู่กรณีให้สามารถยื่นฟ้องคดี ยื่นคำให้การตามที่ศาลมีหมายเรียก สำเนาพยานหลักฐานประกอบคำฟ้อง การชำระค่าธรรมเนียมศาล ส่งคำร้องคำขอ รวมไปถึงการขอดำเนินกระบวนพิจารณาทางอิเล็กทรอนิกส์ รวมทั้งสามารถเข้าถึงข้อมูลในสำนวนคดีของตนเอง รวมทั้งตรวจดูและพิมพ์เอกสารในสำนวนคดี โดยไม่จำเป็นต้องเดินทางมาที่ศาลปกครอง ทั้งนี้จนถึงปัจจุบัน มีผู้สนใจลงทะเบียนเข้าใช้งานระบบแล้วรวมจำนวน 916 ราย โดยมีคดีที่ยื่นฟ้องทางอิเล็กทรอนิกส์ต่อศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 267 คดี พิจารณาแล้วเสร็จ จำนวน 126 คดี ส่วนการยื่นฟ้องทางอิเล็กทรอนิกส์ต่อศาลปกครองสูงสุด จำนวน 19 คดี พิจารณาแล้วเสร็จ 17 คดี มีคดีค้าง จำนวน 2 คดี
นายปิยะ กล่าวอีกว่า ศาลปกครองยังได้เพิ่มทางเลือกใหม่ในการอำนวยความยุติธรรม โดยเปิดให้มีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีปกครอง ตั้งแต่เดือน ก.ย. 2562 โดยมีคดีเข้าสู่กระบวนการการไกล่เกลี่ยของศาลปดครองชั้นต้น จำนวน 203 คดี ไกล่เกลี่ยแล้วเสร็จ จำนวน 164 คดี คิดเป็นร้อยละ 80.79 และมีคดีอยู่ระหว่างกระบวนการไกล่เกลี่ย จำนวน 39 คดี ทั้งนี้คดีที่ไกล่กเกลี่ยแล้วเสร็จส่วนใหญ่ ใช้ระยะเวลาไม่เกิน 3 เดือน นอกจากนั้นในปี 2563 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการระบาดของโรคโควิด-19 ผลงานคดีของศาลปกครองสูงสุดเพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 50 โดยมีคดีรับเข้า จำนวน 3,467 คดี และมีคดีแล้วเสร็จ จำนวน 4,116 คดี ซึ่งเป็นผลจากการใช้นโยบาย Work From Home โดยใช้เทคโนโลยีช่วยสนับสนุนในการดำเนินงาน
ประธานศาลปกครองสูงสุด กล่าวอีกว่า สำหรับทิศทางการดำเนินงานของศาลปกครองในปี 2564 ได้กำหนดให้เป็น “ปีแห่งการพัฒนาการอำนวยความยุติธรรมทางปกครอง ให้เป็นไปตามมาตรฐานอันเป็นที่ยอมรับของทุกภาคส่วนและในระดับสากลและสอดคล้องกับชีวิตวิถีใหม่(New Normal)” โดยกำหนดให้มีกรอบเวลาที่ชัดเจน รวดเร็ว รวมทั้งส่งเสริมให้นำกระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีปกครองมาให้ให้มากยิ่งขึ้น ซึ่งจะทำให้ข้อพิพาทยุติลงโดยเร็ว และสามารถแก้ไขเยียวยาความเดือดร้อนเสียหายที่เกิดขึ้นได้ทันการณ์ นอกจากนั้นยังส่งเสริมให้ประชาชนเข้าถึงการอำนวยความยุติธรรมของศาลปกครองได้ด้วยช่องทางที่ทันสมัย สะดวกและไม่สิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย พร้อมกันนั้นยังได้พัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการดำเนินกระบวนพิจารณาคดีปกครองตั้งแต่ต้นจนจบทุกขั้นตอน
นายปิยะ กล่าวอีกว่า ขณะเดียวกันศาลปกครองได้ปรับปรุงห้องพิจารณาคดีและห้องไต่สวนให้เป็นห้องพิจารณาคดีอิเล็กทรอนิกส์ โดยติดตั้งระบบคอมพิวเตอร์ เครื่องฉายภาพและโทรทัศน์วงจรปิด ทำให้คู่กรณีทุกฝ่ายรวมทั้งผู้เข้ารับฟังการพิจารณาสามารถเห็นเอกสารพยานหลักฐานที่ศาลใช้ประกอบในการพิจารณาคดีและไต่สวนผ่านอุปกรณ์ภายในห้องพิจารณาคดีได้ รวมทั้งติดตั้งระบบบันทึกภาพและเสียงเพื่อบันทึกการนั่งพิจารณาคดี ไต่สวนและให้ถ้อยคำต่อศาลเพื่อให้ศาลเรียกดูในภายหลังได้ นอกจากนั้นยังได้กำหนดให้มีการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นต่อการปฏิบัติงานและกระบวนการทำงานของศาลปกครอง เช่น การพัฒนาระบบฐานข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) ตลอดจนพัฒนาเครื่องมือทางเทคโนโลยีสารสนเทศ และนวัตกรรมที่มีประสิทธิภาพสูงและสอดคล้องกับแนวคิดการทำงานสมัยใหม่ เช่น การพัฒนาระบบปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อยกระดับการปฏิบัติงานสู่การเป็นศาลปกครองอัจฉริยะ การพัฒนา Mobile Application ระบบงานคดีปกครองอิเล็กทรอนิกส์เพื่อประชาชน รวมทั้งการพัฒนาระบบข้อมูลองค์ความรู้ที่สามารถเข้าถึงได้ง่ายและมีคุณภาพ
จากนั้น นายจำกัด ชุมพลวงศ์ รองโฆษกศาลปกครอง กล่าวชี้แจงกรณีรัฐบาลล้มประมูลโครงการก่อสร้างรถไฟฟ้าสายสีส้ม ช่วงบางขุนนนท์-มีนบุรี (สุวินทวงศ์) ที่มีการฟ้องคดีอยู่ในศาลปกครอง ว่า คดีนี้ บริษัท ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือ บีทีเอสซี ขอให้ศาลมีคำสั่งเพิกถอนประกาศหลักเกณฑ์การประมูลใหม่ หลัง รฟม.มีการเปิดประมูลไปแล้ว ซึ่งเมื่อวันที่ 5 มี.ค.ที่ผ่านมาศาลได้มีคำสั่งจำหน่ายคดีในประเด็นที่ บมจ.บีทีเอสซี ขอให้เพิกถอนประกาศหลักเกณฑ์การประมูลใหม่ดังกล่าว เพราะหมดเหตุที่ศาลจะต้องวินิจฉัย เนื่องจาก รัฐบาลได้มีการยกเลิกการประมูลและเปิดการประมูลโครงการก่อสร้างรถไฟฟ้าดังกล่าวใหม่ แต่ยังเหลือประเด็นที่ศาลต้องพิจารณาต่อไป คือ กรณี บมจ.บีทีเอสซี ขอให้ศาลสั่งให้ รฟม.ชดใช้ค่าเสียหายจำนวน 500,000บาท จากการจ้างที่ปรึกษาทางด้านเทคนิคในการยื่นประมูลโครงการดังกล่าว เท่านั้น
รองโฆษกศาลปกครอง ยังกล่าวถึงกรณีศาลปกครองสูงสุดพิพากษาให้ กสทช.คืนเงินค่าใบอนุญาตสัมปทานทีวีดิจิตอลให้กับบริษัท ไทยทีวี จำกัด หลังยกเลิกสัญญาสัมปทาน ว่า แม้เหตุผลที่ศาลใช้ประกอบการพิพากษาดังกล่าว มาจากปัญหาการจัดการที่ไม่พร้อมของ กสทช. ในเวลานั้นที่มีประเด็นข้อพิพาท แต่ไม่ใช่จะมาเป็นเหตุให้ผู้ประกอบการทีวีดิจิตอลในปัจจุบันสามารถเป็นเหตุในการฟ้องคดีในขณะนี้ เพื่อขอคืนค่าสัมปทานเหมือนกรณีบริษัทไทยทีวี จำกัด ได้ เพราะศาลก็ต้องพิจารณาเงื่อนไขในการรับความเดือดร้อนเสียหาย รวมทั้งปัจจุบัน ก็มีคำสั่ง หัวหน้า คสช. ที่ให้ผู้ประกอบการสามารถคืนสัมปทานได้ โดยได้รับเงินชดเชย
ด้าน น.ส.สายทิพย์ สุขคติพันธ์ รองโฆษกศาลปกครอง กล่าวชี้แจงกรณีที่มีการนำคำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดไปอ้างในทำนองศาลพิพากษาว่า กระเหรี่ยงบ้านบางกลอยมีสิทธิที่จะกลับไปอยู่บ้านบางกลอยบนและบ้านใจแผ่นดินในเขตอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จ.เพชรบุรี ว่า ข้อเท็จจริง ชาวบ้านมาฟ้องคดีขอให้ศาลสั่งให้กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ให้ชดใช้ค่าเสียหายจากกรณีเจ้าหน้าที่กรมอุทยานแห่งชาติฯ รื้อถอนเผาทำลายสิ่งปลูกสร้างและทรัพย์สินที่บ้านบางกลอยบนและบ้านใจแผ่นดิน โดยศาลก็ได้มีคำพิพากษายึดตาม พ.ร.บ.อุทยาน พ.ศ.2504 ว่า ชาวบ้านไม่ได้มีหลักฐานการครอบครองที่ดินก่อนการประกาศเขตอุทยาน และในคำพิพากษาศาลได้ระบุว่า ถึงแม้จะอยู่ในเขตอุทยาน แต่การใช้อำนาจหน้าที่ของเจ้าหน้าที่อุทยานก็ต้องอยู่ภายใต้หลักบริหารงานทางปกครอง ต้องให้มาตรการหนักเบาตามลำดับขั้นเพื่อให้มีผลกระทบกับประชาชนน้อยที่สุด จึงนำไปสู่คำพิพากษาให้กรมอุทยานฯชดใช้ค่าเสียหายเท่านั้น หาใช่คำพิพากษาที่มาจากการฟ้องคดีโดยตรงว่า ชาวบ้านมีสิทธิที่จะอยู่ในเขตที่กำหนดว่า เป็นเขตอุทยานหรือไม่ หากมีการฟ้องในประเด็นนี้ ศาลก็ต้องมีการนำสืบพยานหลักฐานในอีกลักษณะหนึ่ง
