นพ.วันชัย สัตยาวุฒิพงศ์ เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา เปิดเผยว่า จากกรณีที่มีกระแสข่าวเกี่ยวกับประเทศมาเลเซียสนับสนุนให้มีการผลิตผลิตภัณฑ์จากพืชกระท่อม ทำให้ไทยเสียโอกาสการใช้ประโยชน์จากพืชกระท่อมนั้น สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ขอชี้แจงว่า กฎหมายของประเทศมาเลเซีย การนำเข้า ส่งออก ผลิต ขาย หรือครอบครองสารไมทราไจนีน (Mitragynine) ซึ่งเป็นสารออกฤทธิ์สำคัญในใบกระท่อม เป็นการฝ่าฝืนกฎหมาย สำหรับข่าวการจดสิทธิบัตรพืชกระท่อมของประเทศมาเลเซีย ปัจจุบันข้อมูลจากสำนักงานทรัพย์สินทางปัญญาของประเทศมาเลเซีย มีมหาวิทยาลัยได้ยื่นขอจดสิทธิบัตรเกี่ยวกับกระบวนการใช้ประโยชน์สารไมทราไจนีนสำหรับป้องกันการติดฝิ่น ซึ่งการจดสิทธิบัตรดังกล่าว ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการจดสิทธิบัตรพืชและสารสำคัญในพืชกระท่อม ทั้งนี้ เว็บไซต์ที่มีการโฆษณาจำหน่ายพืชกระท่อมมีจำนวนมาก ซึ่งอาจมีปัญหาในแง่ความน่าเชื่อถือ
นพ.วันชัย กล่าวอีกว่า สำหรับข้อเสนอการควบคุมพืชกระท่อมของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เพื่อให้พืชกระท่อมสามารถนำไปใช้ในทางการแพทย์ได้ มีดังนี้ 1. ไม่กำหนดพืชกระท่อมเป็นยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ตามร่างประมวลกฎหมายยาเสพติด ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างการพิจารณาของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ซึ่งผลจากการแก้ไขกฎหมายดังกล่าว เมื่อร่างประมวลกฎหมายฯ มีผลบังคับใช้พืชกระท่อมก็สามารถนำไปใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ หรือนำไปใช้ประโยชน์เพื่อการศึกษาวิจัยในมนุษย์ก็สามารถทำได้ตามกฎหมาย 2. เสนอประกาศควบคุมสารไมทราไจนีน (Mitragynine) ซึ่งเป็นสารสำคัญของพืชกระท่อม เป็นวัตถุออกฤทธิ์ ในประเภท 2ตามพระราชบัญญัติวัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท พ.ศ. 2518 ซึ่งมีการควบคุมที่เข้มงวด โดยหากมีการแปรสภาพ เช่น นำใบกระท่อมไปต้มเอาน้ำมาเป็นส่วนผสม 4 x 100 ก็จะได้รับโทษตามกฎหมาย
“อันที่จริงแล้วการควบคุมพืชกระท่อมในประเทศต่างๆ ปัจจุบันสหประชาชาติยังมิได้มีการประกาศควบคุมพืชกระท่อมตามอนุสัญญาฯ ระหว่างประเทศ แต่ได้ขอให้ประเทศสมาชิกเฝ้าระวังและติดตามสถานการณ์การใช้พืชกระท่อมด้วย จากการสืบค้น พบว่า ประเทศต่าง ๆ เช่น เดนมาร์ก ลัตเวีย ลิทัวเนีย โปแลนด์ โรมาเนีย สวีเดน มีการควบคุมพืชกระท่อม และสารไมทราไจนีน (Mitragynine) และเซเว่นไฮดรอกซี่ไมทราไจนีน (7-Hydroxymitragynine) สำหรับประเทศออสเตรเลีย พม่าและมาเลเซีย ก็มีการควบคุมพืชกระท่อม เช่นกัน”เลขาธิการ อย.กล่าว
