| ที่มา | คอลัมน์สยามประเทศไทย มติชนรายวัน |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
ประวัติศาสตร์ชาติไทย “เพิ่งสร้าง” โดยกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) ว่าราวหลัง พ.ศ. 1800 (พุทธศตวรรษที่ 19) มีคนไทยในยูนนานอพยพเคลื่อนย้ายลงไปผสมผสานคนพื้นเมืองเดิม แล้วก่อตั้งบ้านเมืองบริเวณประเทศไทยปัจจุบัน
แต่ไม่มีอธิบายว่าคนไทยพวกนั้น หมายความว่าอะไร?
จะขอคัดข้อเขียนของ อ. นิธิ เอียวศรีวงศ์ มาบอก วธ. โดยสรุปดังต่อไปนี้
“ชาติพันธุ์เป็นสิ่งสร้างทางสังคม (โดยทั่วไปเรามักเผลอคิดไปว่า ชาติพันธุ์เป็นธรรมชาติ คือคนเราเกิดมาในกลุ่มชาติพันธุ์ใด เราก็สังกัดกับกลุ่มชาติพันธุ์นั้น)
ต้นกำเนิดของ “ชาติพันธุ์” ต่างๆ ที่เรารู้จักในทุกวันนี้ ล้วนถูกสร้างขึ้นในช่วงใดช่วงหนึ่งของประวัติศาสตร์ทั้งสิ้น
‘คนไทย’ อาจเป็นชื่อเรียกอัตลักษณ์ชาติพันธุ์ของคนอยุธยา ซึ่งเป็นเมืองที่มีคนต่างอัตลักษณ์ชาติพันธุ์อาศัยอยู่ร่วมกันมาก เช่น มอญ, เขมร, จีน, ญี่ปุ่น, พุทเกษ, วิลันดา, วิลาส, ฝรั่งเศส, จาม, บูกิส, ปัตตานี, ฯลฯ ถ้าคุณไม่ใช่คนเหล่านั้น คุณก็ต้องเป็นอะไรสักอย่างที่ต่างออกไป จะบอกว่าเป็น ‘ไพร่’ ก็ไม่ได้ เพราะคนต่างชาติพันธุ์เหล่านั้น ก็เป็นไพร่ได้เหมือนกัน
ฉะนั้น คำว่าเป็น ‘คนไทย’ ของคนอยุธยาจะหมายความว่าอะไรก็ไม่สู้ชัดนัก และน่าจะไม่ได้มีความหมายเดียวกับที่เราเรียกตัวเองว่า ‘คนไทย’ เวลานี้
เอกสารในตอนปลายอยุธยาพูดถึงคนจาก ‘เมืองเหนือ’ บรรทุกสินค้าลงเรือมาขายแถบอยุธยา จะเรียกคนเหล่านั้นว่า ‘ชาวเหนือ’ ซึ่งก็หมายความเพียงพิษณุโลก และเมืองแถบๆ นั้น แทบไม่มีสำนึกเลยว่าคนเหล่านั้นก็เป็น ‘คนไทย’ เหมือนกัน
อย่างที่ทุกท่านคงทราบดีอยู่แล้วว่า คนอีสานเรียกตัวเองว่า ‘ลาว’ และคนเหนือเรียกตัวเองว่า ‘คนเมือง’
ไม่มีใครเรียกตัวเองว่า ‘คนไทย’ นอกจากคนอยุธยา ที่ไม่ได้มีอัตลักษณ์ชาติพันธุ์นานาชนิดดังที่กล่าวแล้วเท่านั้น
จนมาถึงสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ในคริสต์ศตวรรษที่ 19 แล้ว คนกรุงเทพฯ ยังเรียกคนภาคใต้ว่า ‘ชาวนอก’
ส่วนคำว่า ‘ไทย’ ในภาษาใต้โบราณ ไม่ได้หมายถึงชาติพันธุ์ล้วนๆ แต่หนักไปในทางศาสนามากกว่า
คนที่ ‘เข้าแขก’ คือหันไปเป็นมุสลิม คนที่ “เข้าไทย” คือหันมาเป็นพุทธ เพราะเอาเข้าจริงคนสองกลุ่มนี้มีวัฒนธรรมร่วมกันมากทีเดียว จนแทบจะแยกออกจากกันไม่ได้ นอกจากกินหมูกับไม่กินหมูเท่านั้น”
[พหุวัฒนธรรม (2) ของ นิธิ เอียวศรีวงศ์ ในมติชนสุดสัปดาห์ ฉบับประจำวันที่ 11-17 มีนาคม 2559 หน้า 30]
วธ. เพิ่งสร้างคนไทยมีในยูนนาน (จีน) ควรทบทวนอย่างถ่องแท้ยิ่งกว่าที่ทำไปแล้ว
