| ที่มา | อาทิตย์สุขสรรค์ |
|---|---|
| ผู้เขียน | สมบัติ พลายน้อย |
| เผยแพร่ |
ผู้ที่ไปดูมหกรรมรามเกียรติ์ที่ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทยเล่าว่าเมียนมาแสดงตอนนางสีดาเห็นกวางทองก็อยากได้ ออดอ้อนให้พระรามไปตามจับกวาง เขาเล่าว่าพระรามไม่อยากไป นางสีดาก็รบเร้าอยู่นั่นแล้วจนพระรามรำคาญเอาเท้ายันนางสีดาลงไปนอนกับพื้น เขามีรูปมาให้ดูเป็นหลักฐานด้วย การแสดงจะนอกบทหรือในบทก็ไม่ทราบ เพราะไม่เคยอ่านรามายณะของเมียนมา เขียนตามที่เขาเล่า จึงไม่ทราบว่ามีเรื่องอะไรบ้างที่ต่างไปจากรามายณะฉบับอื่นๆ
หลายปีมาแล้วได้อ่านสูจิบัตรงานมหกรรมรามายณะที่อินโดนีเซีย จึงได้ทราบว่าชื่อตัวละครในรามายณะเมียนมาผิดเพี้ยนไปจากรามเกียรติ์ไทยอยู่หลายชื่อ จึงขอเก็บมาเล่าพอเป็นความรู้เบื้องต้น ชื่อที่พบเรียกต่างกันมีดังต่อไปนี้
เรียกทศกัณฐ์ว่า ทศคีรี (Dasagiri) ถ้าดูตามรูปศัพท์ก็น่าจะแปลว่า ภูเขา 10 ลูก แต่ท่านผู้รู้อธิบายว่าไม่ใช่ คีรี นั้นคือ ครีวะ จะมาจาก คีวา ที่หมายถึงคอหรืออย่างไรก็ไม่ทราบ (เรื่องคอทศกัณฐ์มีเรื่องจะเล่าต่อไป) อาจารย์ภาษาบาลีเคยบอกกับผมว่า “สุครีพ” ในรามเกียรติ์นั้นแปลว่า “คองาม” เพราะคำว่า “ครีพ” แผลงมาจาก “ครีว” นำมาเล่ารวมไว้ด้วยเพราะเป็นเรื่องน่าคิด
เล่าถึงเหตุการณ์ตอนทศกัณฐ์ลักพานางสีดาของเมียนมาไว้ เพิ่งมานึกได้ว่าเหตุการณ์ตอนนี้มีเล่าต่างกัน บ้างก็ว่าพระลักษณ์ก่อนจะออกไปตามหาพระรามตามที่ได้ยินเสียงร้อง พระลักษณ์ได้ฝากนางสีดาไว้กับนางธรณี (แผ่นดิน) ทำให้ทศกัณฐ์ไม่สามารถอุ้มเอานางสีดาไปได้ เพราะนางธรณียึดไว้ครั้นพระลักษณ์ตามไปพบพระรามๆ จึงถามว่า มาอย่างนี้แล้วใครจะอยู่ดูแลนางสีดา พระลักษณ์ก็ตอบว่าไม่ต้องกลัวได้ฝากนางธรณีไว้แล้ว พระรามไม่พอใจตำหนิพระลักษณ์ว่าแผ่นดินไม่ใช่คนจะคุ้มกันอะไรได้ คำพูดของพระรามทำให้นางธรณีไม่พอใจปล่อยนางสีดาไม่ยึดไว้อีก ทศกัณฐ์จึงอุ้มเอาไปได้นอกจากนี้ยังมีเล่าแปลกออกไปอีกหลายเรื่อง เช่นบางแห่งเล่าว่าราพณ์หรือทศกัณฐ์ใช้ตรีศูล ช้อนดินตรงที่นางสีดายืนอยู่ เอาขึ้นบุษบกไปด้วยกัน ความต่างกันดังกล่าวเล่าไว้พอให้ทราบเท่านั้น จะเล่าทั้งหมดก็จะสับสนมากไป
นอกจากเรียกทศกัณฐ์ว่า ทศคีรี ดังกล่าวแล้ว เมียนมายังเรียกพระลักษณ์ว่า ลักขณะ (Lakhana) เรียกนางสีดาว่า สิตา (Sita) เรียกฤษีวิศวามิตรว่า Bodaw Hermit ส่วนชื่ออื่นๆ อาจจะผิดเพี้ยนต่างออกไปอีกยกมากล่าวเท่าที่พบเท่านั้น
เรื่องของฤษี Bodaw (อ่านอย่างไรก็ไม่ทราบ) เข้ามาเกี่ยวกับพระรามและพระลักขณะ ตอนไปแข่งขันยกศรที่กรุงมิถิลา ซึ่งมีเรื่องแปลกออกไปอีก จะเล่าในตอนหน้า
