ที่มา | นสพ.มติชนรายวัน |
---|---|
เผยแพร่ |
ปรากฏการณ์ “แชร์ลูกโซ่” กลายเป็นประเด็นฮือฮาในสังคมขึ้นมาอีกครั้ง หลังจากเกิดเหตุการณ์ “แชร์ซินแสโชกุน” ลอยแพลูกข่ายทัวร์ญี่ปุ่นราคาถูกกว่า 1,000 ราย ที่สนามบินสุวรรณภูมิ คดีฉ้อโกงประชาชน หรือคดีแชร์ลูกโซ่ถูกหยิบหยกขึ้นมาเป็นประเด็นวิพากษ์วิจารณ์ และถามหามาตรการการป้องกันจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
กรมสอบสวนคดีพิเศษ หรือดีเอสไอ กระทรวงยุติธรรม เป็นอีกหน่วยงานที่มีหน้าที่บังคับใช้กฎหมายกับกลุ่มที่กระทำความผิด ในลักษณะฉ้อโกงประชาชน หรือภาษาชาวบ้านเรียกว่าแชร์ลูกโซ่ ช่วงที่ผ่านมาหลายหน่วยงานพยายามหาทางป้องกันไม่ให้ประชาชนตกเป็นเหยื่อขบวนการต้มตุ๋นเหล่านี้ ทั้งการให้ความรู้ การสร้างความเข้าใจ ในการทำธุรกิจ ที่มีความน่าจะเป็นจริง กับการหลอกลวงชวนเชื่อ ว่ามีลักษณะต่างกันอย่างไร
ก่อนหน้านี้ ดีเอสไอได้จัดทำภาพอินโฟกราฟิก (Infographic) ให้ความรู้เกี่ยวกับ 7 วิธีการหลอกลวงของขบวนการแชร์ลูกโซ่คือ
1.ผู้ชักชวนเป็นบุคคลใกล้ชิด 2.อ้างบุคคลหรือผู้ที่มีชื่อเสียงในสังคมเข้าร่วมกิจกรรม 3.อ้างหลักฐานผลประโยชน์และเงินมหาศาลที่จะได้รับ 4.ใช้โฆษณาชวนเชื่อ 5.แสดงผลการลงทุนน้อยแต่ประโยชน์ตอบแทนสูงในระยะเวลาอันรวดเร็ว 6.จัดฉากการอบรมสัมมนาอย่างยิ่งใหญ่ 7.พูดจาหว่านล้อมกดดันให้เหยื่อรีบตัดสินใจ เผยแพร่ผ่านทางเว็บไซต์หลัก www.dsi.go.th และทาง facebook ที่ www.fb.com/dsi2002
แต่ดูเหมือนว่าจำนวนเหยื่อแชร์ลูกโซ่ก็มิได้ลดน้อยลง จากสถิติข้อมูลของดีเอสไอพบว่า ตั้งแต่ปี 2547-เดือนมีนาคม 2560 คดีพิเศษความผิดเกี่ยวกับการกู้ยืมเงินที่เป็นการฉ้อโกงประชาชนและร่วมกันฉ้อโกงประชาชนมีทั้งสิ้น 129 คดี เพิ่มขึ้นทุกปี ส่วนมูลค่าความเสียหาย รวมทั้งสิ้น 25,761,659,839 บาท ประชาชน กลุ่มผู้เสียหายขยายวงกว้าง ไปทุกอาชีพ ไม่เว้นตั้งแต่อาชีพรับจ้างทั่วไป ไปถึงข้าราชการ นักวิชาการ แพทย์ วิศวกร หรือแม้กระทั่งนักบิน มูลค่าความเสียหายแต่ละคนก็ลดหลั่นตามฐานการเงินการลงทุน
พ.ต.ท.ประวุธ วงศ์สีนิล รองอธิบดีดีเอสไอ เปิดเผยว่า คดีแชร์ลูกโซ่มีการพัฒนารูปแบบ การหลอกลวงประชาชนจากเมื่อก่อนใช้พวกสินค้าเกษตรมาหลอกให้เหยื่อร่วมลงทุน ตอนนี้วิวัฒนาการเปลี่ยนไป รูปแบบการหลอกให้ลงทุนก็ดูจะล้ำหน้ามากขึ้น เช่น การหลอกให้ลงทุนในเงินตราต่างประเทศ ทองคำ ราคาน้ำมัน และอื่นๆ อีกมากมาย
ข้อมูลเหล่านี้ ดีเอสไอโดย พ.ต.อ.ไพสิฐ วงศ์เมือง อธิบดีดีเอสไอ เห็นว่า หากดีเอสไอสามารถรวบรวมและถอดบทเรียนจากพฤติการณ์ของกลุ่มขบวนการนี้ได้เบื้องต้น ว่าลักษณะแบบใดบ้าง ส่อหรือเข้าข่ายขบวนการดังกล่าว จากนั้นให้มีการแจ้งเตือนประชาชนรับรู้หรือให้ประชาชนตรวจสอบได้ง่าย ว่าตนเองกำลังเข้าข่ายถูกหลอกจากขบวนการนี้หรือไม่ ดีเอสไอจึงคิดค้นแอพพลิเคชั่น DSI Extend Map
“สำหรับแอพพลิเคชั่นดังกล่าวจะใช้ในการตรวจสอบรูปแบบของแชร์ลูกโซ่ และวิเคราะห์ความน่าจะเป็น ร่วมทั้งการแจ้งเบาะแสถ่ายภาพ ไปยังฐานข้อมูลอาชญากรรมของดีเอสไอหรือของจังหวัด ที่จะมีการประสานการทำงานอีกครั้ง ข้อมูลดังกล่าวจะประมวลผลได้ทันทีเบื้องต้นว่าแนวโน้มหรือพฤติกรรมกลุ่มคนเหล่านั้นกำลังใช้กับประชาชน มีแนวโน้มกี่เปอร์เซ็นต์ ว่าใช่แน่ แชร์ลูกโซ่ชัวร์”
พ.ต.ท.ประวุธได้อธิบายพฤติการณ์หรือข้อสังเกตเบื้องต้น กลุ่มขบวนการดังกล่าวใช้เป็นช่องทางในการล่อลวงเหยื่อ ใส่ไว้ในแอพพ์ตัวนี้ เช่น การแอบอ้างชื่อบุคคลที่มีชื่อเสียง การขายฝันระดมทุนเข้าตลาดหลักทรัพย์ ใช้โซเชียลเป็นตัวล่อ ใช้อัตราแลกเปลี่ยนเงินดึงดูด ใช้การทำบุญบังหน้า อวดอ้างสรรพคุณรักษาทุกสารพัดโรค และใช้สินค้าเกษตรเป็นตัวล่อให้เหยื่อกลุ่มเกษตร
จากการวิเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้นสิ่งที่กล่าวมาข้างต้น จะพบว่าบริษัทไม่มีการจดทะเบียนจริง และยังบังคับให้สมาชิกซื้อสินค้า แต่ไม่เน้นขายสินค้า แต่เน้นเรื่องการชักชวนคนให้มาเข้าร่วม ราคาสินค้าค่อนข้างสูง แต่คุณภาพต่ำอวดอ้างเกินจริง สุดท้ายไม่รับคืนสินค้า ดังนั้นรายได้ที่ได้มาก็มาจากสมาชิก ผลตอบแทนที่ได้รับกำไรเกินความเป็นจริง
รองอธิบดีดีเอสไอได้อธิบายถึงระบบการใช้งานแอพพลิเคชั่นรู้ทัน แชร์ลูกโซ่ว่า แอพพ์ดังกล่าวจะเปิดให้ประชาชนทั่วไปดาวน์โหลด ต้องลงทะเบียน เพื่อการตรวจสอบและยืนยัน ป้องกันให้มีการกลั่นแกล้งแจ้งให้ร้ายคนอื่น ภายในแอพพ์ดังกล่าวจะมีข้อสังเกตเบื้องต้นที่กล่าวไป
เมื่อคลิกข้อสังเกตในแอพพ์ ระบบจะวิเคราะห์ความน่าจะเป็น โดยเป็นข้อมูลจากพฤติกรรมพื้นฐานตัวอย่างประกอบกัน ที่ดีเอสไอใส่ข้อมูลลงไปรวมทั้งการตรวจสอบเรื่องระบบการจดทะเบียนในรูปแบบบริษัท โดยจะลิงก์ไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กรมทะเบียนการค้า และกระทรวงพาณิชย์ เมื่อวิเคราะห์ความน่าจะเป็นแล้วจะประมวลผลทันที ว่ามีแนวโน้มกี่เปอร์เซ็นต์ จะเข้าข่ายเป็นขบวนการแชร์ลูกโซ่ ผู้แจ้งสามารถบันทึกภาพหรือคลิปการอบรมสัมมนาส่งมาได้
นอกจากนี้ แอพพ์ดังกล่าวดีเอสไอจะเชื่อมต่อฐานข้อมูลกับสำนักงานคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) และสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เพื่อให้ประชาชนสามารถตรวจสอบแผนการตลาดของกลุ่มผู้ประกอบการขายตรง และสามารถตรวจสอบเลข อย.ของผลิตภัณฑ์ ว่าผลิตภัณฑ์นั้น รับรอง อย.จริงหรือไม่ เพราะในคดีแชร์ลูกโซ่ พบว่าสินค้าแชร์ลูกโซ่ส่วนใหญ่จะใช้เลข อย.ปลอม รวมทั้งการเชื่อมข้อมูลระบุพิกัด การอบรมสัมมนาแผนการตลาดแชร์ลูกโซ่ ส่งต่อไปยังศูนย์ดำรงธรรม กระทรวงมหาดไทย เพื่อสั่งการให้หน่วยงานในพื้นที่เข้าดำเนินการได้ทันที คาดว่าจะเปิดตัวแอพพ์บนสมาร์ทโฟนได้ภายในเดือนมิถุนายนนี้
พ.ต.อ.ไพสิฐกล่าวว่า วิธีการหลอกลวงผู้เสียหายคดีแชร์ลูกโซ่ จะมีการนำเสนอแผนการตลาด แต่จริงแล้วไม่ได้ทำตามแผน หรือมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบ ให้ผลตอบแทนค่อนข้างสูง และให้หาสมาชิกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ คล้ายกับว่าสมาชิกใหม่จ่ายเงินให้สมาชิกเก่า แอพพลิเคชั่นของดีเอสไอนั้นจะให้ความรู้ประชาชนว่าการลงทุนรูปแบบใดเข้าข่ายคดีแชร์ลูกโซ่ มาตรการป้องกันเป็นสิ่งสำคัญมาก
นอกจากนี้ ผู้เสียหายบางส่วนทราบว่าเป็นแชร์ลูกโซ่ แต่เข้าไปลงทุนก่อนเพื่อหวังผลตอบแทน ชักชวนบุคคลรู้จักเข้ามาร่วมด้วย ก็เข้าข่ายเป็นผู้ต้องหาร่วมกระทำผิดเช่นกัน ที่ผ่านมาดีเอสไอจะหาแนวทางการป้องกันในเชิงระบบภาพร่วมประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และได้ประชุมหารือมาตรการป้องกันและปราบปรามการ
กระทำความผิดตามกฎหมายด้วยการกู้ยืมเงินที่เป็นการฉ้อโกงประชาชน ตามนโยบายของ นายสุวพันธุ์ ตันยุวรรธนะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม เป็นการดำเนินการป้องกันและทำงานเชิงรุกตาม พ.ร.ก.การกู้ยืมเงินที่เป็นการฉ้อโกงประชาชน พ.ศ.2527 ดีเอสไอเป็นผู้รับคดีและบูรณาการร่วมกับ 6 หน่วยงาน ได้แก่ สคบ. สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) กรมบังคับคดี กรมสรรพากร กรมพัฒนาธุรกิจการค้า และสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง เพื่อหารือแนวทางในคณะย่อย ส่วนระดับภูมิภาค มีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธานการประชุม จากนั้นได้รายงานข้อมูลไปยังนายชาญเชาวน์ ไชยานุกิจ ปลัดกระทรวงยุติธรรม พิจารณาอีกครั้ง จะมีปลัดกระทรวงการคลังเป็นประธาน
พ.ต.อ.ไพสิฐยังให้ข้อมูลที่น่าสนใจว่า ที่ผ่านมาเจ้าหน้าที่เคยถูกกลุ่มประชาชนบางรายตำหนิ หลังจากเข้าไปดำเนินคดีกับขบวนการแชร์ลูก ว่าเจ้าหน้าที่เป็นตัวทำให้ธุรกิจหรือโซ่ขาด ถ้าไม่เข้ามาก็ยังจะได้เงินตามที่มีการระบุว่า และบางรายรู้ทั้งรู้ว่าเป็นแชร์ลูกโซ่ แต่เสี่ยงจะเข้าไปเล่น เพราะคิดว่าตนเองเป็นรายแรกๆ จะถอนตัวได้ทันไม่เสียหายมาก แต่สุดท้ายก็กลายเป็นเหยื่อ ชวนญาติพี่น้องไปร่วมตกเป็นเหยื่อ เพราะทุกคนคิดว่าเป็นต้นสายรายแรก
“อยากฝากเตือนพี่น้องประชาชน อย่าหลงเชื่อขบวนการดังกล่าว ให้ตรวจสอบข้อมูลชัดเจน ก่อนจะลงทุนทำธุรกิจ เพื่อไม่ให้ตกเป็นเหยื่อขบวนการแชร์ลูกโซ่ พ.ต.อ.ไพสิฐฝากเตือนประชาชน” พ.ต.อ.ไพสิฐฝากเตือนประชาชน