| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
|---|
“กรุงสุโขทัย เป็นราชธานีแห่งแรกของไทย” ไม่ใช่ด้วยหลักฐานทางวิชาการประวัติศาสตร์โบราณคดี แต่ถูกสร้างให้เป็น “รัฐในอุดมคติ” ด้วยเหตุผลทางการเมืองยุคก่อนหน้าปัจจุบัน
ส่วนเมืองอู่ทอง สุพรรณบุรี ต่างจากกรุงสุโขทัย
อู่ทอง เป็นต้นทางประวัติศาสตร์ไทย ด้วยหลักฐานทางวิชาการรอบด้านที่พิสูจน์ได้ จับต้องได้ และเห็นแก่ตา ทั้งมานุษยวิทยา, ประวัติศาสตร์โบราณคดี และประวัติศาสตร์ศิลปะ ฯลฯ
ที่สำคัญคือขายได้อย่างไม่เฟคในตลาดการท่องเที่ยวสร้างสรรค์
คนไทยหรือเปล่า?
คนอู่ทองดั้งเดิมดึกดำบรรพ์ 3,000 ปีมาแล้ว เป็นคนไทยหรือเปล่า?
เบื้องต้นว่าไม่เป็นคนไทยในความหมายปัจจุบัน แต่เป็นบรรพชนคนไทยในความหมายกว้างทางวัฒนธรรมที่ไม่มีเชื้อชาติ
เคยมีผู้ฟังไม่ได้ศัพท์จับไปกระเดียดว่า เท่ากับ “ตอกตราและบงการให้โครงกระดูกขุดพบที่เมืองอู่ทอง เป็นคนไทย”
ฉะนั้น ขอย้ำว่าไม่มีใครตอกตราและบงการว่าโครงกระดูกเหล่านั้นเป็นคนไทย แต่เห็นว่ามีส่วนเป็นบรรพชนคนไทยในความหมายกว้างอย่างสากล ไม่ใช่คับแคบแบบไทยๆ
คนไทย ร้อยพ่อพันแม่
คนไทย มีขึ้นจากอำนาจของภาษาและวัฒนธรรมไต-ไท ที่แผ่ไปตามเส้นทางการค้าทางไกลของดินแดนภายในจนถึงชายฝั่งทะเล กับการขยายตัวของพุทธศาสนาลังกาวงศ์
ผมสรุปอย่างง่ายและสั้นที่สุดจากหนังสือ ความไม่ไทยของคนไทย ของ นิธิ เอียวศรีวงศ์ (สำนักพิมพ์มติชน พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2559)
คนในภาษาและวัฒนธรรมไต-ไท ไม่เรียกตัวเองว่า คนไทย แต่เรียกตัวเองในชื่อต่างๆ เช่น ลาว, ลื้อ, หลี, ผู้ไท (ดำ, ขาว, แดง) ฯลฯ
ภาษาไต-ไท เป็นภาษากลางทางการค้า (เหมือนภาษาอังกฤษทุกวันนี้) ของดินแดนภายใน แล้วแผ่ถึงเมืองท่าชายฝั่งทะเลสมุทร ราวหลัง พ.ศ. 1500
กลุ่มชาติพันธุ์อื่น เช่น พวกมอญ-เขมร, พวกชวา-มลายู ฯลฯ ที่ต้องทำการค้ากับดินแดนภายใน จำเป็นต้องพูดภาษาไต-ไทซึ่งเป็นภาษากลางเพื่อการค้า แล้วถูกเรียกจากคนอื่นว่า “สยาม”
ด้วยเหตุผลทางการค้าข้ามคาบสมุทร โดยเฉพาะกับจีน ทำให้ภาษาและวัฒนธรรม ไต-ไท แผ่จากลุ่มน้ำโขงลงลุ่มน้ำเจ้าพระยาฟากตะวันตก ทำให้พื้นที่แถบนั้นมีชื่อสยาม แล้วคนพื้นเมืองที่มีมาแต่เดิมถูกเรียกว่าชาวสยาม วัฒนธรรมดั้งเดิมที่มีมาก่อนก็กลายเป็นวัฒนธรรมสยาม
หลัง พ.ศ. 1800 สยามพวกหนึ่งในภาษาและวัฒนธรรมไต-ไท มีอำนาจการเมืองเหนือรัฐละโว้-อโยธยาศรีรามเทพ บริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยาภาคกลาง ได้ดัดแปลงอักษรเขมรเขียนภาษาไต-ไท เรียกอักษรไทย เรียกตัวเองว่า ไทย, คนไทย
ท่องเที่ยวสร้างสรรค์
อู่ทอง ควรสตาร์ทการท่องเที่ยวสร้างสรรค์ที่ต้นทางประวัติศาสตร์ไทย ซึ่งเกี่ยวข้องทั้งอุษาคเนย์ จึงจะได้ผลอย่างยั่งยืนตามเป้าหมายของ อพท. [องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน]
แล้วยังมีผลพลอยได้เป็นการศึกษานอกระบบและตามอัธยาศัย เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ไทยที่ไม่เป็นนิยาย
เพราะประวัติศาสตร์มีพลังดึงดูดผู้คนทั้งจากภายในและภายนอกให้ไปอู่ทองเดินทางท่องเที่ยว
ลูกปัดเป็นส่วนหนึ่งของหลักฐานประวัติศาสตร์โบราณคดี แต่ไม่ใช่ส่วนสำคัญที่สุด เมื่อ อพท. ทุ่มงบประมาณมหาศาลสตาร์ทที่ลูกปัด ก็เท่ากับพลาดเป้าหมายเมืองท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงประวัติศาสตร์วัฒนธรรม แต่เข้าเป้าเมืองท่องเที่ยวเชิงการค้าลูกปัด เพื่อประโยชน์ของคนกลุ่มเดียวเล็กๆ ซึ่งไม่ใช่ชาวบ้านส่วนใหญ่ของอู่ทองและสุพรรณ
หลักสูตรท้องถิ่นเมืองโบราณอู่ทอง เป็นงานชั้นเยี่ยมของ สพป.สุพรรณบุรี เขต 2 ร่วมกับ อพท.
แต่ไม่ยุติแค่นั้น เพราะต้องอัพเดทข้อมูลมีเปลี่ยนแปลงเพิ่มพูนตลอดเวลา
สิ่งควรทำเร่งด่วน เพราะยังไม่เคยพบว่าทำแล้ว ได้แก่ แผนที่ท่องเที่ยว กับป้ายมีข้อความอย่างสั้นที่สุดและเข้าใจง่ายที่สุดบอกความเป็นมาของสถานที่นั้นๆ
ถ้า อพท. ตอบว่าทำแล้ว
ขอทำความเข้าใจว่านั่นไม่ตรงกับที่เขียนบอกตรงนี้ แสดงว่าแนวคิดยังไปด้วยกันไม่ได้ จึงจำเป็นต้องทักท้วงถกเถียงต่อไป เพราะ อพท. ใช้งบประมาณจากภาษีอากรของคนทั้งประเทศ
