ชมความงดงาม “เรือนยอด-ห้องปีกแมลงทับ” ศิลป์ชิ้นเอกแห่งแผ่นดิน “รัชกาลที่ 9”

VEK_3697

VEK_3742

VEK_3782

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ แทนพระองค์ไปทรงเปิดงาน “ศิลป์แผ่นดิน ครั้งที่ 7” ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม พระราชวังดุสิต โดยในครั้งนี้ สถาบันสิริกิติ์ได้จัดสร้างศิลปกรรมชิ้นเอก “เรือนยอดบรมมังคลานุสรณีย์” ณ บริเวณสนามด้านทิศตะวันออกของพระที่นั่งอนันตสมาคม พระราชวังดุสิต และ “ห้องปีกแมลงทับ” งานประณีตศิลป์ที่สำคัญแห่งยุคสมัย

Advertisement

ท่านผู้หญิงสุภรภ์เพ็ญ หลวงเทพนิมิต รองราชเลขานุการในพระองค์สมเด็จพระบรมราชินีนาถ ในฐานะหัวหน้าคณะทำงานกล่าวว่า งาน “ศิลป์แผ่นดิน” นับเป็นการจัดงานต่อเนื่องมาเป็นครั้งที่ 7 แล้ว โดยในปี พ.ศ.2559 สถาบันสิริกิติ์ มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ได้จัดสร้างเรือนยอด 9 ยอด ที่ได้รับพระราชทานนามว่า “เรือนยอดบรมมังคลานุสรณีย์” โดยนำมาเป็นศิลปกรรมชิ้นเอกอันทรงคุณค่าสำหรับการจัดงาน เพื่อเฉลิมพระเกียรติในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 70 ปี พุทธศักราช 2559 และจะทรงเจริญพระชนมพรรษา 90 พรรษา 5 ธันวาคม 2560 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 7 รอบ 12 สิงหาคม 2559, สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงเจริญพระชนมายุครบ 5 รอบ 28 กรกฎาคม 2555, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเจริญพระชนมายุครบ 5 รอบ 2 เมษายน 2558, สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี จะทรงเจริญพระชันษาครบ 5 รอบ 4 กรกฎาคม 2560 และทูลกระหม่อมหญิง อุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี ทรงเจริญพระชันษาครบ 5 รอบ 5 เมษายน พุทธศักราช 2554

“24 ปี ตั้งแต่การจัดงานศิลป์แผ่นดินครั้งที่ 1 ในปี 2535 ซึ่งสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงนำลูกหลานชาวนาชาวไร่มาฝึกงานให้วิชาความรู้ เพื่อให้เขาใช้ความสามารถเลี้ยงชีพได้ต่อไป ซึ่งปัจจุบันก็ได้พัฒนาฝีมือขึ้นมาก ด้วยได้กำลังใจจากประชาชนที่ได้เข้ามาชื่นชมผลงาน ศิลป์แผ่นดิน ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม ตลอดจนผู้มีจิตเมตตาทูลเกล้าฯ ถวายเงินแด่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เพื่อสนับสนุนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างบุคลากรให้แผ่นดินและประเทศชาติ” ท่านผู้หญิงสุภรภ์เพ็ญกล่าว

เรือนยอดบรมมังคลานุสรณีย์
เรือนยอดบรมมังคลานุสรณีย์

สำหรับผลงานศิลปกรรมชิ้นเอกทรงคุณค่า “เรือนยอดบรมมังคลานุสรณีย์” มีความหมายว่า “เรือนยอดที่สร้างขึ้นเป็นที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติในโอกาสอันเป็นมงคลยิ่งใหญ่” เรือนยอดเป็นเรือนโถงมียอดทรงปราสาท 9 ยอด ซึ่งมีจำนวนมากที่สุดในประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรมของกรุงรัตนโกสินทร์ สร้างขึ้นด้วยถาวรวัตถุอันประกอบด้วยโลหะผสมและหินอ่อน มีการปิดทองประดับกระจกและตกแต่งด้วยจิตรกรรมในส่วนต่างๆ ทั้งเรือนยอด ถือเป็นอาคารโลหะทั้งหลัง และเป็นหลังแรกของประเทศไทย

ด้านล่างโดยรอบชั้นฐานไพทีของเรือนยอดมีประติมากรรมหล่อโลหะรูปช้างสำคัญประจำรัชกาลปัจจุบัน ทั้งหมด 10 ช้าง ภูมิทัศน์โดยรอบสร้างเป็นสระน้ำ 4 สระ หมายถึง สระอโนดาตซึ่งอยู่ทางตอนใต้ของเขาพระสุเมรุอันเป็นแหล่งรวมน้ำจากมหานทีทั้งหมดในจักรวาลของพุทธศาสนา โดยสระทั้งสี่นั้นแต่ละสระจะมีรูปประติมากรรมโลหะสัมฤทธิ์หล่อรูป ช้าง ม้า โค และสิงห์ อันหมายถึง ต้นกำเนิดของแม่น้ำสำคัญสี่สายในชมพูทวีป ใช้เวลาในการสร้าง 847 วัน

นอกจากนี้ ยังมีอีกผลงานประณีตศิลป์ชิ้นสำคัญภายในพระที่นั่งอนันตสมาคม คือ “ห้องปีกแมลงทับ” ซึ่งจัดแสดงนิทรรศการศิลปกรรมชิ้นพิเศษที่ประดิษฐ์ตกแต่งด้วยปีกแมลงทับ ปีกแมลงทับทั้งหมดที่ใช้ในการนี้มาจากแมลงทับที่ทิ้งตัวตายเองตามธรรมชาติ ซึ่งจะมีความแข็งแรง ทนทาน สีสวยเหลือบเงาตามธรรมชาติ

ห้องปีกแมลงทับ (2)
ห้องปีกแมลงทับ

ห้องปีกแมลงทับ (4)

“ห้องปีกแมลงทับ” แบ่งเป็น 3 ส่วน ส่วนแรก ผนังด้านขวาตกแต่งด้วยแผ่นสานย่านลิเภาสอดด้วยเส้นเงิน เส้นทอง เส้นนากประดับด้วยตราสัญลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 70 ปี และตราสัญลักษณ์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงเจริญพระชนมายุครบ 5 รอบ ผนังด้านซ้ายตกแต่งด้วยแผ่นสานย่านลิเภา ประดับตราสัญลักษณ์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 7 รอบ และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเจริญพระชนมายุครบ 5 รอบ

ถัดไปอีกส่วนหนึ่ง เป็นการตกแต่งผนังห้องด้วยแผ่นสานย่านลิเภาสานเป็นลายขิด แล้วสอดด้วยปีกแมลงทับเพื่อให้ลวดลายคมชัดโดดเด่น ยิ่งไปกว่านั้นยังมีไม้แกะสลักเป็น “พญานาคา” เกี้ยวกระหวัดกันนับร้อยนับพันตัว ตกแต่งด้วยปีกแมลงทับ ฝังตาทับทิม เพดานด้านบนมี “โคมระย้าพญานาคและหงส์” ประดับด้วยปีกแมลงทับและแก้วเจียระไน

บนฝาผนังด้านหนึ่งอัญเชิญพระบรมสาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ขึ้นประดิษฐานภายในกรอบถมทองเขียนลายรูปหงส์เคล้าลายกระหนกเทศ เหนือกรอบถมทองมีอักษรพระปรมาภิไธย ภปร และอักษรพระนามาภิไธย สก ภายใต้พระมหามงกุฎไม้แกะสลักปิดทอง ผนังห้องอีกด้านหนึ่งประดับด้วยชิ้นงานคร่ำทองเป็นบทร้อยกรอง “ศิลป์แผ่นดิน”

ส่วนที่ 3 ผนังด้านหนึ่งจัดแสดงงานถมเงินถมทองที่มีขนาดใหญ่เต็มพื้นที่ฝาผนัง ผนังห้องอีกด้านหนึ่งจัดแสดงงานคร่ำสามกษัตริย์ (ทอง เงิน นาก) พื้นห้องส่วนจัดแสดงทั้ง 2 ด้านปูด้วยแผ่น “เสื่อสานเส้นเงินสอดเส้นนาก” เป็นลายขิดแบบโบราณ อนึ่ง งานประดับฝาผนังถมเงินถมทองและงานประดับฝาผนังคร่ำสามกษัตริย์ ถือเป็นชิ้นงานบนพื้นผิวเรียบที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีการจัดสร้างขึ้นในประวัติศาสตร์ของวงการศิลปะของกรุงรัตนโกสินทร์

๐๐๘.

๐๐๙.

๐๑๐.

๐๑๑.

๐๑๗.

เรือนยอดบรมมังคลานุสรณีย์ (6)

เรือนยอดบรมมังคลานุสรณีย์ (7)

พิพิธภัณฑ์ “ศิลป์แผ่นดิน” จัดแสดงผลงานศิลปหัตถกรรมอันงดงามฝีมือของลูกหลานชาวไร่ชาวนาที่เข้ามาฝึกงานที่โรงฝึกศิลปาชีพ ซึ่งได้รับการยกสถานะขึ้นเป็น สถาบันสิริกิติ์ ในปี 2553 ผลงานที่สร้างขึ้นล้วนเป็นประณีตศิลป์ชั้นสูง มีความวิจิตรบรรจงถึงระดับฝีมือช่างหลวง หรือช่างแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้แก่ ช่างถมทอง ช่างเครื่องเงินเครื่องทอง ช่างคร่ำ ช่างลงยาสี ช่างปักผ้า ช่างแกะสลักไม้ ช่างเขียนลาย ฯลฯ

ผลงานแต่ละชิ้นล้วนทรงคุณค่ายิ่ง แสดงถึงเอกลักษณ์ เกียรติศักดิ์ และเกียรติภูมิของงานประณีตศิลป์ไทยที่ประกาศให้ชาวโลกได้ชื่นชม นับเป็นงานศิลป์ของแผ่นดิน

สามารถร่วมชื่นชมผลงานอันวิจิตรบรรจงของลูกหลานเกษตรกรผู้รังสรรค์ และสืบทอดศิลปะช่างฝีมือได้ ในนิทรรศการครั้งยิ่งใหญ่แห่งปี ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไปที่ พระที่นั่งอนันตสมาคม พระราชวังดุสิต

 

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image