ไม่กี่ปีก่อน กทม. กับ สถาบันพัฒนบริหารศาสตร์ และ องค์กรเพื่อความโปร่งใส ร่วมกับ แกรมมี่ และ จีทีเอช ช่วยกันทำหนังสั้นชุด ‘โตไปไม่โกง’ ให้เนื้อหาคุณธรรม 5 ประการ ตั้งแต่ความซื่อสัตย์, รับผิดชอบ, นึกถึงส่วนรวม, ใช้ชีวิตพอเพียง และคำนึงถึงความเป็นธรรมในสังคม
หนังถูกผลิตโดยนักสร้างมืออาชีพ พร้อมบรรดานักแสดงมีชื่อที่เข้ามาออกแรง ทำงานคุณภาพ 15 เรื่อง 15 ชิ้น ครอบคลุมแง่มุมดังกล่าว ปรากฏผลดีตามเป้าหมาย
แม้เวลาจะผ่านไป แต่หลายคราว ยังเห็นเด็กนักเรียนน้อยวัย 10 ขวบ หรือ 10 ขวบขึ้นไป เปิดหนังชุดนี้ดูจากจอยูทูบ ถามได้ความว่าเพื่อนชวนกันดูบ้าง ครูแนะให้ดูบ้าง
ยิ่งแต่ละเรื่องแต่ละประเด็น ผู้ปกครองมีโอกาสเห็นและได้คุยต่อกับลูกหลาน ว่าหากหนูเป็นตัวละครในหนังคนนั้นคนนี้ หนูจะทำแบบนั้นแบบนี้ หรือทำต่างออกไปไหม เพราะอะไร
ต่อยอดความคิด ฝึกฝนความคิด ให้แตกแขนงออกไปได้อีก
อย่างที่ 30-40 ปีก่อน ที่ตามตรอกซอกซอยใน กทม. ยังหมักหมมด้วยขยะทิ้งไม่เป็นที่เป็นทาง หรือหึ่งด้วยกลิ่นปัสสาวะจากบรรดานักดื่มที่อดกลั้นให้ถึงบ้านไม่ไหว จนหลายซอยมีสีเขียนอักษรตัวโตบนผนังตึกที่ส่งกลิ่นหึ่งอยู่นั้น โย้เย้บ้าง บรรจงบ้างว่า ‘ที่หมาเยี่ยว’ ด้วยความแค้นใจที่ฉี่ไม่สุดกันสักที
หรือหลายๆ ซอย หลายๆ สถานที่ มักเขียนสีหรือมีป้ายแปะเอาไว้ว่า ‘โปรดรักษาความสะอาด’ นั้น
ย่อมหมายความว่า ยิ่งมีป้ายแปะไว้มากที่เท่าไหร่ ก็ยิ่งบอกถึงความสกปรกในหลายๆ ที่ที่มีมากอยู่เท่านั้น
แน่นอนว่า เมืองอย่างสิงคโปร์ไม่มีป้ายประเภทนี้ เพราะไม่มีสถานที่สาธารณะที่สกปรก ให้ต้องคอยบอกคอยป่าวร้องให้ช่วยรักษาความสะอาดกัน
ดังนั้น การที่หนังสั้นชุดนี้ต้องผลิตออกมา นอกเหนือวิธีการสื่อสารอื่นๆ ที่หน่วยงานรัฐหรือองค์กรต่างๆ หรือแม้แต่สื่อกระแสหลักส่วนมากคอยวิพากษ์วิจารณ์อยู่ ก็หมายความตรงๆ ได้ว่า บ้านเมืองนี้ยังล้าหลังด้อยความเจริญด้วยการฉ้อราษฎร์บังหลวงอยู่ทุกหย่อมหญ้า หรือยังคอร์รัปชั่นกันอย่างไม่รู้ร้อนรู้หนาว ชนิดจับได้ไล่ทันยังหาทางเถียงเลี่ยงหนีคอเป็นเอ็น หรือจวนตัวเข้าก็เผ่นเมืองนอก เป็นต้น
ไม่เคยจับคนชั่วที่ลอยนวลได้เป็นเรื่องเป็นราว อย่าว่าแต่ที่ผิดชัดๆ อย่างขับรถชนตำรวจตายเห็นๆ ยังลงโทษไม่ได้
เมื่อมีผู้พยายามจะแก้ไขปัญหานี้สักวิธีหนึ่ง ตามสัมมาชีพที่ตัวถนัด ก็ควรสนับสนุนมากกว่าจะติติงค่อนขอดหรือแม้แต่จะคิดว่าจะได้ผลหรือ ในเมื่อกระทั่งรัฐที่ออกกฎหมายและเป็นมือกฎหมาย ที่สามารถกำจัดการโกงกินงบประมาณแผ่นดิน ซึ่งสูญเสียไปแต่ละปีนับแสนล้านบาท ยังขว้างงูไม่พ้นคอ หรือวิ่งเป็นวัวพันหลักอยู่
วันนี้ งานที่สร้างสรรค์ไว้นั้น ยังส่งประโยชน์โภชผล เมื่อเห็นเด็กๆ ยังตั้งใจดูหนังสั้นเหล่านั้นอย่างเอาใจใส่
แผ่นดินกว้างขวางอุดมด้วยทรัพยากรที่ถูกคนมือยาวสาวได้สาวเอา รุมกันเบียดบังไม่หยุดหย่อนนี้ ใครสามารถปลูกหญ้าคลุมดินได้ก็ปลูกหญ้า ใครสามารถปลูกไม้ป่าเบญจพรรณได้ก็ปลูกป่า จะบอกว่าไม้ใหญ่ดีกว่าไม้น้อย ไม้ซีกไม่อาจงัดไม้ซุง แทนที่จะช่วยกันหลายๆ ซีกมามัดรวมกัน ไม่ดีกว่ามือไม่พายคอยเอาเท้าราน้ำหรือ
อย่าว่าแต่เด็กๆ ดูเลย งานเหล่านั้น ผู้ใหญ่ใช้เวลาไม่กี่นาทีก็ดูได้ติดอกติดใจ เพราะเป็นงานฝีมือระดับอาชีพ มีชั้นเชิงลูกล่อลูกชนของหนัง ให้ดูไปคิดไปได้ยาวทีเดียว.
…
ไอจันทร์
