ลัดฟ้าทักทาย ‘ปักกิ่ง’ ส่องสังคมไร้เงินสด ‘ขอทานก็ยังมีคิวอาร์โค้ด’

เริ่มมองเห็นภาพกันชัดเจนขึ้นทุกขณะ นับตั้งแต่ธนาคารสีม่วงชิงนำร่องเปิดตัวโมบายแอพพลิเคชั่นให้ลูกค้าได้ทดลองประสบการณ์ชำระเงินผ่านการสแกนคิวอาร์โค้ด ขานรับนโยบายภาครัฐร่วมขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ เนชั่นแนล อี-เพย์เมนต์

ล่าสุด ไม่เพียงแค่การเปิดตัว “แม่มณี มันนี่ โซลูชั่น” นางกวักยุคดิจิทัล พร้อมพรีเซ็นเตอร์ ใหม่-ดาวิกา โฮร์เน่ ทางด้านนครชัยแอร์ก็ร่วมด้วยช่วยกัน เปิดให้ผู้โดยสารสามารถชำระเงินผ่านคิวอาร์โค้ดเช่นกัน โดยเริ่มคิกออฟตั้งแต่วันที่ 15 พฤศจิกายนที่ผ่านมา

ขณะที่บรรดากูรู นักการตลาด ต่างยืนยันว่า “สังคมไร้เงินสด” ในไทยมาแน่ และภายในกลางปีหน้าเป็นอย่างช้าน่าจะได้เห็นการออกแคมเปญขับเคี่ยวแย่งลูกค้ากันอย่างดุเดือด ซึ่งเป็นไปตามนโยบายของภาครัฐที่ต้องการกระตุ้นเศรษฐกิจ ที่มีการรับรองว่าปีหน้าขยายตัวร้อยละ 4-5 แน่นอน

ซึ่งหนึ่งในหลายๆ ประเทศที่ก้าวเข้าสู่สังคมไร้เงินสดอย่างเห็นได้ชัดคือจีน

Advertisement
จัตุรัสเทียนอันเหมินไม่เคยขาดนักท่องเที่ยว


มังกรอย่างไรยังคงเป็นมังกร

“การเดินทางเปิดดวงตาให้กับนักเขียน และการเดินทางก็เปิดดวงตาให้กับนักข่าว”

ประโยคข้างต้นจำได้ขึ้นใจ เป็นประโยคที่อาจารย์วรศักดิ์ มหัทธโนบล ผู้อำนวยการศูนย์จีนศึกษา สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย บอกเมื่อครั้งได้ร่วมทริปไปพิชิตด่านซานไห่กวน จัดโดยอาศรมสยาม-จีนวิทยา เมื่อกลางปีที่ผ่านมา

เป็นความจริงที่ว่า การเดินทางไม่ว่าจะใกล้-ไกลแค่ไหน ล้วนได้ประโยชน์ทั้งสิ้น เช่น การเดินทางไปเยือนกรุงปักกิ่ง ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนในครั้งนี้

จีนได้ชื่อว่าเป็นประเทศหลังม่านไม้ไผ่ ปิดประเทศไปกว่า 20 ปี ป้องกันการโถมถั่งของกระแสวัฒนธรรมใหม่ๆ จากโลกภายนอก มาวันนี้จีนไม่เพียงไม่ได้เป็นเมืองหลังเขาแต่อย่างใด ตรงกันข้าม จีนยังคงเป็นมังกรที่โลกตะวันตกยังต้องกริ่งเกรง

ภายใต้การบริหารแบบเบ็ดเสร็จ โดยให้ความสำคัญกับเศรษฐกิจทุนนิยมเสรี ทำให้การดำเนินการทุกอย่างสามารถจัดการได้สะดวกดาย

หนึ่งในความเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัดเจน นอกจากความทันสมัยของอาคารบ้านเรือน การบริการครบครันสำหรับนักท่องเที่ยวที่กำลังเป็นกระแสฮอตฮิตอยู่ ณ ปัจจุบันในเมืองไทย คือการเป็นสังคมไร้เงินสด (เกือบจะ) สมบูรณ์

คนปักกิ่งในวันนี้แทบไม่ต้องพกเงินสดกันแล้ว แค่มีสมาร์ทโฟน 1 เครื่องก็เพียงพอแล้ว สามารถจับจ่ายซื้อของซื้อบริการได้หมด และไม่จำเป็นต้องเป็นตระกูล “ไอ” เพราะมีให้เลือกทั้งเสี่ยวมี่ หัวเว่ย ออปโป้ ฯลฯ ฟังก์ชั่นครบ ในราคาเบาๆ

ประจักษ์พยานหนึ่งคือ อาคารไอ-สตูดิโอ ที่หัวมุมถนนหวางฝูจิ่ง ถนนคนเดินที่นักท่องเที่ยวทุกคนต้องมา แม้ดูยิ่งใหญ่อลังการ ในวันเปิดตัวข่าวว่าคึกคักพอสมควร แต่วันนี้แทบจะร้างไร้ผู้คน

หอฟ้าเทียนถาน อีกสถานที่ที่ต้องไปเยือน


บนโลกใบใหม่ ไม่ขยับเท่ากับถอยหลัง

ในช่วงเวลาของการเริ่มต้น อะไรก็ต้องใช้เวลา จีนก็เช่นกัน

การจะผลักดันให้เข้าสู่สังคมไร้เงินสดใช้เวลาอยู่นานปี โดยมีภาคเอกชนเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงสำคัญ อย่างเทนเซนต์ โฮลดิ้ง ผู้พัฒนาแอพพลิเคชั่น “วีแชต” ซึ่งเริ่มต้นจากการแจกอั่งเปาให้กับพนักงานผ่านแอพพลิเคชั่นบนมือถือครั้งแรกในปี 2556 แต่ก็ยังไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร กระทั่งเริ่มส่งเสริมการตลาดโดยให้ลูกค้าได้มีส่วนร่วมลุ้นรับอั่งเปาด้วย เป็นต้น รวมทั้งอาลีเพย์ ที่ถือกำเนิดขึ้นเพื่อเอื้อต่อการทำธุรกรรมบนเว็บไซต์อีคอมเมิร์ซเถาเป่า ตั้งแต่ 4 ปีก่อนหน้า

ปัจจุบันประชากรจีนส่วนใหญ่ใช้สมาร์ทโฟนซื้อสินค้าแทบทุกอย่าง ตัวเลขล่าสุดเมื่อปี 2560 คิดเป็นมูลค่าราว 5.53 ล้านล้านดอลลาร์

ข้อดีของการเป็นสังคมไร้เงินสด คือความสะดวก ปลอดภัย ไม่จำเป็นต้องพกเงินสดให้ยุ่งยาก และหมดปัญหาเรื่องของเงินทอน ที่สำคัญคือ ไม่ต้องเสี่ยงกรณีของธนบัตรปลอม

“ถ้าลืมมือถือไว้ที่ไหน ไม่ต้องห่วง ไม่หายแน่นอน เพราะเอาไปก็ทำอะไรไม่ได้ เนื่องจากซิมโทรศัพท์ทุกเครื่องขึ้นทะเบียนไว้หมด ตำรวจสามารถตามรอยได้ ทำให้เรื่องอาชญากรรมน้อยลง” ฟ้า มัคคุเทศก์ประจำทริป เล่าให้ฟัง

บรรยากาศยามค่ำที่ถนนหวางฝูจิ่ง

สำรวจ ‘หวางฝูจิ่ง’ ที่ใครๆ ก็ต้องไป

นครปักกิ่ง นอกจากจะเป็นเมืองที่ต้องปักธงสำหรับคนที่ชมชอบเชิงประวัติศาสตร์ อารยธรรมโบราณ มีเรื่องราวให้เรียนรู้ให้ศึกษา มีสิ่งให้ดูให้ชมมากมาย อย่างพระราชวังต้องห้าม ที่ทุกตารางนิ้วของพื้นที่มีเรื่องเล่า รวมไปถึงต้นไม้ทุกต้น ตำแหน่งของฮวงจุ้ย สัตว์สัญลักษณ์ เรียกว่าวันเดียวเที่ยวไม่อิ่ม

เหนืออื่นใด คือเสน่ห์เล็กๆ น้อยๆ รายทางที่พาให้การท่องปักกิ่งเต็มไปด้วยความประทับใจ

หนึ่งในสถานที่ที่เป็นสีสันดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เข้ามาเยี่ยมชมในทุกค่ำคืนคือ “ถนนหวางฝูจิ่ง” ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจัตุรัสเทียนอันเหมินในกรุงปักกิ่ง มีความยาว 180 เมตร เป็นถนนสายเก่าแก่ มีประวัติกว่า 700 ปี

“หวางฝูจิ่ง” เป็นถนนคนเดินแบบวันสต๊อปช้อปปิ้ง จะเอาแบรนด์เนม หรือของที่ระลึกแบบพื้นถิ่น ร้านอาหารเหลาที่ให้บริการเป็ดปักกิ่งแบบออริจินัล หรืออาหารแปลกๆ ข้างทาง ประกอบด้วยสารพัดสัตว์ อย่าง แมงป่องเสียบไม้แบบยังดุ๊กดิ๊กได้ งู กิ้งกือ ม้าน้ำ ปลาดาว ฯลฯ

และที่ต้องไม่พลาดคือโยเกิร์ตโฮมเมด รสชาติเข้มข้น บรรจุในขวดเซรามิกเขียนลาย ขวดละ 10 หยวน

 

จิตรกรวาดภาพทิวทัศน์ด้วยฝ่ามือในหวางฝูจิ่ง มีลูกค้าใช้บริการเพียบ

ในฐานะเจ้าบ้านที่ให้ความสำคัญกับเรื่องความปลอดภัยของแขกผู้มาเยือน บนถนนหวางฝูจิ่งในยามค่ำจึงมีตำรวจเดินเวรยามเป็นกะ กะละ 3 คน นอกจากนี้ยังมีรถสายตรวจวิ่งดูแลความปลอดภัย ที่หน้าถนนยังมีรถพยาบาลเคลื่อนที่จอดไว้เผื่อกรณีฉุกเฉินอีกต่างหาก

การเตรียมตัวสำหรับนักท่องเที่ยวผู้มาเยือนประเทศจีนนั้น โดยเฉพาะในยุคที่มือถือเหมือนเป็นลมหายใจ สามารถพูดคุย หาข้อมูลได้ฉับไวผ่านไวไฟ เมื่อก่อนอาจรู้สึกอึดอัดบ้าง เพราะที่นี่บล็อกไลน์ เฟซบุ๊กใช้ได้บ้างเมื่ออยู่ที่พักที่มีไวไฟให้บริการ หรือไม่เช่นนั้นก็ต้องลงทะเบียนวีแชต แต่กระนั้นก็สามารถติดต่อพูดคุยได้กับผู้ที่ใช้วีแชตด้วยกันเท่านั้น

แต่ปัจจุบัน เพียงเช่าพ็อกเก็ตไวไฟจากเมืองไทย เท่านี้ก็สามารถเชื่อมต่อโลกออนไลน์ได้ทั้งเฟซบุ๊กและไลน์ได้อย่างไม่มีสะดุด

ฟ้า ไกด์สาว เล่าให้ฟังว่า ที่นี่บล็อกไลน์และเฟซบุ๊กเพื่อความมั่นคงของชาติ ใช้ได้แต่ “วีแชต” ซึ่งเป็นของจีน ภายใต้การกำกับดูแลของรัฐบาล ทำให้ทุกอย่างสามารถตรวจสอบได้ รู้ที่มาที่ไป เมื่อมีผู้กระทำความผิดสามารถตรวจหาคนร้ายได้ทันท่วงที

นั่นหมายรวมถึงการซื้อ-ขายสินค้าที่ไม่ว่าจะผ่านออนไลน์ ที่ต้องลงทะเบียนผ่านอาลีเพย์ หรือวีแชตเพย์ สองค่ายยักษ์ แต่รวมถึงการค้าขายทุกอย่างที่ซื้อ-ขายผ่านแอพพลิเคชั่น สะดวกสบายเพียงแค่สแกนคิวอาร์โค้ดแล้วกดตัวเลขยอดเงินที่ต้องการจ่าย เท่านั้นข้อความยืนยันการชำระเงินก็จะแจ้งเตือนไปยังผู้ขาย รวมทั้งขอทานก็ยังมีคิวอาร์โค้ด

 

จักรยานที่มีให้เช่ายืมทุกหนแห่งในกรุงปักกิ่ง แค่สแกนคิวอาร์โค้ดก็สามารถขี่ไปไหนก็ได้


เพราะเทคโนโลยีไม่ได้มีไว้เท่

ถามว่า “จีน” ประเทศที่ใหญ่โตขนาดนี้ แม้ไม่นับเรื่องของวัย ก็ยังมีช่องว่างสถานภาพทางการเงิน/การศึกษาเป็นจำนวนมาก ทำอย่างไรจึงทำให้เกิดสังคมไร้เงินสดได้

ประสิทธิ์ ฉกาจธรรม ผู้จัดการทั่วไปอาวุโส อาศรมสยาม-จีนวิทยา บอกว่า เพราะรัฐบาลนำเทคโนโลยีมาใช้เป็นเครื่องอำนวยความสะดวกให้กับประชาชนนั่นเอง

“นอกจากคนสูงวัยมากๆ คนหนุ่ม-สาวที่นี่ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ทั้งนั้น เพราะเทคโนโลยีมีไว้เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ประชาชน แม้กระทั่งขอทานยังมีคิวอาร์โค้ด” จึงไม่จำเป็นต้องพกสตางค์ ไม่ต้องกลัวการถูกจี้ปล้น

แม้กระทั่งบริการเช่ายืมจักรยาน ซึ่งมีอยู่ในทุกมุมเมือง (แชริ่งอีโคโนมี่) ก็สามารถทำได้อย่างสะดวกดายด้วยการสแกนคิวอาร์โค้ด เป็นการบรรเทาปัญหาหมอกควันด้วย

ฉะนั้น จีนแม้จะมีประชากรจำนวนมาก และมีคนหลายระดับทั้งด้านกว้างและด้านลึก แต่เมื่อรัฐบาลตัดสินใจพารัฐนาวารุดไปข้างหน้าด้วยเทคโนโลยี โดยมีเศรษฐกิจแบบทุนนิยมเสรีกำกับ อะไรก็เกิดขึ้นได้

ทั้งยังมีแจ๊ก หม่า แห่งอาลีบาบา เป็นแรงหนุนสำคัญ ทำให้สังคมไร้เงินสดเป็นไปอย่างราบรื่น

ผูกบัญชีไว้กับอาลีเพย์ หรือวีแชตเพย์ได้ทั้งนั้น แค่มีสมาร์ทโฟนก็จับจ่ายได้ทุกสิ่ง
QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image