เมื่อวันที่ 20 มีนาคม นายจอห์น ดัลลีย์ ผู้ร่วมก่อตั้งมูลนิธิเพื่อสุนัขในซอย หรือ ซอย ด็อก (Soi Dog Foundation อ.ถลาง จ.ภูเก็ต เปิดเผยกรณีแนวทาง Set Zero แก้ปัญหาพิษสุนัขบ้านั้น ว่า ความจริงแล้วสถิติการลดลงของโรคพิษสุนัขบ้าในประเทศไทยนั้นมีแนวโน้มดีขึ้นมาก โดยอ้างอิงจากเอกสารขององค์การอนามัยโลก (World Health Organization) ที่ตีพิมพ์เมื่อเดือนกันยายนปีที่แล้ว ซึ่งกล่าวว่า “จากการดำเนินการฉีดวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าแก่สุนัขอย่างกว้างขวางรวมถึงพัฒนาการในการจ่ายยาต้านไวรัส พิษสุนัขบ้า ประเทศไทยมีจำนวนผู้ติดเชื้อพิษสุนัขบ้าลดลงมากกว่า 90% จากเมื่อปี 30-40 ปีก่อน”
“แนวคิดเรื่อง Set Zero ที่จะกำจัดสุนัขจรจัดให้หมดไปนั้น ไม่ใช่ทางออกของปัญหานี้แต่อย่างใด และหากแนวคิดนี้ได้รับการอนุมัติให้ใช้เป็นนโยบายอย่างเป็นทางการแล้ว ก็ยังยากที่จะเป็นไปได้ในทางปฏิบัติอยู่ดี เพราะประเทศไทยมีสุนัขจรจัดอย่างน้อย 8 ล้านตัว และคงเป็นไปได้ยากที่จะฆ่าได้ทั้งหมด ส่วนการฉีดวัคซีนไม่ใช่ทางแก้ไขปัญหาโรคพิษสุนัขบ้าทั้งหมด สุนัขตัวเมีย 1 ตัว สามารถให้กำเนิดลูกสุนัขได้ 4-5 ตัว ทุกๆ 6 เดือน หากสุนัขตัวนี้ได้รับอาหาร น้ำดื่ม และที่พักอาศัย สุนัขตัวนี้จะสามารถให้กำเนิดลูกสุนัขที่จะกลายไปเป็นพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ไปอีกไม่รู้จบ และสามารถเพิ่มจำนวนประชากรสุนัขได้เป็นพันๆ ตัวภายในระยะเวลาเพียง 5 ปี นี่เป็นตัวเลขที่สูงมาก และหากมองในมุมของการกำจัดสุนัขไม่ว่าจะเป็นการฆ่าทิ้งหรือจับไปกักบริเวณไว้ เมื่อสุนัขกลุ่มหนึ่งถูกกำจัดออกไป ก็จะมีสุนัขจำนวนใหม่เข้ามาแทนที่ในบริเวณเดิมในระยะอันสั้นอีก ดังนั้น หากจะทำให้ Set Zero ได้ผลหมายความว่า สุนัขอย่างน้อยแปดล้านตัวจะต้องถูกกำจัดพร้อมๆ กันในเวลาเดียวกัน”นายจอห์นกล่าวและว่า การทำงานที่มูลนิธิเพื่อสุนัขในซอยนั้น ยึดหลัก CNVR (Capture, Neuter, Vaccinate and Release) คือการ จับสุนัขมา ทำหมันเพื่อควบคุมจำนวนประชากร ฉีดวัคซีนเพื่อให้ปลอดภัยทั้งแก่ตัวสุนัขเองและรอบข้าง และปล่อยกลับในอาณาเขตเดิมที่จับมา โดยวิธีการนี้ ไม่เพียงแค่อิงหลักมนุษยธรรม แต่ยังได้รับการพิสูจน์แล้วว่าเป็นวิธีการควบคุมประชากรสุนัขจรจัดและหยุดยั้งโรคพิษสุนัขบ้าที่ปลอดภัยที่สุด เรื่องนี้สามารถพิสูจน์ได้จากพื้นที่ต้นแบบอย่างจังหวัดภูเก็ต ซึ่งทางมูลนิธิฯ สามารถลดจำนวนประชากรสุนัขจรจัดจากประมาณ 80,000 ตัวในปีพ.ศ. 2546 เป็น 4,000 – 6,000 ตัวในขณะนี้ และผลจากการฉีดวัคซีนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโปรแกรม CNVR ทำให้จังหวัดภูเก็ตได้รับการประกาศจากทางราชการว่าเป็นจังหวัดปลอดเชื้อพิษสุนัขบ้า เพียงจังหวัดเดียวในประเทศ
นายจอห์นกล่าวว่า แนวคิดนี้ ไม่ใช่เพียงแนวคิดของมูลนิธิเพื่อสุนัขในซอยเท่านั้น แต่องค์กรชั้นนำทั่วโลกรวมถึงองค์การอนามัยโลก องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ องค์กรเพื่อการรณรงค์ควบคุมโรคพิษสุนัขบ้าโลก และองค์กรอื่นๆ อีกมากมาย ได้ยืนยันเป็นเสียงเดียวกันว่า การฉีดวัคซีนแก่สุนัขเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพที่สุดในการกำจัดโรคพิษสุนัขบ้าในคน การฉีดวัคซีนให้กับประชากรสุนัขมากถึง 70% จะช่วยกำจัดโรคพิษสุนัขบ้าในพื้นที่นั้นๆ ได้ โดยสุนัขที่ได้รับวัคซีนจะป้องกันอาณาเขตของตนเอง
นายจอห์น กล่าวเพิ่มเติมว่า ปัญหาสำคัญอีกประการหนึ่งที่ก่อให้เกิดการระบาดของโรคพิษสุนัขบ้า คือการที่ผู้มีอำนาจอนุญาตให้มีการนำเข้าลูกสุนัขจากฟาร์มสุนัขที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ระบาดของโรค เพื่อนำมาขายในตลาดและร้านขายสัตว์เลี้ยง ไม่เว้นแม้แต่ในพื้นที่ภูเก็ตที่ถูกประกาศเป็นพื้นที่ปลอดโรคพิษสุนัขบ้า ลูกสุนัขที่ขายไม่ออกจะถูกทิ้งให้กลายเป็นสุนัขจรจัดต่อไป เจ้าของสุนัขและแมวสามารถนำสัตว์เลี้ยงของตนเข้ารับวัคซีนต้านพิษสุนัขบ้าได้ที่สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดได้ทุกจังหวัด และในบางพื้นที่ ทางราชการก็มีการทำหมันฟรี หรืออาจเสียค่าใช้จ่ายเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
