“พี่ตู้รู้ทุกเรื่อง” ของไปรษณีย์ไทย เป็นความคิดสร้างสรรค์เพื่อแบ่งปันความรู้สู่สาธารณะ โดยเริ่มที่ จ. พิษณุโลก
มีผู้สงสัยบางอย่างจึงส่งข้อความมาให้อ่านจากตู้อัจฉริยะ ดังนี้
“พิษณุโลก เดิมมีชื่อเรียกว่า “เมืองสองแคว” เนื่องจากเมืองนี้ตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ำน่านและแม่น้ำแควน้อย หรือบริเวณที่ตั้งของวัดจุฬามณีในปัจจุบัน
หลักฐานการสร้างเมืองพิษณุโลกมีมาแต่พุทธศตวรรษที่ 15 สมัยขอมมีอำนาจปกครองแถบนี้
เมื่อประมาณปี พ.ศ. 1900 สมเด็จพระมหาธรรมราชาลิไทแห่งกรุงสุโขทัย ได้โปรดเกล้าฯ ให้ย้ายเมืองมาตั้งอยู่ ณ ตัวเมืองปัจจุบัน โดยมีฐานะเป็นเมืองลูกหลวง
สมัยอยุธยา เมืองพิษณุโลกทวีความสำคัญมากขึ้น เพราะเป็นเมืองกึ่งกลางระหว่างกรุงศรีอยุธยาและอาณาจักรฝ่ายเหนือ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรงปฏิรูปการปกครอง และได้เสด็จมาประทับที่เมืองนี้ตั้งแต่ พ.ศ.2006 จนสิ้นรัชกาลในปี พ.ศ.2031 ช่วงนั้นพิษณุโลกเป็นราชธานีแทนกรุงศรีอยุธยานานถึง 25 ปี”
ข้อมูลจากเอกสารวิชาการ
ขอเล่าโดยสรุปจากความรู้ที่นักวิชาการเขียนไว้ในเอกสารวิชาการนานแล้ว มาดังนี้
- เมืองสองแควยุคแรกสุด นักวิชาการประวัติศาสตร์โบราณคดี ทั้งจากกรมศิลปากรและมหาวิทยาลัยต่างๆ บอกไว้นานแล้วว่าอยู่บริเวณที่มีคูน้ำกำแพงดิน (ซึ่งถูกทำลายหมดแล้ว) มีวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ (หรือวัดใหญ่) เป็นศูนย์กลางอยู่ฝั่งซ้ายแม่น้ำน่าน
สมัยต่อมาจึงขยายไปอีกฟากแม่น้ำน่าน เป็นเมืองสองฝั่งแม่น้ำ (ไม่ใช่อกแตก) มีวังจันทน์เป็นศูนย์กลางอำนาจ
ส่วนวัดจุฬามณีสร้างสมัยพระบรมไตรโลกนาถ เมื่อเสด็จขึ้นไปประทับอยู่เมืองพิษณุโลก ไม่มีแต่แรก
- พุทธศตวรรษที่ 15 (หรือ หลัง พ.ศ. 1400) ไม่เคยพบหลักฐานเกี่ยวกับขอมว่ามีอำนาจปกครองแถบเมืองพิษณุโลก เพราะขณะนั้นยังไม่เคยพบว่ามีเมืองอยู่ตรงนี้
- ไม่เคยพบหลักฐานว่าพญาลิไทให้ย้ายเมืองพิษณุโลกจากที่อื่นไปอยู่ที่ปัจจุบัน
มีแต่ผู้เชี่ยวชาญประวัติศาสตร์โบราณคดี วิจัยพบว่าพระเจ้าแผ่นดินอยุธยากับสุพรรณภูมิยึดได้กรุงสุโขทัย แล้วควบคุมจำกัดพื้นที่ให้พญาลิไทออกบวชไปจำพรรษาอยู่เมืองพิษณุโลก
- พระบรมไตรโลกนาถขึ้นไปประทับที่เมืองพิษณุโลก เพื่อรับศึกพระเจ้าติโลกราชจากรัฐล้านนา ยกลงมายึดเมืองศรีสัชนาลัย (เชลียง, เชียงชื่น) และหมายยึดสุโขทัย, สองแคว ฯลฯ
คราวนี้เองที่เปลี่ยนชื่อเมืองสองแควเป็นพิษณุโลก (แปลว่า โลกของพระวิษณุ) ต่อมาจึงทรงผนวช แล้วสร้างวัดจุฬามณี
ตรวจสอบด้วย เพื่อความถูกต้อง
งานนี้เป็นสิ่งสร้างสรรค์ของไปรษณีย์ไทย ถ้าตรวจสอบเพื่อความถูกต้อง แล้วเรียบเรียงภาษาง่ายๆ ให้คนทั่วไปอ่านรู้เรื่อง (ไม่เป็นภาษาเทพทางโบราณคดี) จะวิเศษยิ่งนัก
พี่ตู้รู้ทุกเรื่อง
เมื่อวันที่ 17 ส.ค. ที่บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด สำนักงานใหญ่ ถนนแจ้งวัฒนะ พล.อ. สาธิต พิธรัตน์ ประธานกรรมการ บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด (ปณท) เปิดเผยว่า
ในโอกาสก้าวสู่ 15 ปีของ ปณท และ 134 ปีกิจการไปรษณีย์ไทย ทาง ปณท ได้เดินหน้าปรับตัวและยกระดับสู่ “ไปรษณีย์ 4.0” เริ่มนำร่องด้วยการปรับปรุงตู้ไปรษณีย์สีแดง สำหรับส่งจดหมายที่มีอยู่ทั่วประเทศให้เป็นนวัตกรรมตู้ไปรษณีย์อัจฉริยะในยุค 4.0 ภายใต้ชื่อ “พี่ตู้รู้ทุกเรื่อง” โดยจะปรับใหม่ให้มีสีสันสดใส และเปลี่ยนตู้ไปรษณีย์ธรรมดาให้สามารถให้ข้อมูลสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ ในพื้นที่ใกล้เคียงได้ เพียงแค่สแกนคิวอาร์โค้ด เพื่อเป็นการส่งเสริมสถานที่ท่องเที่ยวและผู้ประกอบการรายย่อยในชุมชน กระตุ้นเศรษฐกิจระดับท้องถิ่นให้มีความไหลเวียนมากขึ้น
ปัจจุบันได้นำร่องติดตั้งตู้ดังกล่าวและสามารถให้บริการได้แล้วในจังหวัดพิษณุโลก จำนวนทั้งสิ้น 15 ตู้ กระจายไปทุกอำเภอ พร้อมกันนี้มีแผนจะขยายไปพื้นที่อื่นๆ ทั่วประเทศ ทั้ง 76 จังหวัดภายในปีนี้ ซึ่งจะเน้นในเขตพื้นที่ท่องเที่ยว แต่หากไม่ทันภายในปีนี้จะต้องให้แล้วเสร็จในปีหน้า โดยกรุงเทพฯ จะเป็นเฟสสุดท้ายที่จะเปิดให้บริการ เพราะอยู่ระหว่างรวบรวมข้อมูลจากพนักงานไปรษณีย์ในท้องถิ่นที่มีความรู้และรู้จักในแต่ละท้องถิ่นดี
[ข่าวสด ฉบับวันศุกรที่ 18 สิงหาคม 2560 หน้า 1, 7]
