จัดเป็นเกาะที่ใกล้กรุงเทพฯที่สุดก็ว่าได้กับ ‘เกาะเกร็ด’ อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี แม้ไม่ใช่เกาะที่รายล้อมไปด้วยทะเล แต่ก็เป็นเกาะมีเอกลักษณ์ที่เมื่อได้ไปสัมผัสจะลืมไม่ลงเลยทีเดียว
เกาะเกร็ดเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่โดดเด่น ตั้งแต่วิถีชีวิตความเป็นอยู่คนท้องถิ่นที่สืบเชื้อสายมอญ ซึ่งมีลักษณะชอบเข้าวัดทำบุญ ที่นั่นจึงเต็มไปด้วยวัดถึง 7 วัด มีสถาปัตยกรรมงดงามเป็นเอกลักษณ์ เกาะเกร็ดยังมีของดีของเด่นอันเนื่องจากภูมิปัญญาชาวมอญ ตั้งแต่เครื่องปั้นดินเผา เครื่องดนตรีมอญเดิม อาหารการกิน เช่น ข้าวแช่ ทอดมันหน่อกะลา ใครได้เห็นและลิ้มลอง มีอันต้องซื้อกลับบ้าน
ด้วยเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเที่ยวยอดนิยม ที่ต้องพึ่งพาการเดินทางทั้งทางบกและทางน้ำ เป็นเกาะเล็กๆง่ายต่อการพัฒนาและเป็นพื้นที่นำร่อง รัฐบาลโดยกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) ร่วมกับจังหวัดนนทุบรีจึงจัดทำ “โครงการชุมชนต้นแบบอารยสถาปัตย์เกาะเกร็ด” ขึ้น เริ่มตั้งแต่เดือนธันวาคม 2557 เพื่อเป็นต้นแบบชุมชนที่คนพิการและทุกคนในสังคมสามารถดำรงชีวิตและเดินทางได้อย่างอิสระ สะดวก ปลอดภัย รวมทั้งให้เป็นรูปแบบที่สามารถนำไปขยายผลยังชุมชนต่างๆ ของประเทศไทยและประชาคมอาเซียน
หลังจากใช้เวลาปีกว่าปรับปรุงไป 145 จุด ตั้งแต่ที่จอดรถและจุดลงรถเมล์ฝั่งเกาะเกร็ดข้ามไปจนถึงทางเดินรอบเกาะเกร็ด วันนี้ เกาะเกร็ด “โฉมใหม่” ได้เปิดตัวสู่สายตายคนไทยแล้ว แต่จะเป็นเปลี่ยนไปอย่างไร ตามไปดูกันเลย
เริ่มตั้งแต่ลงรถเมล์ จะมีทาง “ม้าลายสีขาวล้อมกรอบสีฟ้า” พิเศษกว่าทั่วไป เอาไว้เป็น จุดลงรถเมล์ ข้ามฝั่ง หรือใครที่เอารถยนต์มาเอง ก็มีบริการที่ “จอดรถคนพิการ” ไว้หลายช่อง เพียงทางขึ้นอานลาดชันมาก ต้องหามุมขึ้นดีๆ
จากนั้น เข็นรถผ่านพื้นทางสีฟ้าล้อมเส้นขาวตรงมาที่ท่าเรือปากเกร็ด ซึ่งมีป้ายบอกทางเห็นชัดเจนทั้งคนพิการ ผู้สูงอายุ กระทั่งคนทั่วไป บริเวณท่าเรือยังมีสิ่งอำนวยความสะดวกมากมาย
ตั้งแต่ทางลาดขึ้นท่าเรือ ห้องน้ำคนพิการ ทางลาดลงโป๊ะ แผ่นเหล็กหย่อนวางเทียบหัวเรือ ทำให้รถเข็นลงเรือไม่ยากอีกต่อไป ขณะที่เรือนั้นทางผู้ประกอบการได้ปรับปรุงเรือโดยสารให้รองรับรถเข็นไว้ 2 ลำ เช่น มีพื้นราบเสมอกัน ซึ่งหากแนวโน้มความต้องการมีมาก ก็อาจปรับปรุงเรือโดยสารลำอื่นๆให้รองรับมากกว่านี้
ทางม้าลายที่รองรับรถเข็นกรณีนั่งรถประจำทางมา
ที่จอดรถคนพิการใต้สะพานพระราม 4 รองรับได้หลายคัน ใกล้ท่าเรือปากเกร็ด
พล.ต.อ.อดุลย์ แสงสิงแก้ว รมว.พม.พร้อมผู้บริหารพม. และผู้แทนคนพิการ ร่วมสำรวจเส้นทาง
จุดนั่งพักริมแม่น้ำ บริเวณด้านข้างเท่าเรือปากเกร็ด มีที่นั่งสำหรับคนทั่วไปและจุดจอดพักรถเข็น
ป้ายบอกทางใหม่สดใสชัดเจนกว่าเดิม
ห้องน้ำแยกสำหรับผู้สูงอายุ คนพิการ ที่ใช้รถเข็น ค่าบริการ 3 บาท แต่สะอาดเอี่ยมอ่อง
จากนั้นเข็นรถเข็นตามทางลาดไปโป๊ะ เข้าสู่จุดเทียบหัวเรือ ซึ่งจะมีแผ่นเหล็กวางทาบเพื่ออำนวยความสะดวกรถเข็นลงเรือ
นั่งเรือไม่ถึง 2 นาทีถึงท่าครูทิว ซึ่งเป็นท่าเรือแรกของเกาะเกร็ดที่รองรับรถเข็น มีสัญลักษณ์รถเข็นแสดงชัดเจน ขั้นตอนก็ไม่ต่างจากขาลง เข็นรถผ่านแผ่นเหล็กขึ้นโป๊ะก่อนขึ้นสู่ท่าเรือและทางเดินรอบเกาะ ถึงตรงนั้นก็สบายแล้ว ทางสัญจรไปมาสะดวก มีทางลาด มีลูกระนาดชะลอความเร็วรถมอเตอร์ไซค์หรือจักรยาน มีฝาปิดครอบท่อระบายน้ำ เก้าอี้นั่งพักและจุดแวะพักคนพิการ และห้องน้ำคนพิการ โดยรอบเกาะเกร็ดยังมีป้ายบอกทางชัดเจน เห็นได้ทั้งคนพิการ ผู้สูงอายุ และนักท่องเที่ยวทั่วไป ทราบว่าหลายวัดที่นั้นกำลังปรับปรุงสถานที่เตรียมพร้อม หลายวัดก็พร้อมแล้ว ถึงขั้นมีทางลาดเพื่อให้เข็นรถเข้าไปสักการะสิ่งศักดิ์ในอุโบสถได้
อย่างไรก็ตาม บางคนที่ไปเห็นอาจบอกว่าไม่เห็นมีอะไร ‘เจ๋ง’ พอจะเป็นชุมชนต้นแบบคนพิการเลย เช่น อุปกรณ์เทคโนโลยีล้ำสมัยช่วยคนพิการ ตรงนี้เพราะชุมชนท้องถิ่นต้องการรักษาเอกลักษณ์ดั่งเดิมไว้ ไม่อยากให้มีอะไรแปลกแยกเข้าไปมาก อารยสถาปัตย์ที่เห็นบนเกาะเกร็ดจึงเป็นการแก้อุปสรรคการเดินทางเท่านั้น และด้วยเอกลักษณ์ที่มีก็เพียงพอแล้วที่ความสุขที่ทุกคนในครอบครัวจะชวนผู้สูงอายุใช้รถเข็น สมาชิกในครอบครัวที่พิการ สตรีมีครรภ์ เด็กมาเที่ยวได้ในวันหยุด และในอนาคตชุมชนท้องถิ่นยังตั้งใจให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวในวันธรรมดาด้วย แบบวันเดย์ทริปไหว้ 7 วัดในเกาะ และอีกหลายวัดรอบเกาะครบ 9 วัดพอดี ชมวิถีชีวิต ชิมอาหารอร่อย
ขาขึ้นฝั่งเกาะเกร็ดไม่ยาก แผ่นเหล็กทาบหัวเรือ สู่ท่าครูทิว
ลูกระนาดชะลอความเร็วมอเตอร์ไซค์และจักรยาน
เส้นทางหลักวิ่งรอบเกาะมีทางลาด จุดพักรถเข็น ห้องน้ำคนพิการ รองรับรถเข็นและผู้ดูแลมาท่องเที่ยวแล้ว
ห้องน้ำรองรับรถเข็นกำลังเร่งสร้างให้มีทั่วเกาะเกร็ด
ด้านคนพิการและผู้สูงอายุในพื้นที่ต่างยินดีกับสิ่งอำนวยความสะดวก
นายเฉลิมพล โป๊ะบุญชื่น อายุ 60 ปี ชาวหมู่ 1 ตำบลเกาะเกร็ด ป่วยเส้นเลือดในสมองตีบ กล้ามเนื้ออ่อนแรงอ่อนแรง ต้องนั่งรถเข็น กล่าวว่า ดีใจที่โครงการดังกล่าวเข้ามาและขยายไปทั่วประเทศ แม้ที่นี่อาจไม่ได้เปลี่ยนแปลงผิดหูผิดตา แต่อย่างน้อยๆทำให้คนที่ใช้รถเข็นเดินทางได้สะดวกขึ้น อย่างตนต้องเดินทางออกจากเกาะเกร็ดเพื่อไปกายภาพบำบัดสัปดาห์ละครั้ง จะมีอุปสรรคมากในการลงเรือข้ามฝั่ง ก็ยังดีว่าขายังพอเดินได้ ภรรยาก็ช่วยพยุงขึ้นเรือข้ามฝั่งกันไป
“อยากให้เขาทำท่าเรือและโป๊ะที่รองรับคนใช้รถเข็นได้หลายๆแห่ง เพราะที่พักอาศัยตนอยู่ไกลจากท่าครูทิว จะสะดวกก็ท่าเรือใกล้บ้านมากกว่า รวมถึงการทำท่าเรือและโป๊ะที่คนใช้รถเข็นโดยธรรมชาติ สามารถใช้บริการได้สะดวก เพราะอย่างผมใช้วิธีพยุงเดินข้ามกันไป แต่ถ้าคนที่ใช้รถเข็นจริงๆ คงไม่สะดวกแน่ ทำให้พวกเขาวันๆต้องเก็บตัวอยู่บ้าน” นายเฉลิมพลกล่าว
เฉลิมพล โป๊ะบุญชื่น และน้องชายผู้ดูแล
